Rząd chce wprowadzić przepisy umożliwiające organizowanie zgromadzeń i zjazdów adwokatury przy użyciu środków komunikacji elektronicznej
Problemy związane z organizacją krajowego zjazdu adwokatury – i poprzedzających go zgromadzeń izbowych – opisujemy na łamach DGP regularnie od kilku miesięcy. Początkowo KZA był planowany na listopad tego roku, jednak wprowadzenie ograniczeń liczby osób mogących brać udział w tego typu spotkaniach (w związku ze stanem epidemii SARS-COV-2) postawiło ten termin pod znakiem zapytania. Teoretycznie wydarzenie można by zorganizować zdalnie (za pomocą środków komunikacji elektronicznej), jednak brakowało do tego odpowiednich przepisów. Finalnie adwokatura zdecydowała się na przełożenie zjazdu na marzec przyszłego roku.

Tarcza nie wystarczyła

Artykuł 14h ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568 ze zm.) pozwolił co prawda kolegialnym organom samorządu podejmować uchwały online, jednak pod warunkiem, że zostały one wcześniej przekazane wszystkim osobom zasiadającym w organie, a w głosowaniu nad nimi wzięła udział co najmniej połowa uprawnionych. Osiągnięcie takiego kworum byłoby nierealne w większych izbach, co z kolei uniemożliwiłoby wybór delegatów na zjazd.
We wrześniu Naczelna Rada Adwokacka zwróciła się do Ministerstwa Sprawiedliwości o dokonanie odpowiednich zmian w przepisach (zwłaszcza że art. 14h w pewnym momencie w ogóle przestał obowiązywać, jednak został później przywrócony jako art. 14ha). Prócz zniesienia kworum NRA chciała także upoważnienia do dokonania zmian w regulaminie zjazdu. Pewne jego zapisy budzą bowiem wątpliwości co do możliwości jego organizacji online. A zmienić regulamin może tylko krajowy zjazd. Pojawiły się nawet propozycje organizacji nadzwyczajnego zjazdu online, którego jedynym zadaniem byłaby zmiana regulaminu, jednak na razie nie podjęto uchwały w tej sprawie. Tymczasem niektóre izby zorganizowały już zgromadzenia, te najmniejsze w formie tradycyjnej, te większe (Kraków, Wrocław) – hybrydowo.

Jest nowy projekt

W ostatnich dniach w wykazie prac legislacyjnych rządu pojawiła się wzmianka o przygotowywanej nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw, która zawiera m.in. przepisy umożliwiające przeprowadzenie zgromadzeń adwokackich online.
Wersja projektu ujęta w wykazie budzi jednak zastrzeżenia. Przede wszystkim przewiduje ona, że jeśli system do głosowania elektronicznego nie zapewnia tajności głosowania, to udział w takim głosowaniu uznaje się za zrzeczenie się prawa do tajności. Co prawda stosowny przepis odnosi się do radców prawnych, ale regulacje dotyczące adwokatów nakazują stosować go odpowiednio.
– Kwestia ta jest o tyle bezprzedmiotowa, że radcy przeprowadzili już swój zjazd i tajność głosowania była zapewniona, a my zamierzamy skorzystać z tego samego systemu – mówi Rafał Dębowski, sekretarz NRA. – Korekty w stosunku do projektu zgłoszonego do wykazu wymagają inne kwestie, tak by zgromadzenia mogły zostać przeprowadzone. Ostatecznie uchwalone przepisy powinny znosić np. wymogi ważności uchwał, które w warunkach, gdy uprawnionych do udziału jest wiele tysięcy osób, są niemożliwe do spełnienia. Jestem przekonany, że nasze merytoryczne argumenty w tej materii zostaną zrozumiane przez parlament – dodaje.
Projekt przewiduje bowiem, że wybory na zdalnym zgromadzeniu są ważne niezależnie od tego, ile osób w nich zagłosuje, nie przewiduje tego jednak w przypadku uchwał. Wspomina też tylko o zgromadzeniach izbowych, a nie o krajowym zjeździe.
Wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta zapewnia jednak DGP, że w najnowszej wersji przepisów zostaną wprowadzone odpowiednie zmiany, które uregulują także te kwestie. Jak wskazuje, wersja ta została ustalona z adwokaturą. Dodaje ponadto, że jako iż propozycja dotyczy zmian w ustawie covidowej (dokładnie w art. 14ha), może ona zostać przyjęta także jako część kolejnej tarczy, nie zaś jako element nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego.