Zdarza się, że przedsiębiorcy sprzedający używane samochody zatajają informację o ich wadach, a nawet celowo maskują je przed klientami. W takim przypadku kupujący może wystąpić z roszczeniem do sądu przeciwko sprzedawcy.
Rodzaj roszczeń, jakich może dochodzić osoba, która zakupiła używany samochód posiadający wady fizyczne i prawne, zależy od tego, czy sprzedającym jest przedsiębiorca, czy osoba fizyczna, która nie zajmuje się profesjonalnie handlem autami. W transakcji dokonywanej pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem zastosowanie znajduje instytucja niezgodności towaru z umową, uregulowana w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego. Jeśli nabycie pojazdu następuje pomiędzy osobami prowadzącymi działalność gospodarczą w zakresie tej działalności albo pomiędzy osobami fizycznymi w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą, stosować należy ogólne zasady dotyczące rękojmi zawarte w kodeksie cywilnym.

Stan techniczny pojazdu

Podczas użytkowania używanego pojazdu mogą pojawić się usterki, związane z eksploatacją albo z wadami fizycznymi, którymi pojazd jest obciążony. Jeżeli awaria wynika z normalnego użytkowania pojazdu (np. zużycie okładzin hamulcowych), sprzedający nie jest za nią odpowiedzialny. Natomiast gdy usterka dotyczy elementu, który w normalnych okolicznościach powinien działać (np. układ napędowy), lub jest następstwem poważnej kolizji z przeszłości, którą sprzedający zataił, kupujący może dochodzić roszczeń od sprzedawcy na zasadzie rękojmi lub instytucji niezgodności towaru z umową przewidzianej w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.
Bardzo ważną kwestią przy zawieraniu umowy jest więc sprawdzenie stanu technicznego pojazdu przez niezależnego fachowca lub we własnym zakresie, jeżeli kupujący dysponuje stosownymi umiejętnościami i narzędziami. Dokonanie takiej weryfikacji nie oznacza, że doszło już do zawarcia umowy. Jeśli przeprowadzane badanie techniczne wykaże, że stan pojazdu jest niezgodny z zapewnieniami sprzedającego, strony nie będą miały względem siebie żadnych roszczeń.



Kiedy wystąpiła awaria

Odnosząc się do sprzedaży konsumenckiej, należy wskazać, że instytucja niezgodności towaru z umową wiąże sprzedawcę jedynie za wady, które występowały w sprzedawanym samochodzie w chwili zawierania umowy. W celu ochrony kupującego ustawodawca wprowadził domniemanie, zgodnie z którym jeśli awaria nastąpiła przed upływem sześciu miesięcy od wydania pojazdu, przyjmuje się, że wada ta istniała w chwili wydawania pojazdu. Sprzedający zobowiązany jest wówczas wykazać, że wady powstały po zawarciu umowy z kupującym. Jeśli roszczenia kupującego okażą się zasadne, kupujący może żądać zwrotu poniesionych kosztów w związku z dokonaną naprawą (np. robocizna i materiały zużyte do naprawy, koszt lawety). Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania tego towaru kupującemu. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą ten termin skrócić, jednak nie poniżej jednego roku.

Żądania kupującego

Zgodnie z ustawą o sprzedaży konsumenckiej kupujący może żądać doprowadzenia wadliwego pojazdu do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. W pewnych przypadkach naprawa albo wymiana będą niemożliwe, w szczególności wówczas gdy sprzedający dopuścił się tzw. cofnięcia licznika pojazdu. Kupującemu pozostaje wtedy prawo domagania się stosownego obniżenia ceny albo odstąpienia od umowy. Takie same uprawnienia przysługują kupującemu wtedy, gdy sprzedawca zapewniał o bezwypadkowości pojazdu. Podobne uregulowanie znajduje się w kodeksie cywilnym w przypadku korzystania z rękojmi za wady rzeczy.
Niezależnie od powyższego należy pamiętać, że dochodzenie roszczeń przed sądem w zakresie wskazanych wyżej instytucji nie jest łatwe, ponieważ zawsze będzie związane z przeprowadzeniem postępowania dowodowego. Dowody musi wskazać kupujący – np. pisemną opinię niezależnego eksperta.
Podstawa prawna
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).
Ustawa z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2002 r. nr 141, poz. 1176 ze zm.).