Prowadzę niewielką firmę. Niedawno umarł pewien przedsiębiorca, który zalegał mi z płatnością faktury za dostarczone produkty. Czy jako wierzyciel mogę złożyć w sądzie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po nim? Chcę otrzymać należne mi pieniądze. Nie wiem, kto jest jego spadkobiercą. Zanim dłużnik umarł, zdążył się uprawomocnić nakaz zapłaty.
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Tak wynika z art. 1025 par. 1 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.). Owo stwierdzenie nie może jednak nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od chwili otwarcia spadku (czyli od dnia śmierci spadkodawcy), chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku (art. 924 i 1026 k.c.).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 17 listopada 2010 r. (sygn. akt. II SA/Gl 644/10) stwierdził: „Skoro wierzyciel spadkodawcy może złożyć zgodnie z treścią art. 1025 par. 1 k.c. wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, a podstawą tego stwierdzenia w przypadku dziedziczenia ustawowego jest wykazanie m.in. stopnia pokrewieństwa, to ma on interes prawny w rozumieniu art. 83 ust. 2 ustawy z 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego w żądaniu wydania mu odpisu aktu urodzenia spadkobiercy dłużnika.
Odpis ten będzie stanowił dowód stopnia pokrewieństwa, w oparciu o który może dojść do stwierdzenia nabycia spadku, a w konsekwencji do wykazania przejścia zobowiązań zmarłego dłużnika na rzecz jego spadkobierców”. Z przytoczonego orzeczenia WSA jednoznacznie zatem wynika, że czytelnik – jako wierzyciel zmarłego przedsiębiorcy – może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku po nim. Ma on w tym bowiem interes prawny.
Nie jest przeszkodą w wystąpieniu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku brak wiedzy czytelnika o tym, kto jest spadkobiercą zmarłego dłużnika. Sąd bada mianowicie z urzędu (czyli z własnej inicjatywy), kto jest spadkobiercą. Można przypuszczać, że w zaistniałej sytuacji postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku zapadnie dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie.
Ogłoszenie to musi zawierać:
1) imię, nazwisko, zawód oraz ostatnie miejsce zwykłego pobytu spadkodawcy,
2) datę śmierci spadkodawcy,
3) wskazanie majątku pozostałego po spadkodawcy,
4) wezwanie, aby spadkobiercy w ciągu trzech miesięcy od dnia wskazanego w ogłoszeniu zgłosili i udowodnili nabycie spadku, gdyż w przeciwnym razie mogą być pominięci w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku.
Ogłoszenie sądu umieszcza się w piśmie poczytnym na całym obszarze kraju i podaje publicznie do wiadomości w ostatnim miejscu zwykłego pobytu spadkodawcy na tym obszarze, w sposób w miejscu tym przyjętym. Jeżeli wartość spadku jest nieznaczna, to sąd może zaniechać umieszczenia ogłoszenia w piśmie.
Po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia sąd wyznacza rozprawę, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby, które zgłosiły swoje żądania do spadku i podały miejsce zamieszkania. Gdy zaś w tym terminie nikt nie zgłosił nabycia spadku albo zgłaszający się nie udowodni go na rozprawie, to sąd wydaje postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez spadkobierców, których prawa zostały ustalone.
Istotne jest, że sąd stwierdza nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż te, które wskazali uczestnicy postępowania. W postanowieniu wymienia się spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich udziałów.

wzór

Płock, 17 października 2019 r.
Do
Sądu Rejonowego
I Wydział Cywilny
w Płocku
Wnioskodawca:
Michał Iksiński
prowadzący działalność gospodarczą
pod firmą Usługi Budowlane Michał Iksiński
(NIP: 000-111-22-33)
ul. Czerwona 5, 09-400 Płock
Opłata stała 100 zł
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku
W imieniu własnym niniejszym wnoszę o:
1) stwierdzenie nabycia spadku po Filipie Igrekowskim zmarłym w dniu 15 maja 2019 r. w Płocku, ostatnio tamże stale zamieszkałym;
2) orzeczenie o kosztach postępowania według norm przepisanych.
Uzasadnienie
Spadkodawca Filip Igrekowski zmarł 15 maja 2019 r. w Płocku, tamże ostatnio stale zamieszkiwał.
Dowód: odpis skrócony aktu zgonu.
Jestem wierzycielem spadkodawcy, dlatego przysługuje mi interes w złożeniu niniejszego wniosku.
Dowód: nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Płocku V Wydział Gospodarczy z 15 marca 2019 r. ws. o sygn. akt V GNc 00/19 wraz z klauzulą wykonalności z 10 maja 2019 r.
Nie znam spadkobierców Filipa Igrekowskiego.
Z uwagi na powyższe wnoszę jak na wstępie.
W załączeniu:
– dowód uiszczenia opłaty sądowej,
– dokumenty z poz. „Dowód”.
.…………………………
(Michał Iksiński)
©℗
Podstawa prawna
•art. 924, art. 1025 par. 1 oraz art. 1026 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495)
•art. 670 par. 1 oraz art. 672‒677 par. 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1818)
•art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 785; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2020)