Wykonanie polecenia może być nałożone jedynie na spadkobiercę albo na zapisobiorcę. Nie można w testamencie zobowiązać do tego innej osoby. Zobowiązany odpowiada za wykonanie polecenia tylko do wartości otrzymanego spadku.
Spadkodawca zobowiązał w testamencie jednego ze swoich spadkobierców do opublikowania jego książki. Taki obowiązek nazywany jest poleceniem. Zgodnie z prawem spadkowym spadkodawca sporządzając testament może zobowiązać swojego spadkobiercę albo zapisobiercę do określonego działania, nie czyniąc przy tym nikogo wierzycielem.
Polecenie może polegać na tym, że spadkobierca będzie zobowiązany np. do posadzenia kwiatków na grobie spadkodawcy. Polecenie nie jest ustanawiane na korzyść konkretnego wierzyciela. Oznacza to, że nie istnieje osoba, która mogłaby żądać wykonania polecenia na swoją korzyść. Zdecydowanie nie będzie nim spadkodawca, ponieważ trudno uznać, żeby osiągnął z tego tytułu jakiekolwiek korzyści. Obowiązek wykonania polecenia według prawa spadkowego może być nałożony jedynie na spadkobiercę albo na zapisobiercę (osobę, dla której została przewidziana jakaś korzyść ze spadku, np. samochód). Nie można w testamencie obok spadkobiercy albo zapisobiercy wskazać innej osoby i zobowiązać ją do wykonania polecenia.
Jeśli poleceniem został obciążony zapisobiorca, to może on powstrzymać się z wykonaniem plecenia aż do czasu, kiedy spadkobierca wykona zapis, który został uczyniony na jego rzecz. Tak więc w sytuacji, gdy spadkodawca zobowiązał spadkobiercę do przeniesienia własności domu wchodzącego w skład spadku na rzecz zapisobiercy, to może on nie wykonywać polecenia do momentu, aż spadkobierca nie przeniesie na niego własności domu.
Zarówno zapisobiorca, jak i spadkobierca odpowiadają za wykonanie polecenia tylko do wartości otrzymanego spadku – jeśli chodzi o spadkobiercę, albo do wartości otrzymanego zapisu – jeśli poleceniem został obciążony zapisobiorca.
W sytuacji, gdy osoba, która otrzymała jakąś korzyść ze spadku (zapisobiorca), np. dom czy samochód i jednocześnie została obciążona poleceniem, nie chce (składa oświadczenie o nieprzyjęciu zapisu) albo nie może być zapisobiercą (np. umiera), to spadkobierca zostanie zwolniony z wykonania na jej rzecz zapisu, ale powinien jednak wykonać polecenie.
PRZYKŁAD
Kto ma prawo wystąpić do sądu z żądaniem wykonania zapisu
Spadkodawca sporządził testament, w którym jako spadkobierców powołał swoich trzech synów. Ponadto zobowiązał najstarszego z nich do wybudowania dla niego grobowca. W takiej sytuacji każdy ze spadkobierców albo wykonawca testamentu może żądać wykonania polecenia (czyli wystąpić do sądu z odpowiednim powództwem). Nie jest to możliwe, jeśli polecenie ma na celu wyłącznie korzyść osoby, która została nim obciążona.
Podstawa prawna
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.).