Mijający rok obfitował w wiele rozstrzygnięć wpływających na sytuację ubezpieczonych, płatników składek i organów rentowych. Prezentujemy najważniejsze z nich.
Sąd Data i sygnatura orzeczenia Rozstrzygnięcie Podmioty, których dotyczy orzeczenie
Trybunał Konstytucyjny Wyrok TK z 6 marca 2019 r., sygn. akt P 20/16 TK zakwestionował art. 25 ust. 1b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 oraz z 2019 r. poz. 39) w stosunku do kobiet z rocznika 1953. Uznał bowiem, że ustawodawca naruszył konstytucję, wprowadzając z zaskoczenia nieznaną wcześniej zasadę obniżenia emerytury powszechnej o kwoty uprzednio pobranych wcześniejszych świadczeń. ZUS, ubezpieczone (rocznik 1953)
Sąd Najwyższy – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Uchwała składu siedmiu sędziów SN z 11 lipca 2019 r., sygn. akt III UZP 1/19 Przedsiębiorca w przypadku choroby będzie mógł się domagać od ZUS proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru składek, ale wyłącznie od podstawy nie niższej niż 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Powyżej tej kwoty nie będzie można ubiegać się o zmniejszenie. A to oznacza, że będzie musiał zapłacić pełne składki od tej różnicy. Prowadzący działalność gospodarczą, ZUS
Sąd Najwyższy – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Uchwała składu siedmiu sędziów SN z 11 lipca 2019 r., sygn. akt III UZP 2/19 Rozpoczęcie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez osobę, która uprzednio została objęta dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym, skutkuje jego ustaniem. W efekcie właściciele firm muszą po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego złożyć stosowny wniosek dotyczący wznowienia ubezpieczenia i opłacić składkę. Ale ZUS ma obowiązek pouczyć ich o tej konieczności. Prowadzący działalność gospodarczą, ZUS
Sąd Najwyższy – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Uchwała SN z 8 sierpnia 2019 r., sygn. akt III UZP 3/19 Praca traktorzysty w rolnictwie w czasie obowiązywania rozporządzenia z 1956 r. ws. zaliczania pracowników do kategorii zatrudnienia (Dz.U. nr 39, poz. 176 z zm.), tj. od 1 lipca 1956 r. do 31 grudnia 1979 r., nie jest pracą w szczególnych warunkach. Nie wlicza się jej zatem przy ustalaniu stażu zatrudnienia szczególnego wymaganego do ustalenia wcześniejszych uprawnień emerytalnych. ZUS, ubezpieczeni zatrudnieni jako kierowcy ciągnika
Sąd Najwyższy – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Uchwała SN w składzie siedmiu sędziów z 29 sierpnia 2019 r., sygn. akt III PZP 3/19 Pracownik Służby Leśnej, który otrzymał odprawę w związku z przejściem na rentę, może ubiegać się także o odprawę emerytalną po ponownym nawiązaniu stosunku pracy z tym samym zatrudniającym. Pracownicy nadleśnictw, którzy pobrali odprawę rentową w okresie poprzedzającym wejście w życie ustawy o lasach (tj. przed 1 stycznia 1992 r.)
Sąd Najwyższy – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Uchwała SN w składzie siedmiu sędziów z 25 września 2019 r., sygn. akt III UZP 6/19 Osobie, która skończyła 25 lat na ostatnim roku studiów podyplomowych, przedłuża się prawo do renty rodzinnej do zakończenia tego roku akademickiego. Studia w szkole wyższej, o których mowa w art. 68 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.), to także studia podyplomowe, a nie tylko magisterskie czy licencjackie. ZUS, świadczeniobiorcy (osoby uprawnione do renty rodzinnej)
Trybunał Konstytucyjny Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 25 września 2019 r., sygn. akt SK 31/16 Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z konstytucją art. 129 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270, ze zm.), w zakresie, w jakim – w sytuacji, gdy wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy został złożony w następstwie odmowy przyznania ubezpieczonemu innego świadczenia – termin początkowy wypłaty renty z tytułu niezdolności do pracy określa na miesiąc, w którym złożono wniosek o jej przyznanie, a nie na miesiąc, w którym złożono wniosek o przyznanie innego świadczenia. W konsekwencji opowiedział się za możliwością wypłaty renty z mocą wsteczną. ZUS, ubezpieczeni
Sąd Najwyższy – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Uchwała SN z 3 października 2019 r., sygn. akt III UZP 9/19. W sprawach o należności z tytułu nieopłaconych składek i wysokość zadłużenia stawki wynagrodzenia radcy prawnego ustala się, uwzględniając wartość przedmiotu sporu, a nie kwotowo. Strony postępowania (organy rentowe, płatnicy składek)
Sąd Okręgowy w Łomży Wyrok z 18 października 2019 r., sygn. akt III U 428/19 Kobiety z rocznika 1953 powinny móc złożyć wniosek o przeliczenie wysokości emerytury bez względu na to, ile czasu upłynęło od wydania przez ZUS decyzji w ich sprawie. Taką możliwość stwarzają im przepisy ustawy emerytalnej (art. 114 ust. 1 pkt 6). ZUS, ubezpieczone (rocznik 1949–1953)
Sąd Najwyższy – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Uchwała SN w składzie siedmiu sędziów z 28 listopada 2019 r., sygn. akt III UZP 5/19 Kobiety z rocznika 1953 zostały zaskoczone nowymi przepisami i nie mogły wystąpić z wnioskiem o emeryturę na starych zasadach. Te urodzone w 1952 r. miały taką możliwość, bo ustawodawca zapewnił vacatio legis. W konsekwencji w ich przypadku do obliczenia emerytury ma zastosowanie zakwestionowany przez TK art. 25 ust. 1b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1270) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Przewidywał on pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury powszechnej o kwoty wcześniej pobranych świadczeń, przyznanych przed osiągnięciem wieku emerytalnego. ZUS, ubezpieczone (rocznik 1949–1952)
Sąd Najwyższy – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Uchwała SN z 5 grudnia 2019 r., sygn. akt III UZP 10/19 Wyznaczenie rozprawy apelacyjnej w czasie, gdy jeden z członków składu orzekającego przebywa na zaplanowanym urlopie, nawet jeżeli zapewniono za niego zastępstwo, prowadzi do nieważności postępowania. Sądy, strony postępowania (ZUS, płatnicy składek, ubezpieczeni)
Sąd Najwyższy – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Uchwała SN w składzie siedmiu sędziów z 11 grudnia 2019 r., sygn. akt III UZP 7/19 ZUS może zdecydować, że to pracodawca ma zwrócić kwoty zasiłków chorobowych pobranych nienależnie przez osobę, z którą zawarł fikcyjną umowę o pracę. ZUS, płatnik składek, świadczeniobiorca (pracownik)