Subskrybuj nas na Youtube
Prowadzę sklep internetowy, w którym sprzedaję m.in. używane płyty CD i DVD. Notorycznie borykam się z klientami, którzy po kupnie towaru w ciągu 14 dni go oddają, żądają równocześnie zwrotu pieniędzy.
Twierdzą, że skoro kupili otwarty produkt (używany), to przysługuje im prawo odstąpienia od umowy, inaczej niż jest to w przypadku fabrycznie nowych, zapieczętowanych płyt – gdzie prawo to zostało wyłączone w przypadku otwarcia opakowania przez nabywcę. Czy mogę w jakiś sposób zabezpieczyć się przed takimi sytuacjami?
Tak. Wystarczy, że sklep ponownie zapieczętuje sprzedawane przez siebie nośniki.
Z jednej strony co do zasady przepisy ustawy o prawach konsumenta pozwalają konsumentowi odstąpić od umowy zakupu towaru zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość w ciągu 14 dni bez podania przyczyn. Z drugiej strony wyraźnie wskazują, że prawo odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni bez podania przyczyn nie przysługuje konsumentowi przy zakupie niektórych specyficznych towarów i usług. Wśród tych wyjątków są wskazane takie umowy, w których przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu – jeżeli opakowanie zostało przez konsumenta otwarte po dostarczeniu. Ten wyjątek ma zabezpieczać producentów i sprzedawców np. przed nabywcami korzystającymi z przedmiotu świadczenia (np. ogląda film, odsłuchuje audiobooka) lub wręcz kopiującymi zawartość nośnika, a następnie z premedytacją odstępującymi od umowy, aby odzyskać zapłaconą cenę.
Przy czym jeśli taki produkt został dostarczony bez opakowania – to zasadniczo klienci mogą twierdzić, że wyjątek ten obowiązuje. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby sklep opakowanie zapieczętował.
!Zdaniem ekspertów nic nie stoi na przeszkodzie, aby sprzedawca używanych płyt czy programów sam je foliował lub umieszczał na nich naklejki. A wówczas po ich rozerwaniu nabywca nie będzie już miał prawa zwrotu zakupionego towaru.
Jak twierdzi Mirosław Dyka, adwokat specjalizujący się w zagadnieniach z zakresu obrotu konsumenckiego i handlu elektronicznego, ustawowy wyjątek nie wprowadza rozróżnienia między rzeczami nowymi i używanymi. Przepis nie wskazuje też, że opakowanie musi być fabrycznie naniesione na nośnik przez producenta. – Musi być natomiast zapieczętowane, gdyż dopiero otwarcie takiego opakowania powoduje utratę przez konsumenta prawa do odstąpienia od umowy sprzedaży. Wymagane przez prawo otwarcie zapieczętowanego opakowania musi być możliwe do stwierdzenia i udowodnienia – po to, by nie było wątpliwości, czy kupujący uzyskał dostęp do nośnika (czyli mógł go np. skopiować) czy też nie – wskazuje mec. Mirosław Dyka.
Oczywiście w przypadku używanych nośników sprzedawca nie będzie dysponował oryginalną folią do opakowania nośników. Przyjmuje się jednak, że zamknięte opakowanie to takie, które musi ulec fizycznemu uszkodzeniu, rozerwaniu, aby uzyskać dostęp do nośnika w celu skorzystania z zapisanych tam nagrań lub programów. Nie ma przy tym znaczenia materiał, z jakiego wykonano opakowanie (plastik, folia, papier itp.). W przypadku nośników CD lub DVD może to być np. termokurczliwa folia szczelnie opakowująca plastikowe pudełko płyty albo naklejka uniemożliwiająca otwarcie pudełka bez jej rozerwania. Zdaniem eksperta nic nie stoi na przeszkodzie, aby sprzedawca używanych płyt umieszczał na nich np. własne naklejki, które należałoby uszkodzić, by zyskać dostęp do nośnika zawartego w pudełku.
Co jednak ważne, jeśli produkt posiada wady fizyczne, to rozerwanie przez konsumenta naklejki zabezpieczającej nie ogranicza prawa klienta z tytułu rękojmi. W takim przypadku kupujący może żądać obniżenia ceny albo odstąpienia od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Przy czym jak zwraca uwagę Mirosław Dyka sprzedawca używanych nośników zgodnie z kodeksem cywilnym może skrócić okres obowiązywania rękojmi z dwóch lat do co najmniej jednego roku.
Podstawa prawna
Art. 38 ust. 9 ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 134 ze zm.).
Art. 568 par. 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145).
