Dwie zaproponowane w końcu listopada poprawki do zmiany ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury przyjął w czwartek Sejm. Nowelizacja dostosowująca zapisy ws. aplikantów sędziowskich do wymogu posiadania przez sędziów wyłącznie polskiego obywatelstwa trafi teraz do prezydenta.

Wprowadzone poprawki odnoszą się do usunięcia nieścisłości w przepisach i porządkują kwestię dni wolnych od zajęć przysługujących aplikantom, którzy już rozpoczęli aplikacje. Senat 27 listopada br. przyjął je jednogłośnie, w czwartek zaś niemal jednogłośnie przyjął je Sejm.

Przyjęcie tych poprawek rekomendowała sejmowa komisja sprawiedliwości i praw człowieka. Nowelizacja - uzupełniona o senackie poprawki - trafi teraz na biurko prezydenta.

Zmiana ustawy o KSSiP została uchwalona przez Sejm 28 października br., ale wówczas poparło ją 249 posłów, przeciw było 200, zaś dwóch wstrzymało się od głosu. Krytycznie wtedy o zmianie wypowiadali się przedstawiciele opozycji wskazując, że obywatel polski posiadający równocześnie obywatelstwo innego państwa ma wobec państwa takie same prawa i obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie.

Senat za zmianami w ustawie o KSSiP ws. aplikantów sędziowskich i prokuratorskich
Senat za zmianami w ustawie o KSSiP ws. aplikantów sędziowskich i prokuratorskich

Zobacz również

Resort sprawiedliwości uzasadniał w październiku podczas prac w Sejmie, że zmiana jest konieczna dla właściwej regulacji statusu aplikantów. Obowiązek posiadania wyłącznie obywatelstwa polskiego dotyczy sędziów i asesorów. "Problem polega na tym, że aplikanci sądowi i prokuratorscy, którzy rozpoczęli aplikację posiadając równocześnie obywatelstwo państwa obcego, gdy zdadzą egzamin, w świetle obowiązujących przepisów, nie będą mogli skutecznie podjąć obowiązków asesora" - mówiła wtedy przedstawiając propozycję wiceminister sprawiedliwości Anna Dalkowska.

Jak dodawała, zmiana porządkuje kwestie "wynikające z zakazu posiadania podwójnego obywatelstwa, rozciągając je również na aplikantów".

Ustawa o Sądzie Najwyższym, która weszła w życie 3 kwietnia 2018 r., wprowadziła bowiem także zmiany w przepisach o ustroju sądów. Dodany został m.in. wymóg, że sędzią może być tylko osoba, która posiada wyłącznie obywatelstwo polskie. "Sędzia albo asesor sądowy, który w dniu wejścia w życie ustawy nie spełnia wymogu posiadania wyłącznie obywatelstwa polskiego, powinien w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy zrzec się obywatelstwa obcego państwa. W przypadku bezskutecznego upływu terminu (...) stosunek służbowy sędziego albo asesora sądowego wygasa" - stanowi obecnie ustawa.

Po planowanej zmianie w przepisach o KSSiP "aplikanci, którzy rozpoczęli aplikacje przed dniem wejścia w życie projektowanej nowelizacji, a także aplikanci, którzy złożyli egzamin sędziowski w 2019 lub 2020 r. będą mogli złożyć wniosek do Krajowej Rady Sądownictwa o wyrażenie zgody na zajmowanie stanowiska asesora sądowego pomimo posiadania podwójnego obywatelstwa". Jeśli KRS odmówi wydania takiej zgody, warunkiem mianowania na stanowisko asesora będzie złożenie w ciągu 2 miesięcy dokumentów potwierdzających zrzeczenie się obywatelstwa.

Natomiast - jak mówiła Dalkowska - "aplikanci, którzy rozpoczną szkolenie po dniu wejścia w życie tej nowelizacji nie będą mieli już możliwości objęcia stanowiska asesorskiego w przypadku posiadania podwójnego obywatelstwa".

Ponadto nowelizacja ma uregulować kwestie związane z czasem wolnym od zajęć i praktyk należnym aplikantom oraz dostosować termin ogłaszania wykazu wolnych stanowisk asesorskich przewidzianych dla egzaminowanych aplikantów do potrzeb kadrowych sądownictwa.