Wyciąg z przepisów dotyczących prostej spółki akcyjnej (w wersji obowiązującej od 1 marca 2020 r.) – cz. 4 (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 505; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1798)
W czwartej części komentarza do wyciągu z przepisów kodeksu spółek handlowych dotyczących prostej spółki akcyjnej omówione zostaną zagadnienia związane z utratą statusu akcjonariusza prostej spółki akcyjnej (PSA) oraz z jej strukturą organów. Przedstawione zostaną zatem m.in. przepisy regulujące sprzedaż i obciążanie akcji, ich umorzenie, a także wyłączenie, ustąpienie akcjonariusza i unieważnienie akcji.
Ponadto skomentujemy rozdziały poświęcone poszczególnym organom prostej spółki akcyjnej – zarówno te, które powoływane są w modelu dualistycznym (zarząd, rada nadzorcza), jak i w modelu monistycznym (rada dyrektorów). Omówimy kompetencje poszczególnych organów oraz sposoby zmiany ich składów osobowych.
W komentarzu, jako że ma on bardzo praktyczny charakter i jest adresowany do przedsiębiorców, znalazły się również wzory istotnych dla PSA dokumentów, w tym postanowień umowy spółki oraz uchwał organów spółki i akcjonariuszy.
Przypomnijmy: przepisy o prostej spółce akcyjnej wprowadzone zostały ustawą z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1655). Jest już jednak prawie pewne, że przedsiębiorcy nie założą PSA od 1 marca br., jak to pierwotnie przewidywała ubiegłoroczna ustawa nowelizująca. 13 lutego parlament zakończył bowiem pracę nad kolejną nowelizacją, która przesunie o rok wejście w życie przepisów powołujących tę nową formę spółki. Zmianę terminu zawarto w ustawie z 9 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Jeżeli prezydent podpisze tę najnowszą nowelę, to pierwsze proste spółki akcyjne będą mogły powstać dopiero od 1 marca 2021 r.
Porzucenie pierwotnych planów rząd tłumaczy m.in. koniecznością dopracowania systemów informatycznych Krajowego Rejestru Sądowego, w tym również odpowiedniego ich dostosowania do innych planowanych zmian. Chodzi m.in. o plany wdrożenia elektronicznego postępowania rejestrowego. Jak tłumaczy resort sprawiedliwości, wykorzystanie zalet PSA możliwe będzie tylko przy założeniu, że w procesie jej rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym wprowadzone zostaną odpowiednie rozwiązania, tj. dopasowane do specyfiki tej formy prawnej.

§ 1. Zbycie akcji nie w pełni pokrytej wymaga zgody spółki aż do chwili wniesienia wkładu w całości. Zgoda spółki wymaga formy dokumentowej pod rygorem nieważności, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

§ 2. Spółka może odmówić zgody na zbycie akcji nie w pełni pokrytej bez wskazania innego nabywcy. Udzielenie albo odmowa udzielenia zgody następuje w terminie czternastu dni od dnia zgłoszenia spółce zamiaru zbycia akcji. Spółka niezwłocznie informuje nabywcę o braku pełnego pokrycia akcji.
§ 3. Nabywca akcji nie w pełni pokrytej odpowiada wobec spółki solidarnie ze zbywcą za wniesienie pozostałej części wkładu.
komentarz
Akcje, na które nie wniesiono w całości wkładów, nazywane są akcjami nie w pełni pokrytymi.

§ 1. Umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego akcjonariusza. W tym przypadku umowa spółki powinna określać warunki spłaty spadkobierców niewstępujących do spółki, pod rygorem bezskuteczności ograniczenia lub wyłączenia. Spłata należna spadkobiercom powinna uwzględnić stosunek wartości wkładu wniesionego do wartości wkładu niewniesionego.

§ 2. W razie śmierci akcjonariusza uprawnionego z akcji objętych za wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług, który nie został w całości wniesiony, wstąpienie do spółki spadkobierców wymaga zgody spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Przepis § 1 zdanie drugie i trzecie oraz przepis art. 30040 § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Umowa spółki może wyłączyć lub w określony sposób ograniczyć podział akcji między spadkobierców.
komentarz
Warto zaznaczyć, że w przypadku wprowadzenia omawianej klauzuli do umowy spółki, będzie ona miała pierwszeństwo przed postanowieniami prawa spadkowego, a nawet testamentu sporządzonego przez akcjonariusza.

wzór 23. klauzula w umowie spółki ograniczająca dziedziczenie

§1. Dziedziczenie akcji
1. Akcje spółki po zmarłym akcjonariuszu dziedziczą ci spośród spadkobierców ustawowych, którzy posiadają wyższe wykształcenie. W przypadku braku takich osób wszystkie akcje zmarłego akcjonariusza będą dziedziczone przez spadkobiercę ustawowego, wskazanego uchwałą akcjonariuszy podjętą większością trzech czwartych głosów przy kworum stanowiącym 51 proc. akcji, nie później aniżeli w terminie jednego miesiąca od dnia dowiedzenia się przez wszystkich akcjonariuszy o śmierci jednego z nich.
2. Jeżeli akcje zmarłego akcjonariusza nie przypadną żadnemu z jego spadkobierców, bądź zmarły akcjonariusz nie posiadał spadkobierców ustawowych, udziały te zostaną przyznane pozostałym akcjonariuszom proporcjonalnie.
3. W sytuacji wskazanej w ust. 2 spadkobiercom zostanie przekazana spłata w wysokości stanowiącej równowartość wartości bilansowej akcji zmarłego akcjonariusza na dzień jego śmierci. Spłata zostanie wypłacona w ciągu 30 dni spadkobiercom, którzy okażą zarządowi spółki akt poświadczenia dziedziczenia albo prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
4. Spłaty zostaną przekazane stosownie do udziałów poszczególnych spadkobierców w spadku, chyba że akcjonariusze zdecydują inaczej w jednomyślnej uchwale.

§ 1. Umowa spółki może przewidywać, że pozostali akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa nabycia akcji przeznaczonych do zbycia przez innego akcjonariusza (prawo pierwszeństwa). Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, stosuje się przepisy § 2–7.

§ 2. Prawo pierwszeństwa przysługuje akcjonariuszom proporcjonalnie do liczby posiadanych akcji.
§ 3. Akcjonariusz zamierzający zbyć akcje na rzecz osoby trzeciej (akcjonariusz zbywający) zawiadamia zarząd o warunkach zamierzonego zbycia akcji, w szczególności o nabywcy, cenie akcji albo sposobie jej ustalenia oraz terminie zapłaty.
§ 4. Jednocześnie z dokonaniem zawiadomienia, o którym mowa w § 3, akcjonariusz zbywający składa pozostałym akcjonariuszom za pośrednictwem zarządu ofertę nabycia akcji na warunkach przewidzianych dla umowy z osobą trzecią, wyznaczając termin do złożenia przez nich oświadczenia o przyjęciu oferty nabycia akcji. Termin ten nie może być krótszy niż czternaście dni od dnia otrzymania oferty.
§ 5. Oświadczenie akcjonariusza o skorzystaniu z prawa pierwszeństwa i przyjęciu oferty powinno zostać złożone akcjonariuszowi zbywającemu za pośrednictwem zarządu w formie dokumentowej pod rygorem nieważności. Niezwłocznie po upływie terminu, o którym mowa w § 4, zarząd przekazuje akcjonariuszowi zbywającemu informację o akcjonariuszach, którzy skorzystali z prawa pierwszeństwa.
§ 6. Wymogów, o których mowa w § 3–5, nie stosuje się, jeżeli pozostali akcjonariusze złożyli oświadczenia, w formie dokumentowej pod rygorem nieważności, o rezygnacji z przysługującego im prawa pierwszeństwa.
§ 7. Zarząd wyraża zgodę na zbycie akcji, jeżeli spełnione zostały wymogi, o których mowa w § 3–5 albo § 6.
komentarz

wzór 24. klauzula w umowie spółki regulująca zasady pierwszeństwa w zakupie akcji

§ 11. Umowne prawo pierwszeństwa
1. Każdemu z Akcjonariuszy przysługuje prawo pierwszeństwa nabycia akcji przeznaczonych do zbycia. W tym celu Akcjonariusz zamierzający zbyć akcje winien zawiadomić o tym na piśmie Zarząd, podając cenę za akcje i osobę nabywcy, Zarząd zaś jest obowiązany pisemnie poinformować o tym niezwłocznie – nie później jednak niż w terminie 7 dni – pozostałych Akcjonariuszy.
2. Każdy z Akcjonariuszy może wykonać prawo pierwszeństwa nabycia akcji przeznaczonych do zbycia w proporcji do posiadanych przez niego akcji. Prawo pierwszeństwa należy wykonać w terminie 14 dni od dnia otrzymania pisemnego zawiadomienia Zarządu.
3. Cena za akcje nabyte w wykonaniu prawa pierwszeństwa równa będzie ich wartości bilansowej wynikającej z ostatniego zatwierdzonego bilansu Spółki.
– nie przewidziano jej w umowie spółki,
– kiedy do zbycia dochodzi pomiędzy akcjonariuszami danej spółki,
– gdy w wyznaczonym terminie do skorzystania z prawa pierwszeństwa żaden z pozostałych akcjonariuszy nie złożył oświadczenia o nabyciu akcji oferowanych do sprzedaży,
– jeżeli pozostali akcjonariusze złożyli oświadczenia – w formie dokumentowej pod rygorem nieważności – o rezygnacji z przysługującego im prawa pierwszeństwa.
– zarząd spółki o warunkach planowanej transakcji;
– pozostałych akcjonariuszy o zamiarze zbycia akcji oraz o terminie (nie krótszym niż 14 dni), w którym mogą skorzystać z prawa pierwszeństwa; termin wyznacza zbywca akcji.
W przypadku zamiaru skorzystania z prawa pierwszeństwa akcjonariusz składa zarządowi spółki oświadczenie, w którym informuje o tym fakcie. Zarząd po odebraniu oświadczeń od wszystkich akcjonariuszy albo po upływie terminu do ich złożenia przekazuje zbywającemu swoje akcje informację, kto skorzystał z prawa pierwszeństwa. Jeżeli procedura została spełniona, zarząd wyraża zgodę na zbycie akcji.

Przepisy niniejszego oddziału stosuje się odpowiednio do ułamkowych części akcji.

komentarz

Oddział 4 Umorzenie akcji i nabycie akcji własnych

§ 1. Akcja może być umorzona za zgodą akcjonariusza (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe).

§ 2. Umorzenie akcji stanowi zmianę umowy spółki.
§ 3. Od chwili uiszczenia spłaty za akcje podlegające umorzeniu dobrowolnemu akcjonariusz nie może wykonywać z nich praw udziałowych.
§ 4. Na spłatę z tytułu umorzenia akcji mogą być przeznaczone środki, o których mowa w art. 30015 § 2. Do uiszczenia spłaty stosuje się przepisy art. 30015 § 4–6.
komentarz
Umorzenie przymusowe natomiast odbywa się poprzez powzięcie uchwały przez walne zgromadzenie akcjonariuszy. Akcjonariusz, którego akcje podlegają umorzeniu przymusowemu, może zatem zostać przegłosowany.

§ 1. Umorzenie przymusowe jest dopuszczalne, o ile umowa spółki tak stanowi i określa przesłanki umorzenia przymusowego. Zmiana umowy spółki przewidująca umorzenie przymusowe akcji objętych przed zmianą umowy spółki wymaga zgody uprawnionego z tych akcji.

§ 2. Umorzenie przymusowe następuje za spłatą, która nie może być niższa od wartości godziwej akcji. Spółka uiszcza spłatę po dokonaniu wpisu umorzenia akcji do rejestru.
komentarz
Przede wszystkim, aby dokonać umorzenia przymusowego, możliwość taka musi wynikać wprost z umowy spółki. Po drugie, umowa ta musi precyzować, w jakich przypadkach może dojść do umorzenia przymusowego. Akcjonariusze powinni zatem określić katalog przypadków, w których będzie to możliwe. Przykładowo: prowadzenie działalności konkurencyjnej względem spółki, porzucenie spółki, ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa spółki, itp.
Wyjątek w tym zakresie stanowi uchwała w przedmiocie zmiany umowy spółki, która wprowadza do niej postanowienia o umorzeniu przymusowym. Taka uchwała wymaga zgody wszystkich akcjonariuszy, których akcje podlegać mogą umorzeniu w przyszłości. Późniejszy nabywca akcji zgody takiej już wyrażać nie musi. Przystępuje on bowiem do spółki, której umowa przewiduje już umorzenie przymusowe. [wzór 25]

