W najbliższą sobotę mija termin wykonania przez sędziów nowego obowiązku informacyjnego. Muszą podać, czy należą do zrzeszeń, w tym stowarzyszeń, pełnią funkcje w organach fundacji oraz czy są członkami partii politycznej.
Resort sprawiedliwości rozesłał już do sądów wzór oświadczenia. Jednak zdaniem wielu prawników oraz organizacji zajmujących się ochroną prywatności zmuszanie sędziów do podawania danych wymaganych ostatnią nowelizacją prawa o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 190) może być niezgodne z konstytucją oraz prawem międzynarodowym.
Takiego zdania jest również Stowarzyszenie Sędziów „Themis”. Organizacja nie tylko skrytykowała nowe przepisy, ale także przygotowała własny wzór oświadczenia. „Rekomendujemy sędziom odmowę ujawnienia informacji wymaganych przez art. 88 a ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ze względu na naruszenie prawa do prywatności i swobody zrzeszania się gwarantowanych w Konstytucji i aktach prawa międzynarodowego” – pisze w uchwale Themis. Wskazany przepis mówi oczywiście o tym, że sędziowie muszą złożyć pisemne oświadczenie o „członkostwie w zrzeszeniu, w tym w stowarzyszeniu”, „funkcji pełnionej w organie fundacji nieprowadzącej działalności gospodarczej”, „członkostwie w partii politycznej przed powołaniem na stanowisko sędziego (…)”.
Dyskusja na temat zagrożeń, jakie może nieść za sobą tak sformułowany art. 88 a u.s.p., toczy się na łamach DGP od wielu tygodni. Wskazywaliśmy m.in. na to, że może dochodzić do ujawnienia wrażliwych danych, takich jak orientacja seksualna czy stan zdrowia sędziego. Zwłaszcza że oświadczenia mają być później publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej. Z tych też względów Themis przygotowało własny wzór formularza. Zgodnie z nim sędzia miałby oświadczyć o tym, że nie należy do partii politycznej, związku zawodowego i nie prowadzi działalności niedającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów. I to już miałoby wystarczyć, aby stwierdzić, że sędzia czyni zadość wymogom art. 178 ust. 3 konstytucji, który to przepis mówi o apolityczności sędziów. W dalszej części wzoru mowa jest o odmowie złożenia oświadczenia z art. 88a u.s.p. I wskazanie, że odmowa ta uzasadniona jest poszczególnymi przepisami konstytucji oraz Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, które każdemu gwarantują prawo do ochrony życia prywatnego i rodzinnego, wolność wyznania, gromadzenia się i stowarzyszania się.
Nowe regulacje budzą także obawy rzecznika praw obywatelskich, który wczoraj zwrócił się do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych o podjęcie środków zabezpieczających.
MS broni nowego obowiązku twierdząc, że utrwala on konstytucyjny standard apolityczności sędziów oraz realizuje zasadę transparentności organu władzy sądowniczej.
Stowarzyszenie nie tylko skrytykowało art. 88a u.s.p., ale też przygotowało własny wzór oświadczenia o apolityczności