Senat za zmianami w prawie rodzinnym i opiekuńczym

W głosowaniu nad nowelizacją brało udział 85 senatorów - wszyscy byli za.

Przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości ustawa została uchwalona przez Sejm 16 maja. Nowelizacja dostosowuje przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z listopada 2013 r., który orzekł wówczas, że przepisy, które nie pozwalają na zaprzeczenie ojcostwa po śmierci dziecka, są niezgodne z konstytucją.

Nowela zakłada, że zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa ma być dopuszczalne po śmierci dziecka w sytuacji, gdy zmarło ono po wszczęciu postępowania. Zgodnie z założeniami noweli – w przypadku śmierci dziecka, które wytoczyło powództwo o zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa – powództwa tego będą mogli dochodzić jego zstępni.

Zmiana umożliwia też domniemanym rodzicom wniesienie powództwa o ustalenie ojcostwa lub macierzyństwa po śmierci dziecka. Obecnie taką możliwość ma tylko prokurator oraz zstępni zmarłego dziecka. Zgodnie z nowelizacją, wniesienie takiego powództwa byłoby możliwe jedynie do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność.

W uzasadnieniu zmian resort zaznaczył, że "należy dopuścić możliwość sądowego ustalenia macierzyństwa lub ojcostwa, także po śmierci dziecka, aby wykluczyć sytuację, że stan cywilny dziecka pozostanie nieustalony".

Nowela określa też szczegółowe kwalifikacje kuratora ustanowionego do reprezentacji dziecka w czynnościach prawnych. Kuratorem takim – co do zasady – będzie mógł zostać jedynie adwokat lub radca prawny. Bedą oni jednak musieli wykazać się "szczególną znajomością spraw dziecka" lub ukończeniem odpowiednich szkoleń. W sprawach mniej skomplikowanych kuratorem będzie mogła zostać "osoba z wykształceniem prawniczym, która zna potrzeby dziecka". Zmiana Kodeksu zakłada również, że w szczególnych okolicznościach kuratorem będzie mogła zostać "inna osoba znająca potrzeby dziecka".

Uchwalone przepisy mają wejść w życie trzy miesiące od ich ogłoszenia.