TEZA: Zagraniczny akt stanu cywilnego, jako dokument urzędowy, posiada na terenie Polski taką sama moc jak polski akt stanu cywilnego i stanowi wyłączony dowód zdarzeń w nim stwierdzonych.
STAN FAKTYCZNY
W wyniku wniosku o transkrypcję do polskich ksiąg stanu cywilnego aktu urodzenia oraz o unieważnienie aktu urodzenia sporządzonego w Urzędzie Stanu Cywilnego jako nierzetelnego i fikcyjnego i w tym zakresie przekazanie sprawy wojewodzie kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w L., działając na podstawie art. 73 ust. 1 ustawy z 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. z 2004 r. nr 161, poz. 1688 ze zm.), orzekł o odmowie wpisania do księgi urodzeń zaświadczenia o urodzeniu. Od decyzji odwołanie wniósł wnioskodawca, domagając się jej uchylenia i dokonania transkrypcji zgodnie ze złożonym wnioskiem.
Wojewoda nie uwzględnił odwołania i powołując się na art. 138 par. 1 pkt 1 kodeksu postępowania administracyjnego i art. 8 ust. 4 prawa o aktach stanu cywilnego utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Motywując podjęte rozstrzygnięcie organ nadzoru wskazał, że w obrocie prawnym znajduje się już jeden akt urodzenia opisanej we wniosku osoby, sporządzony w Urzędzie Stanu Cywilnego na podstawie prawomocnego postanowienia sądu. Oznacza to, że transkrypcja do polskich ksiąg stanu cywilnego zaświadczenia wydanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości Ukrainy potwierdzające urodzenie doprowadziłaby do istnienia w obrocie prawnym dwóch aktów urodzenia tej samej osoby, a przepisy prawa o aktach stanu cywilnego nie dopuszczają do takiej możliwości. Sprawa w wyniku skargi trafiła do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Z UZASADNIENIA
Wojewódzki sąd administracyjny uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja pomimo częściowo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu. W ocenie sądu istotna dla rozstrzygnięcia jest moc prawna dokumentu zagranicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która ma znaczenie dla oceny legalności zaskarżonej decyzji. Zgodnie z art. 1138 kodeksu postępowania cywilnego zagraniczne dokumenty urzędowe mają moc dowodową na równi z polskimi dokumentami urzędowymi. W odniesieniu do dokumentów sporządzonych na Ukrainie zagadnienie to dodatkowo uregulowane zostało w umowie między Rzeczypospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych sporządzonej w Kijowie 24 maja 1993 r. (Dz.U. z 1994 r. nr 96, poz. 465). Stosownie do art. 15 ust. 1 i 2 tej umowy dokumenty, które sporządził lub uwierzytelnił organ jednej z umawiających się stron, opatrzone pieczęcią urzędową i podpisem osoby uprawnionej, posiadają moc na terytorium drugiej strony bez potrzeby legalizacji. Dotyczy to także odpisów i tłumaczeń dokumentów, które uwierzytelnił właściwy organ. Dokumenty, które na terytorium jednej strony traktowane są jako dokumenty urzędowe, uważane są za takie również na terytorium drugiej strony.
W ocenie WSA moc zagranicznego aktu stanu cywilnego nie zależy od wpisania tego aktu do polskich ksiąg stanu cywilnego (transkrypcji) na podstawie art. 73 ust. 1 tej ustawy. Zagraniczne akty stanu cywilnego posiadają moc dowodową na równi z polskimi aktami stanu cywilnego, dla ich skuteczności na terenie Polski nie zachodzi potrzeba ich transkrypcji. Wspomniany przepis prawa o aktach stanu cywilnego umożliwia jedynie wpisanie, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, do polskich ksiąg stanu cywilnego takiego aktu sporządzonego za granicą, nie przewiduje natomiast obowiązku transkrypcji dla uznania mocy dowodowej. Dodatkowo w orzeczeniu z 16 marca 2007 r., sygn. akt III CSK 380/06 Sąd Najwyższy stwierdził, że transkrypcja nie ma charakteru rejestracyjnego, a jest jedynie transponowaniem pod względem językowym i formalnym zagranicznego aktu stanu cywilnego na obowiązujący w Polsce język urzędowy i w obowiązującej tu formie rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 6 maja 2010, sygn. akt II SA/Gl 669/09