Polska zapłaci 2 tys. euro za naruszenie zasady sprawiedliwego procesu, określonej w art. 6 Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Skarga rozpatrzona w miniony czwartek przez Europejski Trybunał Praw Człowieka została złożona jeszcze w 2013 r.
Wówczas to zapadło orzeczenie jednego z wojewódzkich sądów administracyjnych. Jego pisemne uzasadnienie skarżący otrzymał 28 stycznia, miał więc czas do 28 lutego na wniesienie skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jednak ze względu na przymus adwokacko-radcowski już wcześniej wniósł on o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu. Sąd decyzję w tej sprawie podjął 18 stycznia, ale pełnomocnika wyznaczono dopiero 20 marca. Ten dziewięć dni później wydał opinię, że nie widzi podstaw do występowania do NSA w tej sprawie. Informacja o tym dotarła jednak do skarżącego dopiero 16 kwietnia.
Polski rząd argumentował, że skarga jest niedopuszczalna, gdyż nie wyczerpano drogi krajowej – obywatel nie skierował swojej sprawy do NSA, mimo że miał taką możliwość, zatrudniając innego pełnomocnika. Z kolei skarżący podnosił, że odmowa przez pełnomocnika z urzędu wniesienia skargi kasacyjnej narusza jego prawo do sądu.
Postępowania kasacyjnego nie można traktować oddzielnie
Postępowania kasacyjnego nie można traktować oddzielnie

Zobacz również
ETPC uznał skargę za dopuszczalną, jednak wskazał, że sama odmowa sporządzenia skargi kasacyjnej przez pełnomocnika z urzędu nie narusza prawa do sądu. Ponadto skład orzekający wskazał, że w tamtym czasie nie było jasno określone, od kiedy należy liczyć termin na wniesienie skargi do NSA. Trybunał przyjął, że od dnia, w którym poinformowano stronę o wyznaczeniu jej pełnomocnika. Wiadomość ta mogła dotrzeć do skarżącego najwcześniej 22 marca, termin na wniesienie skargi kasacyjnej mijał więc 22 kwietnia. Zważywszy, że dopiero 16 kwietnia skarżący dowiedział się o odmowie pełnomocnika, miał jedynie sześć dni, w tym cztery robocze, do upływu terminu. Zdaniem ETPC to zbyt mało, by znaleźć nowego prawnika, który podejmie się złożenia skargi kasacyjnej, mimo że teoretycznie było to możliwe.
Skład orzekający uznał więc, że doszło do naruszenia art. 6 konwencji, statuującego prawo do uczciwego procesu. W ramach zadośćuczynienia Polakowi przyznano 2 tys. euro (domagał się 10 tys.).

orzecznictwo

Wyrok ETPC z 19 listopada 2020 r., skarg nr 65546/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia