Przepisy ustawy o ochronie przyrody były kilkakrotnie nowelizowane na przestrzeni dosyć krótkiego czasu. Ostatnio 1 stycznia 2019 r. Dlatego też wielu osobom trudno się zorientować, jaki tak naprawdę stan prawny obowiązuje. Po kontrowersyjnym i mocno liberalnym „lex Szyszko” - zasady ingerencji w ekosystem zostały nieco uporządkowane. Wciąż mamy prawo do rozporządzania roślinnością na własnej działce – bez zgłoszenia czy zezwolenia – ale tylko w określonych prawem przypadkach.

Zgodnie z art. 83 ust. pkt 1) ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2018 r., poz. 1614) zasadą jest, że usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego na wniosek posiadacza nieruchomości – za zgodą właściciela tej nieruchomości. W przypadku gdy ziemia, na której rosną drzewa lub krzewy należy do nas, dodatkowa zgoda nie będzie potrzeba.

Należy jednak pamiętać, że od zasady konieczności uzyskania zezwolenia są wyjątki, które w określonych przypadkach zliberalizują powyższe obostrzenie.
I tak zgodnie z art. 83f. ust. pkt 3a) ustawy - przepisów art. 83 ust. 1 nie stosuje się do drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zatem uzyskanie zezwolenia nie jest wymagane w przypadku drzew lub krzewów, których usunięcie nie będzie miało związku np. z ich dalszą sprzedażą, jak np. to odbywa się na prywatnych zalesionych terenach.

W niektórych jednak sytuacjach – mimo że drzewo jest nasze, na naszej działce i nie zamierzamy go sprzedawać - konieczne będzie zgłoszenie zamiaru usunięcia.
Ma to miejsce w sytuacji, gdy obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm od ziemi przekracza:

• 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego;
• 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego;
• 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.

Wzór zgłoszenia można pobrać w urzędzie gminy lub napisać samodzielnie. Powinno ono zawierać:

• imię i nazwisko wnioskodawcy,
• oznaczenie nieruchomości, z której drzewo ma być usunięte,
• rysunek albo mapkę określającą usytuowanie drzewa na nieruchomości.

Po dokonaniu zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa urząd powinien wysłać wyznaczoną osobę do oględzin. Urzędnik musi faktycznie ustalić:

1. nazwę gatunku drzewa;
2. obwód pnia ustalonego na wysokości 5 cm, a w przypadku gdy na tej wysokości drzewo:

  • posiada kilka pni – obwód każdego z tych pni,
  • nie posiada pnia – obwód pnia poniżej korony drzewa.

Gmina ma prawo w terminie 14 dni od dnia oględzin wnieść sprzeciw.

Z zasady wójt (burmistrz lub prezydent miasta) wnosi taki sprzeciw:

Gdy zgłoszenie zawiera braki formalne organ w drodze postanowienia wzywa do uzupełnienia ich w terminie 7 dni.

Warto pamiętać o tym, iż przed upływem 14-dniowego terminu organ może wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu.
Jeżeli sprzeciw nie zostanie wniesiony, można usunąć drzewo.

W przypadku nieusunięcia drzewa przed upływem 6 miesięcy od przeprowadzonych oględzin usunięcie drzewa może nastąpić po dokonaniu ponownego zgłoszenia.

Różnica między zgłoszeniem a zezwoleniem na wycinkę

Zgłaszać należy samemu drzewa o znacznej (określonej w przepisach) grubości pnia
Zezwoleniem objęta jest wycinka np. wycinka drzewa w pasie drogowym drogi publicznej, usunięcie drzewa lub krzewu na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrody