Adwokat nie może zeznawać w sprawie, w której reprezentuje jedną ze stron. Zakaz ten wiąże również osoby, które utraciły prawo do wykonywania zawodu.
Procedura karna nie pozwala na to, żeby adwokat broniący oskarżonego był jednocześnie świadkiem w tej samej sprawie. Zakaz udziału adwokata w charakterze świadka wynika wprost z art. 178 kodeksu postępowania karnego. Stanowi on, że nie wolno przesłuchiwać jako świadka adwokata, z którym zatrzymany na swoje żądanie nawiązał kontakt. Zakaz ten dotyczy też przesłuchiwania obrońcy co do faktów, o których dowiedział się, udzielając porady lub prowadząc sprawę.

Bezwzględny zakaz

- Wskazany przepis ustanawia bezwzględny zakaz dowodowy, co oznacza, iż nie może on zostać uchylony, nawet wówczas, gdyby obrońca wyraził wolę złożenia zeznania jako świadek. Zakaz dowodowy przewidziany w art. 178 k.p.k. dotyczy nie tylko okoliczności, o których adwokat dowiedział się jako obrońca, czyli jako prowadzący sprawę, lecz także tych, o których adwokat dowiedział się, udzielając porady, ale jednocześnie nie podjął się obrony w procesie - tłumaczy Anna Kozanecka-Żarnecka, adwokat z Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna.
Adwokat nie może być także przesłuchany jako świadek w sprawie, w której wcześniej bronił strony. Gdy zostaje wezwany w tym celu do sądu, musi odmówić złożenia zeznań. Wszystko, czego się dowiedział niegdyś jako obrońca, jest objęte tajemnicą, z której nie może zwolnić nawet sąd. Niezależnie od tego ani k.p.k., ani prawo o adwokaturze nie zabrania adwokatom reprezentowania w procesie członków swojej rodziny i znajomych.

Zasady etyczne

Jakub Jacyna, rzecznik prasowy Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, uważa, że udział w takich procesach nie zawsze jest poprawny etycznie.
- Choć jest to formalnie dopuszczalne, to adwokat nie powinien podejmować się spraw, w które jest emocjonalnie zaangażowany - podkreśla. Tak więc prokurator ani sąd nie mogą dopuszczać dowodu ze świadka adwokata. Gdyby jednak do takiej sytuacji doszło, dowód z zeznań adwokata musiałby zostać pominięty - podsumowuje mec. Anna Kozanecka-Żarnecka.
Podstawa prawna
● Ustawa z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r. nr 89, poz. 555 z późn. zm.).