Trzy pytania do PAWŁA MICHALSKIEGO radcy prawnego, partnera w Sendero Tax & Legal - Czy istnieje sposób na zatrzymanie postępowań egzekucyjnych do momentu podjęcia przez sąd decyzji w przedmiocie ogłoszenia upadłości?
Na wniosek dłużnika możliwe jest zawieszenie przez sąd niektórych postępowań egzekucyjnych w przypadku wniosku o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu. Dotyczy to więc przedsiębiorców, co do których istnieje jeszcze szansa na zachowanie przedsiębiorstwa. Po nowelizacji prawa upadłościowego i naprawczego, która weszła w życie 2 maja 2009 r., przyjmuje się natomiast, że postępowań egzekucyjnych nie można zawiesić w przypadku złożenia wniosku o upadłość likwidacyjną, które dotyczą przedsiębiorców w najtrudniejszej sytuacji, stanowiących znaczącą większość.
W jakich okolicznościach może się zdarzyć, że sąd odmówi ogłoszenia upadłości niewypłacalnego przedsiębiorcy?
Najczęstszą przyczyną odmowy ogłoszenia upadłości niewypłacalnego przedsiębiorcy jest sytuacja, gdy jego majątek nie wystarcza nawet na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Po wpłynięciu formalnie poprawnego wniosku o ogłoszenie upadłości sąd bada, czy jest on formalnie poprawny oraz czy istnieją podstawy do ogłoszenia upadłości, tj. czy przedsiębiorca jest rzeczywiście niewypłacalny. Ponadto sąd sprawdza, czy majątek przedsiębiorcy wystarcza co najmniej na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Badanie takie trwa zwykle kilka tygodni, a w tym czasie sytuacja finansowa przedsiębiorcy często ulega pogorszeniu, ponieważ jego wierzyciele prowadzą postępowania egzekucyjne. Może to doprowadzić do sytuacji, w której przedsiębiorca w momencie złożenia wniosku ma wystarczający majątek do pokrycia kosztów postępowania, natomiast nie ma go już w momencie podejmowania decyzji przez sąd. Wówczas sąd powinien oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości.
Jakie są konsekwencje oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez sąd?
Przede wszystkim dochodzi do nierównomiernego zaspokojenia wierzycieli. Niektórzy z nich mogą zdążyć wyegzekwować całe swoje roszczenie, inni nie otrzymują nic. Po drugie, sytuacja dłużnika staje się jeszcze trudniejsza, a przy tym nieprecyzyjnie uregulowana przepisami prawa. Nie ma na przykład jasnych regulacji, jak powinna wyglądać likwidacja spółki handlowej, której majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów, i czy możliwe jest jej wykreślenie z rejestru przedsiębiorców mimo niezaspokojenia wierzycieli.