Jakie dodatkowe obowiązki na jednostki samorządu i inne podmioty nakładają zmienione zapisy ustawy – Prawo wodne? W jaki sposób zmieni się ochrona korzystających z kąpielisk?
Bożena Krogulska
doktor, kierownik Zakładu Higieny Komunalnej Narodowego Instytutu Zdrowia, Publicznego-Państwowy Zakład Higieny
Nowelizacja ustawy – Prawo wodne z 4 marca 2010 r. wprowadza zapisy wynikające głównie ze zmian w zasadach kontroli jakości wody w kąpieliskach oraz implementuje przepisy Dyrektywy 2006/7/WE. Pojawia się wiele nowości, które do tej pory nie funkcjonowały w prawodawstwie krajowym. Do nich zaliczyć można rozróżnienie pomiędzy kąpieliskiem a miejscem wykorzystywanym do kąpieli. Z podziałem tym wiąże się różny zakres obowiązków zarówno organizacyjnych, jak i finansowych, nakładanych na samorządy, organa Państwowej Inspekcji Sanitarnej i organizatorów (zdecydowanie mniejszy dla miejsc wykorzystywanych do kąpieli). Dotyczy to głównie zakresu i częstotliwości prowadzonych badań, wymiany informacji, konieczności sporządzania profili wody w kąpieliskach i prowadzenia ewidencji. Wprowadzenie takiego podziału w konsekwencji doprowadzić może do drastycznego zmniejszenia się liczby kąpielisk w Polsce i wzrostu liczby miejsc wykorzystywanych do kąpieli.
Przepisy ustawy nakładają wiele nowych obowiązków na samorządy lokalne, organa Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz przede wszystkim na organizatorów kąpielisk lub miejsc wykorzystywanych do kąpieli, jednocześnie nie utożsamiając organizatora wymienionych obiektów rekreacyjnych z ich właścicielem. Zgodnie z nowymi zasadami takie obiekty rekreacyjne organizator ma obowiązek odpowiednio oznakować oraz wykonywać (w ramach kontroli wewnętrznej) w określonym czasie badania jakości wody przeznaczonej do kąpieli. Wprowadzenie zasad kontroli wewnętrznej spowoduje przeniesienie finansowania znacznej części badań jakości wody z organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej na organizatora.
W odróżnieniu od organizatora miejsca wykorzystywanego do kąpieli organizator kąpieliska musi corocznie składać do samorządów lokalnych wniosek o umieszczenie obiektu w wykazie kąpielisk. Wniosek ten ma zawierać wiele informacji obejmujących m.in. dane teleadresowe organizatora, pozwolenia wodnoprawne, dane o lokalizacji kąpieliska, jego dostępności i wyposażeniu w infrastrukturę oraz profil wody w kąpielisku. Powyższe informacje, z wyjątkiem profilu wody, mogą być dostarczone przez organizatora bez większych problemów. Wspomniany profil wody w kąpielisku został wprowadzony zapisami Dyrektyw 2000/60/WE i 2006/7/WE, przy czym żadna z nich nie dostarcza wyczerpującego opisu metod opracowania. Grupa ekspertów z 10 krajów Wspólnoty opracowała w 2009 roku nieformalny przewodnik o tym, co powinien zawierać profil. Ustawa przewiduje opracowanie rozporządzenia dotyczącego profili, można się jednak spodziewać, że uwzględniony w nim zakres będzie zbliżony do opracowanego przez wspomnianą grupę. Zatem prawdopodobne jest, że będzie on obejmował m.in. opisy i opracowania mapowe dotyczące lokalizacji kąpieliska, jego zagospodarowania i infrastruktury, dane hydrologiczne, botaniczne i meteorologiczne. Co więcej, profil powinien zawierać wskazanie potencjalnych źródeł zanieczyszczeń oraz analizy sposobu ich rozprzestrzeniania się w akwenie kąpieliska. Niewykluczone jest także uwzględnienie w nim prognoz jakości wody w kąpielisku. Wynika z tego, że profil będzie dokumentem interdyscyplinarnym, wymagającym specjalistycznych narzędzi oraz wiedzy do jego wykonania. Zatem organizator kąpieliska prawdopodobnie będzie musiał zlecić wykonanie profilu bliżej nieokreślonym firmom lub instytucjom, dodatkowo opłacając z własnej kieszeni pozyskanie niezbędnych danych. Sytuacja ta może mieć nieco inny charakter, gdy organizatorem kąpieliska będzie organ samorządu lokalnego, który może dysponować przynamniej niezbędnymi zasobami lub bezpłatne je pozyskać. Na tym obowiązki organizatora się nie kończą. Musi on także, w przypadku wystąpienia zanieczyszczenia wody w kąpielisku, na polecenie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, ustalić przyczyny jego powstania i podjąć stosowne działania dla ochrony kąpiących się i poprawy jakości wody. I tutaj także prywatny organizator, w przeciwieństwie do organizatora instytucjonalnego, będzie w gorszym położeniu. Co prawda organizator kąpieliska będzie mógł ubiegać się o dofinansowanie z wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, ale bez braku jasnych zasad przyznawania tych środków nie jest pewne, czy każdy je otrzyma.