wzór 25. uchwała o umorzeniu akcji z uzasadnieniem

UCHWAŁA NR 1
WALNEGO ZGROMADZENIA SPÓŁKI ABC PSA
Z 10 MAJA 2022 ROKU
W PRZEDMIOCIE UMORZENIA 50 AKCJI
§ 1.
W myśl §7 pkt 3 umowy Spółki w razie śmierci Akcjonariusza, w czasie 1 (jednego) miesiąca od daty śmierci Akcjonariusza, pozostali Akcjonariusze w uchwale postanawiają o wyłączeniu wstąpienia do Spółki spadkobierców zmarłego Akcjonariusza i wypłacie przez Spółkę spadkobiercom w czasie 12 (dwunastu) miesięcy od daty śmierci Akcjonariusza, w zamian za akcje zmarłego Akcjonariusza kwoty równoważnej wartości bilansowej akcji, przy czym udziały te zostają umorzone.
§ 2.
1. Walne Zgromadzenie Spółki, działając na podstawie §7 pkt 3 umowy spółki, umarza niniejszym 50 udziałów należących do zmarłego Wspólnika Jana Nowaka o wartości nominalnej 50 zł każdy za wynagrodzeniem równoważnym wartości bilansowej akcji.
2. Walne Zgromadzenie Spółki wobec faktu, że wartość bilansowa każdego z udziałów wynosi minus 100 zł, odstępuje od:
a) wypłaty wynagrodzenia za umorzone udziały oraz
b) podejmowania uchwały o obniżeniu kapitału zakładowego Spółki.
§ 3.
Uchwałą wchodzi w życie z dniem powzięcia.
UZASADNIENIE UCHWAŁY
[…]
Przewodniczący Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników stwierdził, że:
– za uchwałą oddano: … głosów,
– przeciw uchwale oddano: … głosów,
– głosy wstrzymujące: …,
uchwała została przyjęta.

Umowa spółki może stanowić, że akcje ulegają umorzeniu w przypadku ziszczenia się określonego zdarzenia bez podjęcia uchwały akcjonariuszy. W przypadku ziszczenia się określonego w umowie spółki zdarzenia zarząd niezwłocznie podejmuje uchwałę stwierdzającą umorzenie akcji i zgłasza ją do rejestru albo podejmuje uchwałę stwierdzającą, że umorzenie nie doszło do skutku, jeżeli spółka nie dysponuje środkami, o których mowa w art. 30015 § 2, na uiszczenie pełnej spłaty za umarzane akcje.

komentarz
Aby umorzenie doszło do skutku, spółka musi dysponować środkami na spłatę akcjonariusza, którego akcje podlegają umorzeniu. W innym bowiem przypadku do umorzenia nie dojdzie. Takie ujęcie warunków umorzenia może w praktyce uniemożliwiać zaistnienie skutku ziszczenia się warunku. Wystarczające bowiem będzie, że spółka nie posiada odpowiednich środków na spłatę akcjonariuszy. Przy czym spłata następuje z tych samych kategorii funduszy co przy umorzeniu przymusowym.

wzór 26. klauzula w umowie spółki o umorzeniu akcji

§ 1. Umarzanie akcji
1. Akcje mogą być umarzane za zgodą akcjonariusza, którego umorzenie akcji ma dotyczyć (umorzenie dobrowolne), w przypadku ziszczenia się określonego w umowie spółki warunku (umorzenie automatyczne) albo w wyniku umorzenia przymusowego.
2. Umorzenie dobrowolne następuje przez nabycie akcji przez Spółkę, za wynagrodzeniem nie niższym niż wartość księgowa umarzanego udziału obliczona jako iloraz kapitałów własnych Spółki oraz liczby udziałów.
3. Za zgodą akcjonariusza, którego akcje mają zostać umorzone, umorzenie może nastąpić za wynagrodzeniem niższym niż określone w ust. 1 albo bez wynagrodzenia.
4. Umorzenie automatyczne wszystkich akcji objętych przez akcjonariusza Adama Nowaka następuje z dniem nabycia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w Krakowie przy ul. Gdańskiej 100.
5. Wynagrodzenie z tytułu umorzenia automatycznego, o którym mowa w ust. 3, nie może być niższe niż równowartość w złotych polskich kwoty 1000 euro za każdą umarzaną akcję.
6. Wynagrodzenie z tytułu umorzenia automatycznego, o którym mowa w ust. 3, wypłacone zostanie akcjonariuszowi w okresie 30 dni od dnia wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego, o którym mowa w ust. 3.
7. Akcje będą przymusowo umorzone, jeżeli po podwyższeniu wartości akcji lub utworzeniu nowych akcji dany akcjonariusz w ciągu siedmiu dni kalendarzowych nie dokona na rzecz spółki wpłaty uzupełniającej lub nie obejmie nowo otworzonych akcji.
8. Wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi za umorzone przymusowo akcje nie może być niższa od wartości godziwej umarzanych akcji.
9. W przypadku umorzenia przymusowego, Spółka zobowiązana będzie do uiszczenia spłaty na rzecz akcjonariusza, którego akcje umorzono, po dokonaniu wpisu umorzenia akcji do rejestru.

§ 1. Spółka nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji (akcje własne). Zakaz ten nie dotyczy nabycia akcji:

