Subskrybuj nas na Youtube
Powództwo o odszkodowanie za utratę wartości nieruchomości spowodowaną zmianami miejscowych planów zagospodarowania należy złożyć w ciągu pięciu lat od wejścia w życie nowych zasad. Inaczej roszczenia wygasną, niezależnie od tego, czy uchwałę w sprawie planu zaskarżono do sądu administracyjnego – orzekł Sąd Najwyższy.
Spółka J. była właścicielem sporej działki w Białymstoku. Zamierzała wykorzystać ją na budowę osiedla mieszkaniowego, ale inwestycja nie wypaliła z powodu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Większość obszaru przeznaczono w nim na tereny zielone z możliwością działalności wyłącznie usługowo-rekreacyjnej. Warunki zabudowy straciły moc, wartość działki drastycznie spadła, a spółka J. pozwała miasto, żądając 11 mln zł tytułem utraty wartości nieruchomości. Możliwość taką przewiduje art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1945 ze zm.).
Artykuł 37 ust. 3 ustawy określa jednak, że takie roszczenia odszkodowawcze można wytaczać w terminie pięciu lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. W tym przypadku nowy plan zaczął obowiązywać w sierpniu 2008 r. Spółka J. zażądała wówczas odszkodowania i podjęła (nieudaną, jak się okazało) próbę ugody, następnie zaskarżyła plan miejscowy do sądu administracyjnego. Ostateczny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w tej sprawie zapadł w kwietniu 2011 r., a pozew o wspomniane odszkodowanie trafił do sądu dopiero w październiku 2015 r.
Efekt był taki, że powództwo, apelacja i skarga kasacyjna zostały oddalone w całości. Sąd Najwyższy wskazał w uzasadnieniu wyroku, że przepisy przewidują określony termin na zgłoszenie roszczeń. Wprawdzie spółka wnioskowała o odszkodowanie i doszło do nieudanej próby ugodowej, ale nastąpiło tu tylko przerwanie biegu terminu zawitego do wytaczania takich powództw.
W praktyce sprawy sądowe przeciwko samorządom powinny być wszczynane w ciągu wspomnianych pięciu lat. Tymczasem spółka J. złożyła pozew ponad siedem lat od wejścia w życie nowego planu i zawezwania do próby ugodowej. To spowodowało wygaśnięcie roszczeń i odrzucenie ich przez sądy.
orzecznictwo
Wyrok Sądu Najwyższego z 17 października 2019 r., sygn. akt IV CSK 653/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
