Rządowy projekt dokonuje niewłaściwego wdrożenia unijnej dyrektywy policyjnej. Jest on w wielu miejscach co najmniej niespójny, a często wręcz sprzeczny z prawem UE – twierdzi rzecznik praw obywatelskich (RPO).
Przypomnijmy, że na problem ten już przed dwoma tygodniami zwrócił uwagę DGP. Wskazaliśmy wtedy, że choć Unia wymaga od nas ograniczenia uprawnień specsłużb, rząd nic sobie z tego nie robi, a przed naruszeniem prawa europejskiego ostrzega nawet Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
Zastrzeżenia dotyczą projektu ustawy o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości, którym właśnie zajmuje się Sejm. Artykuł 3 pkt 2 przewiduje, że jej przepisów nie stosuje się do ochrony danych osobowych przetwarzanych w związku z zapewnieniem bezpieczeństwa narodowego, w tym w ramach realizacji zadań ustawowych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
W skrócie: specsłużb implementacja dyrektywy policyjnej nie obejmie. Sęk w tym, że zgodnie z wolą prawodawcy unijnego specsłużby także powinny stosować się do RODO dla służb.
Zwraca na to uwagę również RPO. W swoim stanowisku z 30 listopada podkreśla, że wyłączenie jest zbyt szerokie, przez co przepisy krajowe będą niezgodne z regulacjami, których wdrożenia wymaga od nas UE. Adam Bodnar zauważa, że projekt przewiduje, iż w zależności od sytuacji albo Krajowa Rada Sądownictwa, albo prezesi sądów (lub odpowiedni prokuratorzy) będą mogli zażądać dostępu do wszelkich danych osobowych w prowadzonych postępowaniach w związku z realizacją zadań wynikających z konieczności nadzoru nad sposobem ich przetwarzania. Tymczasem z prawa UE wynika, iż nadzór taki może sprawować wyłącznie organ niezależny od władzy. W efekcie – jak podkreśla Adam Bodnar – polskie rozwiązania będą wątpliwe, bo ani Krajowa Rada Sądownictwa, ani prezesi sądów nie mogą być dziś uznani za organy niezależne, zdolne do prowadzenia nadzoru w sposób wypełniający wymogi Karty Praw Podstawowych UE.
Etap legislacyjny
Prace w komisji sejmowej