Rząd proponuje, by osoby, których domy uległy zniszczeniu w wyniku klęski żywiołowej mogły go odbudować na nowym miejscu. Ziemię można by nabyć w trybie bezprzetargowym; a za poniesioną szkodę otrzymać odszkodowanie.

Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt nowelizacji ustawy o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu. Ministerstwo infrastruktury przedłożyło ten projekt ze względu na skalę zniszczeń spowodowanych intensywnymi deszczami i powstanie niebezpiecznych osuwisk wywołanych powodzią w maju i czerwcu br. - poinformowało w komunikacie Centrum Informacyjne Rządu.

Wprowadzone zmiany zapewniają specjalny tryb odbudowy budynków i siedlisk na nowych terenach, na których te obiekty nie będą zagrożone ponownym zniszczeniem przez żywioł. Dotychczasowe regulacje pozwalają na specjalny tryb odbudowy zniszczonych obiektów w tym samym miejscu i w tej samej wielkości. W wielu wypadkach oznacza to ponowne ich zniszczenie przez żywioł i kolejne straty.

Aby możliwa była odbudowa budynków na terenach, na których nie występują zagrożenia osunięcia ziemi, rada gminy będzie mogła uchwalić miejscowy plan odbudowy. Ziemię pod nową lokalizację budynku będą mogły nabyć w trybie bezprzetargowym te osoby, które nie powinny odbudowywać go w dotychczasowym miejscu.

Projektowana ustawa przewiduje też sytuacje, kiedy przepisy wykluczają budowę nowych obiektów na starym miejscu.

Projekt przewiduje również wsparcie budżetu państwa w finansowaniu lokalnej infrastruktury

Jednocześnie wprowadzona będzie zasada, która ma obowiązywać przy odbudowie obiektów w tym samym miejscu tak, aby zapewnić ich bezpieczne użytkowanie. Rada gminy może wyznaczać obszary, na których odbudowa obiektów budowlanych będzie możliwa wyłącznie na specjalnych warunkach określonych w ustawie.

Na obszarach osuwiskowych rada gminy (na wniosek wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) będzie mogła wyznaczyć obszar, na którym ma obowiązywać zakaz odbudowy i budowy nowych budynków, a także rozbudowy, przebudowy i nadbudowy istniejących. Właściciele albo użytkownicy tych nieruchomości będą mogli otrzymać odszkodowanie za poniesioną szkodę. Będą mogli też żądać od gminy wykupu nieruchomości lub jej części.

Zgodnie z projektem, procedura sporządzania i uchwalania miejscowego planu odbudowy będzie uproszczona i znacznie skrócona w stosunku do procedur stosowanych w ustawie z 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Plan odbudowy może być sporządzony i uchwalony w ciągu 3-4 miesięcy.

W celu przyspieszenia pozyskiwania gruntów na realizację planu odbudowy, zaproponowano odrębne regulacje dotyczące wydawania decyzji wywłaszczeniowej i zatwierdzania podziału nieruchomości.

Projekt nowelizacji ustawy przewiduje również wsparcie budżetu państwa w finansowaniu lokalnej infrastruktury (np. drogi, kanalizacja, wodociągi) na terenach objętych miejscowym planem odbudowy. Wprowadzono również instrumenty finansowe, które ułatwią finansowanie odbudowy zniszczonych obiektów. Chodzi m.in. o zwolnienia z podatku od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych na zakup gruntów przeznaczonych do odbudowy budynków zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku usunięcia ziemi w innym niż dotychczas miejscu.