1) w celu ich umorzenia;
2) na podstawie i w granicach upoważnienia udzielonego w uchwale akcjonariuszy;
3) w drodze egzekucji celem zaspokojenia roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z innego majątku akcjonariusza;
4) w drodze sukcesji uniwersalnej;
5) w innych przypadkach przewidzianych w ustawie.
§ 2. W przypadku określonym w § 1 pkt 2 nabycie akcji własnych może nastąpić tylko wtedy, gdy zostały spełnione łącznie następujące warunki:
1) akcje są w pełni pokryte;
2) łączna liczba akcji, wliczając w to akcje nabyte na podstawie innych tytułów oraz akcje nabyte przez spółki lub spółdzielnie zależne, nie przekracza 25% wszystkich akcji spółki;
3) łączna cena nabycia akcji, powiększona o koszty ich nabycia, nie jest wyższa od kwoty kapitału rezerwowego, utworzonego w tym celu z kwoty, o której mowa w art. 30015 § 2.
§ 3. Przepisy art. 30015 § 4–6 stosuje się odpowiednio do zapłaty ceny nabycia akcji własnych w przypadku określonym w § 1 pkt 2.
§ 4. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do ustanowienia zastawu na akcjach własnych.
§ 5. Rozporządzające czynności prawne dokonane z naruszeniem § 1–4 są ważne.
§ 6. Akcje własne nabyte z naruszeniem § 1–3 oraz akcje nabyte w drodze egzekucji powinny zostać zbyte w terminie roku od dnia ich nabycia. Jeżeli akcje własne nie zostały zbyte w tym terminie, zarząd dokona ich niezwłocznego umorzenia bez uchwały akcjonariuszy.
§ 7. Akcje własne należy umieścić w bilansie w osobnej pozycji aktywów. Równocześnie należy zmniejszyć kapitał rezerwowy utworzony zgodnie z § 2 pkt 3 i odpowiednio zwiększyć kapitał albo kapitały, z których został on utworzony.
§ 8. Spółka nie wykonuje praw z akcji własnych, z wyjątkiem uprawnień do ich zbycia lub wykonywania czynności, które zmierzają do zachowania tych praw.
§ 9. Przepisy § 1–8 stosuje się odpowiednio do nabycia akcji spółki przez osobę trzecią, działającą na rachunek spółki. Dotyczy to także nabycia akcji spółki dominującej przez spółkę lub spółdzielnię zależną.
komentarz
– umieścić akcje własne w bilansie w osobnej pozycji aktywów oraz dokonać odpowiednich operacji na kapitałach spółki, o których mowa w par. 7;
– zbyć akcje własne nabyte z naruszeniem ustawy lub w drodze egzekucji w ciągu roku od dnia ich nabycia, a jeżeli to się nie stanie, zarząd jest zobligowany do powzięcia uchwały o umorzeniu akcji własnych.

§ 1. Spółka nie może obejmować akcji własnych. Zakaz ten dotyczy również obejmowania akcji spółki dominującej przez spółkę lub spółdzielnię zależną.

§ 2. Objęcie akcji z naruszeniem § 1 jest ważne.
§ 3. W przypadku objęcia akcji z naruszeniem § 1 członek zarządu odpowiada solidarnie wraz z osobą, która objęła akcje, za pełne wniesienie wkładu, chyba że nie ponosi winy.
§ 4. Jeżeli akcje spółki zostały objęte przez osobę, która działała we własnym imieniu, lecz na rachunek spółki albo spółki lub spółdzielni zależnej, obejmującego uważa się za osobę działającą na własny rachunek.
§ 5. Przepisy art. 30047 § 6–8 stosuje się odpowiednio do akcji własnych objętych przez spółkę z naruszeniem § 1.
komentarz

Oddział 5 Wyłączenie i ustąpienie akcjonariusza oraz unieważnienie akcji

§ 1. Na żądanie akcjonariusza lub akcjonariuszy reprezentujących więcej niż połowę ogólnej liczby głosów sąd, z ważnych przyczyn dotyczących danego akcjonariusza, może orzec jego wyłączenie ze spółki. Umowa spółki może ograniczyć to uprawnienie do akcjonariusza lub akcjonariuszy reprezentujących większą liczbę głosów.

§ 2. Przepisy art. 266 § 2 zdanie drugie i § 3 oraz art. 267–269 stosuje się odpowiednio do wyłączenia akcjonariusza ze spółki.
komentarz
– obowiązek przejęcia akcji wyłączanego akcjonariusza za cenę ustaloną przez sąd orzekający w sprawie;
– wyznaczenie terminu zapłaty ceny przez ww. sąd;
– rygor bezskuteczności wyłączenia akcjonariusza w przypadku braku zapłaty ceny;
– możliwości zabezpieczenia powództwa poprzez zawieszenie akcjonariusza w wykonywaniu jego praw udziałowych w spółce;
– sposób określenia dnia wyłączenia akcjonariusza – w przypadku uregulowania ww. ceny akcjonariusza uważa się za wyłączonego ze spółki od dnia doręczenia mu pozwu.

§ 1. Na żądanie akcjonariusza sąd może orzec jego ustąpienie ze spółki, jeżeli zachodzi ważna przyczyna uzasadniona stosunkami między akcjonariuszami lub między spółką a akcjonariuszem ustępującym, skutkująca rażącym pokrzywdzeniem akcjonariusza ustępującego.

§ 2. Powództwo o ustąpienie akcjonariusza ze spółki wytacza się przeciwko spółce oraz wszystkim pozostałym akcjonariuszom według miejsca siedziby spółki.
§ 3. Akcje posiadane przez akcjonariusza ustępującego podlegają wykupowi po cenie odpowiadającej wartości godziwej, ustalonej przez sąd na dzień doręczenia pozwu. Orzekając o ustąpieniu akcjonariusza, sąd określa również termin, w jakim cena wykupu powinna zostać zapłacona na rzecz akcjonariusza ustępującego wraz z odsetkami od dnia doręczenia pozwu.
§ 4. Wykupu akcji posiadanych przez akcjonariusza ustępującego dokonuje spółka na rachunek pozostałych akcjonariuszy, proporcjonalnie do liczby posiadanych przez nich akcji. Za zapłatę ceny wykupu spółka i akcjonariusze, przeciwko którym wytoczono powództwo, odpowiadają solidarnie.
komentarz

§ 1. Na żądanie akcjonariusza albo spółki sąd może unieważnić wszystkie albo niektóre akcje w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania do wniesienia wkładów na pokrycie tych akcji.

§ 2. Sąd, orzekając o unieważnieniu akcji, określa wysokość spłaty należnej akcjonariuszowi za unieważnione akcje, która powinna uwzględnić stosunek wartości wkładu wniesionego do wartości wkładu niewniesionego.
§ 3. W celu zabezpieczenia powództwa sąd może, z ważnych powodów, zawiesić akcjonariusza w wykonywaniu jego praw udziałowych w spółce.
komentarz
– nie został w ogóle wniesiony;
– został wniesiony jedynie w części oraz upłynął już termin, w którym akcjonariusz zobligowany był do uzupełnienia wkładu do jego pełnej wysokości, która wynika z umowy spółki.

Rozdział 3 Organy spółki Oddział 1 Przepisy ogólne

§ 1. W spółce ustanawia się zarząd albo radę dyrektorów.

