W przypadku wykrycia plagiatu w pracy dyplomowej uczelnia wyższa ma prawo odebrać tytuł magistra czy licencjata nawet po kilkudziesięciu latach. To także występek, za który można zostać skazanym na grzywnę, prace społeczne, a nawet więzienie.
Studenci, którzy piszą właśnie prace dyplomowe lub zamierzają wkrótce się do tego zabrać, nie mogą ograniczać się do kompilowania fragmentów literatury bez powołania się na źródło. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę, że takie przeoczenie może skończyć się nie tylko rozmową dyscyplinującą z promotorem, ale też zarzutami o popełnienie przestępstwa plagiatu postawionymi przez prokuratora.

Kara za plagiat

Każdy, kto pisząc pracę dyplomową, przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu, popełnia przestępstwo. Grozi za nie grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Ważną informacją jest to, że chociaż większość przestępstw przeciwko prawom autorskim jest ścigana na wniosek pokrzywdzonego, to przestępstwo plagiatu jest od 1 września 2005 r. ścigane z urzędu.

Utrata dyplomu

Za popełnienie plagiatu może grozić także odpowiedzialność cywilna. Nierzetelny student może teoretycznie zostać nawet pozwany przez właściciela majątkowych praw autorskich do splagiatowanego utworu o odszkodowanie.
Studenci, którzy chcą zdobyć tytuł naukowy, idąc na skróty, i skopiować prace magisterskie swoich kolegów ze starszych roczników, muszą liczyć się także z groźbą wyrzucenia z uczelni. Oprócz odpowiedzialności karnej i majątkowej nieuczciwy student podlega także postępowaniu dyscyplinarnemu.
W razie podejrzenia o plagiat student może po pierwsze zostać zawieszony w swoich prawach, a po drugie może zostać wstrzymane postępowanie o nadanie mu tytułu zawodowego (magistra, inżyniera, licencjata lub innego). Stan niepewności trwa do czasu wydania orzeczenia przez komisję dyscyplinarną, która może zadecydować o usunięciu studenta z uczelni. Prawo o szkolnictwie wyższym pozwala także na odebranie już nadanego tytułu zawodowego, a postępowanie w sprawie unieważnienia tytułu zawodowego może zostać wszczęte w każdym czasie.

System antyplagiatowy

Obecnie 125 publicznych i prywatnych uczelni wyższych sprawdza oryginalność prac dyplomowych pisanych przez studentów we współpracy z serwisem Plagiat.pl. Jest to narzędzie informatyczne umożliwiające kontrolę dokumentów pod kątem ich podobieństwa do tekstów znajdujących się w jego bazie danych oraz w zasobach internetowych. Baza danych zawiera teksty wprowadzone do systemu (są to prace dyplomowe powstające na danej uczelni), w związku z czym korzystanie z niego daje pewność, że teksty obronionych prac nie zostały powtórnie wykorzystane.
Efektem działania systemu jest raport podobieństwa zawierający tekst analizowanej pracy z zaznaczonymi fragmentami identycznymi z innymi tekstami, listą źródeł potencjalnych zapożyczeń i współczynnikami podobieństwa, informującymi, jaki procent badanego tekstu został odnaleziony w innych tekstach.
Co ważne, nawet studenci mogą w pewnym zakresie zweryfikować treść swoich prac dyplomowych w systemie antyplagiatowym. Z systemu można skorzystać po założeniu konta i opłaceniu wykonania usługi. Student nie uzyska jednak raportu identycznego z tym, jaki dostaje uczelnia. Ten poza oznaczeniami zapożyczeń z internetu zawiera też zapożyczenia z innych prac sprawdzonych w systemie.
Jakie kary grożą za plagiat cudzych prac magisterskich
Grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3:
● za rozpowszechnianie bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzego utworu w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystycznego wykonania albo za publiczne zniekształcanie takiego utworu, artystycznego wykonania, fonogramu, wideogramu lub nadania,
● za przywłaszczanie sobie autorstwa albo wprowadzanie w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania.
Ważne!
Wprowadzając komisję egzaminacyjną w błąd co do autorstwa pracy magisterskiej, student wyłudza dyplom, który stwierdza nieprawdziwą okoliczność ukończenia studiów
Podstawa prawna
Ustawa z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2005 r. nr 164, poz. 1365 z późn. zm.).