Podwyższenie kwot wolnych od potrąceń powiązano z obniżeniem płac z powodu COVID-19. Przepisy nie rozstrzygają jednak, czy warunek ten musi być spełniony również na dzień wypłaty.
DGP
Kwestia ta ma znaczenie zarówno w przypadku zmniejszenia wynagrodzeń z powodu przestoju ekonomicznego, jak i obniżenia wymiaru czasu pracy. Jest ona ważna dla wielu pracodawców zatrudniających pracowników, którzy wynagrodzenia za miesiąc poprzedni otrzymują do 10. dnia kolejnego miesiąca. W takim bowiem przypadku wypłata pensji za ostatni miesiąc, w którym była ono obniżona, następuje już po jego zakończeniu, a więc w momencie, gdy wynagrodzenie nie jest już zmniejszone. Na szczęście zarówno resort pracy, jak i Krajowa Rada Komornicza zgodnie przyjęły, że pod uwagę bierzemy okres, za jaki wynagrodzenie jest wypłacone, a data wypłaty nie ma znaczenia.

Przykład

Data nie ma znaczenia
Pracodawca na okres trzech miesięcy, od maja do lipca 2020 r., wprowadził obniżone do 0,8 wymiary czasu pracy w całej spółce. Wynagrodzenie jest wypłacane w piątym dniu miesiąca za miesiąc poprzedni. Dlatego ostatnie obniżone wynagrodzenia pójdą przelewami na 5 sierpnia, a nie w lipcu, kiedy to obowiązywało jeszcze obniżenie wymiaru czasu pracy. Mimo to zasady potrąceń przyjmiemy według okresu, za który płacimy. Zatem dopiero przy naliczaniu pensji za sierpień (wypłacanej 5 września) należy wrócić do ogólnych zasad ustalania kwot wolnych od potrąceń.
Stanowisko powyższe jest zdroworozsądkowe, gdyż nie różnicuje pracowników w zależności od terminu wypłaty: na koniec miesiąca lub do 10. dnia kolejnego miesiąca. Jest to oczywiście słuszne, bo nie powoduje nierównego traktowania pracowników.
Warto też podkreślić, że zdaniem KRK w przypadku późniejszych wypłat za okres, kiedy pracownik korzystał z obniżonego wynagrodzenia, kwota wolna powinna być nadal podwyższana. Kwotę wolną odnosimy bowiem nie do faktycznej daty wypłaty, lecz do okresu, za jaki wypłacane jest wynagrodzenie. Zatem opóźnione płatności za okresy obniżenia wynagrodzenia lub przestoju ekonomicznego nadal powinny być dokonywane przy uwzględnieniu podwyższonych kwot wolnych od potrąceń.
Stanowisko MRPiPS z 13 lipca 2020 r. w sprawie wpływu terminu wypłaty na podwyższenie kwot wolnych od potrąceń wydane dla DGP
(…) Podstawę dla zastosowania zwiększonej kwoty wolnej od potrąceń będzie stanowić wynagrodzenie za pracę obniżone pracownikowi z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2. Oznacza to, że skorzystanie z rozwiązania, o którym mowa w art. 52 ww. ustawy [z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, Dz.U. poz. 875 – red.], będzie możliwe w okresie, w którym pracownik ma obniżone wynagrodzenie za pracę. W związku z tym przy ustalaniu zwiększonej kwoty wolnej od potrąceń należałoby brać pod uwagę okres, za jaki wypłacane jest wynagrodzenie, a nie datę wypłaty tego wynagrodzenia.
Stanowisko KRK z 17 lipca 2020 r. w sprawie wpływu terminu wypłaty na podwyższenie kwot wolnych od potrąceń wydane dla DGP
(...) Należy zauważyć, że przepis art. 87 k.p., jak i art. 871 k.p. dotyczy ochrony wynagrodzenia za pracę w postępowaniu egzekucyjnym – zgodnie z treścią art. 833 § 1 k.p.c. wynagrodzenie ze stosunku pracy podlega egzekucji w zakresie określonym w przepisach kodeksu pracy. Ochronie podlega konkretne wynagrodzenie za pracę należne pracownikowi. Nie ma znaczenia, kiedy to wynagrodzenie jest faktycznie wypłacane pracownikowi. Tym samym, jeżeli pracownikowi obniżono wynagrodzenie np. w okresie kwiecień – czerwiec 2020 r., to wynagrodzenie należne za ten okres podlega zwiększonej ochronie, bez względu na to, kiedy zostanie pracownikowi wypłacone. Jeżeli wynagrodzenie za czerwiec (korzystające ze zwiększonej ochrony z uwagi na przepisy ustawy z 14 maja 2020 r.) zostanie wypłacone w lipcu (czy nawet w późniejszym okresie), to wynagrodzenie takie nadal korzysta ze zwiększonej ochrony. Przyjęcie, że z przyznanej ochrony wynagrodzenia za pracę pracownik może korzystać tylko w okresie, w którym obniżone wynagrodzenie za pracę miało miejsce, powodowałby, że przepis art. 52 ustawy z 14 maja 2020 r. pozbawiony byłby sensu normatywnego. Pracownik, któremu obniżono wynagrodzenie za pracę z powodu COVID-19 ma zagwarantowaną ochronę tego wynagrodzenia poprzez zwiększenie kwoty wolnej od egzekucji, bez względu na to, kiedy wynagrodzenie faktycznie zostanie wypłacone. Dla ustalania zakresu dopuszczalnej egzekucji konieczne jest zatem ustalanie kwoty wolnej od potrąceń w okresie, za jaki wynagrodzenie jest wypłacane, a nie w dacie faktycznej wypłaty tego wynagrodzenia.