§ 2. Umowa spółki może przewidywać, że oprócz ustanowienia zarządu w spółce należy również ustanowić radę nadzorczą.
§ 3. Ilekroć w przepisach niniejszego oddziału mowa jest o organie, należy przez to rozumieć odpowiednio zarząd, radę nadzorczą albo radę dyrektorów.
komentarz
– dualistycznemu – gdy kompetencje zarządcze i nadzorcze rozdzielone są pomiędzy zarząd i radę nadzorczą lub komisję rewizyjną, a w przypadku braku rady nadzorczej nadzór sprawowany jest bezpośrednio przez wspólników albo akcjonariuszy;
– monistycznemu – w którym ustanawia się jeden organ – w spółce europejskiej nazwany radą administracyjną, a w prostej spółce akcyjnej radą dyrektorów. Organ ten skupia zarówno kompetencje zarządcze, jak i nadzorcze, przy czym dzielone mogą one być pomiędzy członków tegoż organu.
Natomiast w modelu monistycznym organem zarządzająco-nadzorczym jest rada dyrektorów. Kodeks pozwala w tym zakresie na ukształtowanie rady dyrektorów w dwójnasób. Jako organu, w którym wszyscy dyrektorzy mają takie same kompetencje, bądź też część z nich jest dyrektorami wykonawczymi, a część dyrektorami niewykonawczymi. Pozycja pierwszych przypomina pozycję członków zarządu, drugich zaś członków rady nadzorczej w modelu dualistycznym (zob. komentarz do art. 30060 k.s.h.).

Wobec spółki członkowie zarządu i dyrektorzy podlegają ograniczeniom ustanowionym w umowie spółki oraz, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, w uchwałach akcjonariuszy.

komentarz

Członek organu powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności oraz dochować lojalności wobec spółki.

komentarz

§ 1. W przypadku sprzeczności interesów spółki z interesami członka organu, jego współmałżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest powiązany osobiście, członek organu powinien ujawnić sprzeczność interesów i wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw oraz może żądać zaznaczenia tego w protokole.

§ 2. Członek organu nie może ujawniać tajemnic spółki, także po wygaśnięciu mandatu.
§ 3. Członek zarządu ani dyrektor nie mogą bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej albo uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania w niej przez członka zarządu albo dyrektora co najmniej 10% ogólnej liczby głosów lub ogólnej liczby udziałów albo akcji, albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu albo dyrektora. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zgody udziela organ uprawniony do powoływania członka organu.
komentarz
– zajmowania się sprawami w przypadku wystąpienia sprzeczności interesów pomiędzy spółką i członkiem jej organu,
– ujawniania tajemnic spółki,
– prowadzenia działalności konkurencyjnej względem spółki.
Pamiętać należy, że przedmiotowe ograniczenia dotyczą w różnym stopniu członków poszczególnych organów spółki. Ostatni z zakazów odnosi się bowiem wyłącznie do członków zarządu i dyrektorów.
– ujawnić sprzeczność interesów pozostałym członkom organu,
– wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu sprawy, na kanwie której powstała owa sprzeczność.
Członek organu, aby wykazać, że dopełnił ustawowych wymogów, może domagać się zamieszczenia stosownej adnotacji w protokole posiedzenia danego organu.
– spółka zwolni byłego członka jej organu z obowiązku zachowania tajemnicy,
– informacje objęte tym obowiązkiem przestaną mieć status tajemnicy spółki, np. zostaną ujawnione do publicznej wiadomości.
Stan konkurencji natomiast powstanie wtedy, gdy członek zarządu bądź dyrektor będą świadczyć tożsame usługi lub oferować takie same towary co spółka na tym samym rynku (w rozumieniu zarówno obszaru geograficznego, jak i tej samej grupy klienteli). Posiłkowo można stosować definicję rynku właściwego z ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

§ 1. Mandat członka organu wygasa z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy przypadający po dniu powołania, chyba że umowa spółki stanowi inaczej, w szczególności przewiduje powołanie na czas nieoznaczony.

§ 2. Jeżeli umowa spółki przewiduje powołanie członka organu na kadencję, liczy się ją w latach obrotowych, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. W takim przypadku mandat członka organu wygasa z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni rok kadencji członka organu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
§ 3. Jeżeli umowa spółki przewiduje, że członków organu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka organu powołanego przed upływem danej kadencji organu wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków organu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
§ 4. Mandat członka organu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania ze składu organu.
§ 5. Przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie stosuje się odpowiednio do złożenia rezygnacji przez członka organu.
§ 6. Jeżeli w wyniku rezygnacji członka zarządu albo dyrektora żaden mandat w zarządzie albo radzie dyrektorów nie byłby obsadzony, członek zarządu albo dyrektor składa rezygnację akcjonariuszom, zwołując jednocześnie walne zgromadzenie, o którym mowa w art. 30084 § 4, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zawiadomienie o zwołaniu walnego zgromadzenia zawiera także oświadczenie o rezygnacji członka zarządu albo dyrektora. Rezygnacja jest skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano walne zgromadzenie.
komentarz
Mandat członka organu oznacza jego kompetencję do wykonywania praw i obowiązków przypisanych danemu organowi. Natomiast kadencja to okres czasu, na który dana osoba jest powoływana w skład tego organu. Rozróżnienie to jest ważne, gdyż konkretna osoba może posiadać mandat mimo upływu kadencji, a także utracić mandat przed zakończeniem kadencji.

§ 1. Jeżeli organ jest wieloosobowy, na prezesie albo przewodniczącym organu oraz na członkach organu spoczywa obowiązek należytego organizowania prac organu, a w szczególności, gdy jest to konieczne, określenia organizacji organu i sposobu wykonywania czynności w regulaminie organu. Umowa spółki może przewidywać zatwierdzenie regulaminu uchwałą akcjonariuszy albo rady nadzorczej.

§ 2. Regulamin organu lub umowa spółki mogą ustanowić komitet organu z zadaniem przygotowania lub wykonania jego uchwał. Organ może uchwalić regulamin komitetu określający organizację i sposób wykonywania powierzonych zadań.
§ 3. W skład komitetu wchodzi co najmniej dwóch członków organu. W skład komitetu mogą wchodzić także inne osoby z głosem doradczym.
komentarz
Regulamin ma określać co najmniej organizację i sposób funkcjonowania danego organu. Można w nim zamieścić zatem np. procedurę zwoływania jego posiedzeń, opracowywania projektów uchwał, protokołowania obrad itp.

