Posiadacz dowodu, który utracił ważność, ma 30 dni na jego wymianę. W przeciwnym razie może zostać ukarany grzywną lub karą ograniczenia wolności.
W styczniu 2011 r. minął dziesięcioletni okres ważności pierwszych dowodów osobistych (wtedy w miejsce papierowych książeczek wprowadzono plastikowe karty). Dowody te są automatycznie unieważniane przez system wydawania dowodów osobistych. Dokumenty, które stracą ważność, nie będą uprawniały do posługiwania się nimi.
– Posiadacz dowodu osobistego powinien sprawdzić na dokumencie datę jego wydania i złożyć najpóźniej 30 dni przed terminem upływu ważności dowodu osobistego wniosek o wydanie nowego dokumentu tożsamości. Obecnie mieszkańcy nie muszą ponosić żadnych opłat za wymianę dowodu – informuje Robert Grafowski z koszalińskiego magistratu.
Zgodnie z ustawą z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 993 z późn. zm.) obywatel polski zamieszkały w Polsce jest obowiązany posiadać dowód osobisty od ukończenia 18. roku życia. Za uchylanie się od posiadania lub wymiany dowodu podlega karze ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo grzywnie.
Wymiany dowodu osobistego dokonuje organ gminy właściwy co do miejsca stałego zameldowania – wójt, burmistrz, prezydent miasta – na wniosek zainteresowanej osoby. Wniosek składa się na odpowiednim formularzu. Do wniosku potrzebne są dwie aktualne fotografie o wymiarach 4,5 x 3,5 cm przedstawiające osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami, w taki sposób, aby ukazywały głowę w pozycji lewego półprofilu i z widocznym lewym uchem, z zachowaniem równomiernego oświetlenia twarzy. Dodatkowo należy dołączyć skrócony odpis aktu małżeństwa wraz z adnotacją o aktualnie używanym nazwisku, a w przypadku osób, które nie wstąpiły w związek małżeński, skrócony odpis aktu urodzenia. Jak przypomina Waldemar Siurek, sekretarz z Urzędu Miasta w Łukowie, wniosek o wymianę dowodu osobistego należy składać osobiście.
– Pracownik przyjmujący wniosek musi widzieć osobę, od której go przyjmuje. Sprawdza, czy jest to rzeczywiście wnioskodawca – wyjaśnia sekretarz. Okres od złożenia wniosku do odbioru dowodu wynosi zgodnie z przepisami do 30 dni.
W resorcie spraw wewnętrznych trwają pracę nad biometrycznymi dowodami osobistymi. Zgodnie z planami ministerstwa nowe dowody osobiste mają być wydawane od lipca tego roku. W pierwszej kolejności otrzymają je osoby, którym wydano dokument tożsamości w 2001 roku. W następnych latach wymianie podlegać będą dowody z dobiegającym końca 10-letnim terminem ważności.