§ 1. Uchwała organu może być podjęta, jeżeli wszyscy członkowie organu zostali prawidłowo zawiadomieni o posiedzeniu organu albo głosowaniu na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

§ 2. Rada nadzorcza albo rada dyrektorów podejmuje uchwały, jeżeli w posiedzeniu albo głosowaniu na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość uczestniczyła co najmniej połowa jej członków. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymagania dotyczące kworum rady nadzorczej albo rady dyrektorów.
§ 3. Członków organu uczestniczących w głosowaniu na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość uwzględnia się przy ustalaniu kworum, chyba że umowa spółki lub regulamin organu stanowią inaczej.
§ 4. Uchwały organu zapadają bezwzględną większością głosów, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Umowa spółki może przewidywać, że w przypadku równości głosów decyduje głos prezesa, przewodniczącego lub innego członka organu.
§ 5. Uchwały organu są protokołowane. Protokół powinien wymieniać członków organu uczestniczących w głosowaniu oraz zawierać treść podjętych uchwał i wynik głosowania.
§ 6. Uchwała o powołaniu pełnomocnika w celu zawarcia z członkiem zarządu albo dyrektorem umowy spółki, która ma zostać zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, może zostać podjęta przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym.
§ 7. W spółce, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, uchwała o ustanowieniu prokury może zostać podjęta przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym.
komentarz

wzór 27. regulacja sposobu wypłaty zaliczek na poczet dywidendy

Uchwała Zarządu nr 1 z 1 lipca 2022 r.
ABC prosta spółka akcyjna z siedzibą w Gdańsku
w przedmiocie wypłaty zaliczek na poczet dywidendy
Zarząd ABC PSA z siedzibą w Gdańsku, w oparciu o zgodę Rady Nadzorczej Spółki udzieloną uchwałą z dnia 30 czerwca 2022 r., postanawia co następuje:
1. Uchwala się wypłatę zaliczki w kwocie 10 000 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych) na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy 2021.
2. Ustala się, że kwota zaliczki do wypłaty na jedną akcję, obliczona jako iloraz kwoty 10 000 zł oraz liczby wszystkich akcji uprawnionych do zaliczki w dniu ustalenia prawa, z uwzględnieniem uprzywilejowania oraz z wyłączeniem akcji własnych posiadanych przez Spółkę, wynosi:
a) 200 zł (słownie: dwieście złotych) na jedną akcję zwykła,
b) 300 zł (słownie: trzysta złotych) na jedną akcję uprzywilejowaną w zakresie dywidendy.
3. Do otrzymania zaliczki uprawnieni będą akcjonariusze, którym akcje Spółki będą przysługiwać w dniu 15 sierpnia 2022 r. (dzień ustalenia prawa).
4. Termin wypłaty zaliczki ustala się na dzień 22 sierpnia 2022 r. (dzień wypłaty).
Uchwała została podjęta jednogłośnie.

§ 1. Członek rady nadzorczej lub członek zarządu albo dyrektor mogą żądać zwołania posiedzenia rady nadzorczej albo rady dyrektorów, podając proponowany porządek obrad, lub podjęcia określonej uchwały na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

§ 2. Jeżeli przewodniczący rady nadzorczej albo rady dyrektorów nie zwoła posiedzenia albo nie zarządzi głosowania na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość na dzień przypadający w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania żądania, wnioskodawca może samodzielnie zwołać posiedzenie, podając jego datę i miejsce.
komentarz

§ 1. W umowie między spółką a firmą audytorską wybraną do badania lub przeglądu sprawozdania finansowego spółkę reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą akcjonariuszy albo rada nadzorcza.

§ 2. Umowa spółki może przewidywać, że w umowie między spółką a firmą audytorską wybraną do badania lub przeglądu sprawozdania finansowego spółkę może także reprezentować dyrektor niewykonawczy działający na podstawie uchwały rady dyrektorów podjętej wyłącznie przez dyrektorów niewykonawczych.
komentarz

§ 1. Pisma i zamówienia handlowe składane przez spółkę w formie papierowej i elektronicznej, a także informacje na stronach internetowych spółki powinny zawierać:

1) firmę spółki, jej siedzibę i adres;
2) oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki, oraz numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru;
3) numer identyfikacji podatkowej (NIP);
4) wysokość kapitału akcyjnego.
§ 2. W pismach i zamówieniach handlowych składanych przez spółkę w formie papierowej zamiast wysokości kapitału akcyjnego z dnia sporządzenia pisma albo zamówienia handlowego spółka może wykazać kapitał akcyjny według stanu na ostatni dzień poprzedniego roku obrotowego ze wskazaniem tego dnia. Jeżeli spółka nie była zobowiązana do sporządzenia sprawozdania finansowego na ostatni dzień poprzedniego roku obrotowego, wykazuje wysokość kapitału akcyjnego na dzień wpisu spółki do rejestru.
komentarz

wzór 28. informacja o spółce

ABC PSA z siedzibą w Gdańsku przy ul. Gdańskiej 1, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku Wydział VII Gospodarczy, pod numerem KRS: 000012345. Posiadająca kapitał akcyjny w wysokości 50 000 zł, na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz numer NIP: 583-111-222-33-44.

Oddział 2 Zarząd

§ 1. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.

§ 2. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.
§ 3. Członków zarządu powołują i odwołują oraz zawieszają w czynnościach, z ważnych powodów, akcjonariusze uchwałą, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
§ 4. Jeżeli w spółce została ustanowiona rada nadzorcza, członków zarządu powołuje i odwołuje oraz zawiesza w czynnościach, z ważnych powodów, rada nadzorcza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
komentarz
– pomimo ustanowienia rady nadzorczej ww. uprawnienia nadal będą przysługiwać akcjonariuszom;
– zawarcie w umowie spółki uprawnień osobistych poszczególnych akcjonariuszy do powoływania jednego bądź kilku członków zarządu.

wzór 29. uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy w sprawie wyboru zarządu

Uchwała nr 1
ABC PSA z siedzibą w Krakowie
z 15 marca 2022 roku
w przedmiocie wyboru zarządu spółki
1. Walne Zgromadzenie akcjonariuszy ustala, że w kadencji zarządu na lata 2022-2025 skład zarządu będzie jednoosobowy.
2. Na prezesa jednoosobowego zarządu ABC PSA. z siedzibą w Krakowie powołuje się Jana Kowalskiego.
3. Prezesa zarządu upoważnia się i zobowiązuje do zgłoszenia zmian w zarządzie spółki do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia powzięcia niniejszej uchwały.
Uchwała została powzięta jednogłośnie w głosowaniu tajnym.

§1. Członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą akcjonariuszy. Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu.

§ 2. Umowa spółki może zawierać inne postanowienia, w szczególności ograniczać prawo odwołania do ważnych powodów.
komentarz
Najlepiej zobrazować powyższe na przykładzie umowy o pracę. Jeżeli akcjonariusze odwołają członka zarządu z pełnionej funkcji, to nadal będzie on pracownikiem spółki. Jeśli następnie zostanie wypowiedziana mu umowa o pracę, taka osoba przez okres wypowiedzenia nadal będzie posiadała prawa z tym związane względem spółki.

§ 1. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, wszyscy jego członkowie są obowiązani i uprawnieni do wspólnego prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki lub regulamin zarządu stanowią inaczej.

§ 2. Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu.
§ 3. Odwołać prokurę może każdy członek zarządu.
komentarz

§ 1. Prawo członka zarządu do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.

§ 2. Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
komentarz

§ 1. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, a umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki jest wymagane współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.

§ 2. Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 nie wyłączają ustanowienia prokury i nie ograniczają praw prokurentów wynikających z przepisów o prokurze.
komentarz
– samoistnej – gdy każdy z prokurentów, niezależnie od ich liczby, może samodzielnie reprezentować spółkę;
– łącznej – gdy prokurenci muszą występować łącznie;
– łącznej niewłaściwej – gdy prokurent może reprezentować spółkę wyłącznie z członkiem zarządu.

§ 1. W umowie między spółką a członkiem zarządu, jak również w sporze z nim spółkę reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą akcjonariuszy albo rada nadzorcza.

§ 2. Uchwała akcjonariuszy może określić wynagrodzenie członków zarządu.
§ 3. W przypadku gdy akcjonariusz, o którym mowa w art. 30014, jest zarazem członkiem zarządu, przepisu § 1 nie stosuje się. Czynność prawna między tym akcjonariuszem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. O każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej notariusz zawiadamia sąd rejestrowy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
komentarz

wzór 30. uchwała WZA o wyborze pełnomocnika spółki

Uchwała nr 1
ABC PSA z siedzibą w Krakowie
z 15 marca 2022 roku
w przedmiocie wyboru pełnomocnika spółki
1. Walne zgromadzenie ABC PSA na pełnomocnika Spółki do reprezentowania jej w transakcji przystąpienia do umowy spółki o świadczenie usług zarządzania przedsiębiorstwem przez członka zarządu Adama Nowaka, tj. do czynności pomiędzy Spółką oraz członkiem jej zarządu, powołuje się Jana Kowalskiego.
2. Walne zgromadzenie ABC PSA zatwierdza projekt umowy, o której mowa w ust. 1. Pełnomocnik nie jest uprawniony do wprowadzania zmian w treści umowy.
3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Uchwałę powzięto jednomyślnie w głosowaniu tajnym.
Umowa zawarta pomiędzy spółką a członkiem jej zarządu, gdy spółka byłaby reprezentowana przez zarząd, będzie nieważna.

Oddział 3 Rada nadzorcza

§ 1 Rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech członków, powoływanych i odwoływanych uchwałą akcjonariuszy.

§ 2. Umowa spółki może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania członków rady nadzorczej.
komentarz
Do kadencji rady nadzorczej stosuje się te same zasady co w przypadku zarządu spółki. Członków rady nadzorczej można zatem powołać na określoną kadencję. Możliwe jest przy tym powoływanie na kadencje oddzielne dla każdego z członków tego organu – liczone od dnia jego powołania. A także powoływanie na kadencję wspólną. W tym ostatnim przypadku kadencja każdego z członków rady nadzorczej skończy się w tym samym czasie, niezależnie od tego, kiedy powołano ich w skład tego organu.

§ 1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki.

§ 2. Rada nadzorcza nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.
§ 3. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena prawidłowości i rzetelności sprawozdań, o których mowa w art. 30082 § 2 pkt 1, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie walnemu zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.
§ 4. Umowa spółki może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, a w szczególności przewidywać, że zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady nadzorczej przed dokonaniem określonych w umowie spółki czynności. Rada nadzorcza może określić uchwałą czynności, do których podjęcia zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady nadzorczej, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
komentarz
Kompetencje rady nadzorczej nie sięgają wszakże na tyle daleko, aby organ ten mógł podporządkować sobie zarząd spółki. Potwierdza to wprost par. 2 komentowanego artykułu, który zakazuje wydawania przez radę nadzorczą wiążących poleceń zarządowi. Nawet jeżeli zostałyby takie wydane, to nie będą prawnie wiążące dla członków zarządu.

§ 1. Rada nadzorcza może delegować członków rady nadzorczej, na okres nie dłuższy niż trzy miesiące, do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali zawieszeni albo których mandaty wygasły z innych przyczyn niż upływ kadencji, albo którzy z innych przyczyn nie mogą wykonywać swoich czynności.

§ 2. Prawa i obowiązki delegowanego członka rady nadzorczej są zawieszone na czas delegacji, co nie uchybia zdolności rady nadzorczej do podejmowania uchwał.
§ 3. Do delegowanego członka rady nadzorczej stosuje się przepis art. 30055 § 3.
komentarz

§ 1. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.

§ 2. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, każdy członek rady nadzorczej może żądać od członków zarządu i pracowników spółki przedstawienia radzie nadzorczej na jej najbliższym posiedzeniu określonych dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień.
komentarz
Utrudnianie pracy rady nadzorczej może skutkować również powstaniem szkody po stronie spółki, to zaś skutkowałoby odpowiedzialnością odszkodowawczą danej osoby.

§ 1. Członek zarządu, prokurent, likwidator oraz kierownik oddziału lub zakładu nie mogą być jednocześnie członkami rady nadzorczej.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do osób odpowiedzialnych w spółce za sprawy finansowe, w szczególności dyrektora finansowego, głównego księgowego, oraz osób, którym na podstawie umowy powierzono prowadzenie księgowości lub spraw finansowych spółki.
§ 3. Członkiem rady nadzorczej nie może być pracownik spółki. Nie dotyczy to pracownika powołanego do rady nadzorczej na podstawie przepisów przewidujących udział w niej przedstawicieli pracowników.
§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się odpowiednio do członka zarządu, dyrektora wykonawczego, likwidatora, kierownika oddziału lub zakładu, osób odpowiedzialnych za sprawy finansowe, w szczególności dyrektora finansowego, głównego księgowego spółki lub spółdzielni zależnej oraz osób zatrudnionych w spółce lub spółdzielni zależnej.
komentarz

Oddział 4 Rada dyrektorów

§ 1. Rada dyrektorów prowadzi sprawy spółki, reprezentuje spółkę oraz sprawuje nadzór nad prowadzeniem spraw spółki.

§ 2. Rada dyrektorów składa się z jednego albo większej liczby dyrektorów.
§ 3. Dyrektorów powołują i odwołują oraz zawieszają w czynnościach, z ważnych powodów, akcjonariusze uchwałą, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
komentarz
Skład rady dyrektorów może być określany na dwa sposoby. Pierwszym będzie zamieszczenie stosownych postanowień w treści umowy spółki. Drugim natomiast każdorazowe podejmowanie uchwał w tym zakresie przez akcjonariuszy. Możliwy jest też sposób mieszany. Polegać on będzie na określeniu w umowie spółki liczby dyrektorów w sposób widełkowy. W takim przypadku, przed wyborem rady dyrektorów niezbędne będzie dookreślenie liczby jej członków w danej kadencji uchwałą akcjonariuszy.

§ 1. Dyrektor może być w każdym czasie odwołany uchwałą akcjonariuszy. Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku dotyczącego pełnienia funkcji dyrektora.

§ 2. Umowa spółki może zawierać inne postanowienia, w szczególności ograniczać prawo odwołania do ważnych powodów.
komentarz

§ 1. Jeżeli rada dyrektorów jest wieloosobowa, wszyscy dyrektorzy są obowiązani i uprawnieni do wspólnego prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki lub regulamin rady dyrektorów stanowią inaczej.

§ 2. Uchwały rady dyrektorów, poza innymi sprawami wymienionymi w ustawie lub umowie spółki, wymaga:
1) podejmowanie decyzji o strategicznym znaczeniu dla spółki;
2) ustalanie rocznych i wieloletnich planów biznesowych;
3) ustalenie struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa spółki i ukształtowanie podstawowych funkcji związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
§ 3. Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich dyrektorów. Odwołać prokurę może każdy dyrektor.
komentarz

§ 1. Z wyjątkiem art. 30075 § 2 i 3, umowa spółki, regulamin rady dyrektorów lub uchwała rady dyrektorów mogą delegować niektóre albo wszystkie czynności prowadzenia przedsiębiorstwa spółki na jednego dyrektora albo niektórych dyrektorów (dyrektorzy wykonawczy). Dyrektorzy niebędący dyrektorami wykonawczymi (dyrektorzy niewykonawczy) sprawują stały nadzór nad prowadzeniem spraw spółki.

§ 2. W celu wykonywania czynności prowadzenia przedsiębiorstwa spółki może zostać powołany komitet wykonawczy, w którego skład wchodzą wyłącznie dyrektorzy wykonawczy.
§ 3. Do szczególnych obowiązków dyrektorów niewykonawczych należy ocena prawidłowości i rzetelności sprawozdań, o których mowa w art. 30082 § 2 pkt 1, i składanie walnemu zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.
§ 4. W celu sprawowania stałego nadzoru nad prowadzeniem spraw spółki może zostać powołany komitet rady dyrektorów, w skład którego wchodzą wyłącznie dyrektorzy niewykonawczy.
§ 5. Każdy dyrektor niewykonawczy może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od dyrektorów i pracowników spółki sprawozdań i wyjaśnień, dokonywać rewizji stanu majątku spółki oraz żądać od dyrektorów i pracowników spółki przedstawienia radzie dyrektorów lub jej komitetowi na ich najbliższych posiedzeniach określonych dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień.
komentarz
Co ważne, podział ten nie musi być proporcjonalny. Możliwe jest np. ustanowienie jednego dyrektora wykonawczego w zarządzie wieloosobowym.

§ 1. Prawo dyrektora do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.

§ 2. Prawa dyrektora do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
komentarz

§ 1. Jeżeli rada dyrektorów jest wieloosobowa, a umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki jest wymagane współdziałanie dwóch dyrektorów albo jednego dyrektora łącznie z prokurentem.

§ 2. Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego dyrektora lub prokurenta.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 nie wyłączają ustanowienia prokury i nie ograniczają praw prokurentów wynikających z przepisów o prokurze.
komentarz
Podobnie, jak w przypadku zarządu spółki, odmienny sposób reprezentacji podmiotu może zostać określony w treści umowy spółki. Nadto należy pamiętać, że sposób reprezentacji jest czymś innym aniżeli wynikające z poprzedniego artykułu prawo do reprezentowania spółki.

§ 1. W umowie między spółką a dyrektorem, jak również w sporze z nim, spółkę reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą akcjonariuszy.

§ 2. Uchwała akcjonariuszy może określić wynagrodzenie dyrektorów.
§ 3. Umowa spółki może przewidywać, że w umowie, jak również sporze między spółką a dyrektorem wykonawczym spółkę może reprezentować także dyrektor niewykonawczy, działający na podstawie uchwały rady dyrektorów, podjętej wyłącznie przez dyrektorów niewykonawczych.
§ 4. W przypadku gdy akcjonariusz, o którym mowa w art. 30014, jest zarazem dyrektorem, przepisów § 1 i 3 nie stosuje się. Czynność prawna między tym akcjonariuszem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. O każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej notariusz zawiadamia sąd rejestrowy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
komentarz

Wyjątki. Omawiane przepisy wprowadzają dwie różnice względem regulacji dotyczącej zarządu spółki. Pierwszą jest niemożność reprezentacji spółki przez radę nadzorczą – ta bowiem w systemie monistycznym nie występuje. Drugą jest możliwość reprezentowania spółki przez dyrektora niewykonawczego, który nota bene zastępuje radę nadzorczą.

Dotychczasowe części komentarza ukazały się:
• cz. 1 – 19 listopada 2019 r. (DGP nr 223),
• cz. 2 – 17 grudnia 2019 r. (DGP nr 243),
• cz. 3 – 21 stycznia 2020 r. (DGP nr 13).
Część piąta ukaże się 24 marca 2020 r.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
W dodatku Firma i Prawo komentowaliśmy m.in. ustawy:
• z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
• z 5 lipca 2001 r. o cenach
• z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych
• z 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze
• z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych
• z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych
• z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym
• z 12 grudnia 2012 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów
• z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
• z 14 grudnia 2012 r. o odpadach
• z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta
• z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym
• z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne
• z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych
• z 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne
• z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (wyciąg dotyczący rękojmi i gwarancji)
• z 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych
• z 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej
• z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (wyciąg z przepisów dotyczących odrębnego postępowania w sprawach gospodarczych)
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w wydaniach DGP na www.edgp.gazeta prawna.pl