Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Rady Radców Prawnych nakazał rzecznikowi dyscyplinarnemu wszczęcie postępowania w sprawie sprzedaży Klubu Prawnika w Płocku.
Od grudnia 2005 r. lokal przy ul. Staromiejskiej 2, należący do Warszawskiej Izby Radców Prawnych, był wynajmowany prywatnemu podmiotowi. Najemca prowadził tam restaurację. Miał opłacać czynsz, pokrywać wszystkie koszty utrzymania nieruchomości i zapewniać obsługę prowadzonych w lokalu przez OIRP w Warszawie szkoleń i spotkań. Udostępniał też lokal na spotkania organizowane dla radców prawnych z terenu byłego województwa płockiego. Prócz tego odbywały się tam m.in. wystawy malarstwa, spotkania z artystami.
Z czasem jednak działalność klubu była coraz bardziej ograniczana. W styczniu 2014 r. zaczęto rozważać jego likwidację.
– Pomimo próśb ze strony środowiska radców prawnych z Płocka od czerwca 2013 r. Klub Prawnika przestał praktycznie istnieć. Ograniczono liczbę szkoleń do ośmiu, dziewięciu w roku, a był okres, gdy przez blisko rok nie organizowano ich w ogóle – relacjonuje Andrzej Krysiuk, radca prawny z Płocka.
W 2016 r. grupa radców z Płocka, na której czele stał mec. Krysiuk, podjęła próbę zmiany tego stanu rzeczy. Początkowo było ich około 40, później liczba ta wzrosła do około 70. Proponowano włączyć klub w strukturę organizacyjną OIRP w Warszawie na prawach tzw. komisji stałej. Bez skutku.
– Prośba o pomoc i mediację skierowana do Krajowej Rady Radców Prawnych w Warszawie także nie przyniosła specjalnych rezultatów – opowiada Andrzej Krysiuk. – Doprowadziła jedynie do zaproszenia przedstawicieli środowiska radców prawnych z Płocka na posiedzenie Prezydium Rady OIRP w Warszawie pod koniec listopada 2016 r. Zostaliśmy przyjęci bardzo ozięble, wręcz wrogo. Ponownie uzyskaliśmy informację o odmowie – dodaje.
Bez oddzielnej komisji
– Okręgowa Izba Radców Prawnych w Warszawie zrzesza ponad 13 tys. członków i obejmuje ponad 20 powiatów i miast na prawach powiatu. W Płocku i powiecie płockim zamieszkuje aktualnie 197 radców prawnych – wyjaśnia Anna Sękowska, sekretarz Rady OIRP w Warszawie. – W październiku 2016 r. do OIRP w Warszawie wpłynęła propozycja 45 radców prawnych (z których nie wszyscy zamieszkiwali i wykonywali zawód w Płocku, a część z nich nie była nawet członkami warszawskiej izby) utworzenia komisji w Płocku jako odrębnej struktury organizacyjnej realizującej poszczególne zadania właściwych, istniejących komisji rady, wyłącznie na rzecz środowiska płockich radców prawnych – dodaje.
Uchwalony przez Krajową Radę Radców Prawnych regulamin działalności samorządu i jego organów przewiduje powoływanie przez rady okręgowych izb komisji stałych, które realizują ustawowe zadania samorządu zawodowego radców prawnych na szczeblu okręgowym.
– Mamy wiele regionów w naszym okręgu i nie jest możliwe, by w każdym utrzymywać miejsce do integracji i szkoleń stacjonarnych, dlatego idziemy w kierunku komunikacji internetowej i e-learningu – wskazuje Włodzimierz Chróścik, dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie.
Stwierdza też, że propozycje przedstawione przez grupę radców prawnych z Płocka nie zawierały konkretnych pomysłów na organizację wydarzeń w Klubie Prawnika, a po sprzedaży lokalu szkolenia odbywają się tak, jak dawniej.
– Rada OIRP w Warszawie nie znalazła formalnych podstaw ani funkcjonalnego uzasadnienia dla takiego rozwiązania – mówi Anna Sękowska. – Autorzy propozycji zostali zaproszeni na posiedzenie prezydium rady, które potwierdziło możliwość zgłaszania oczekiwań i inicjatyw reprezentowanej przez siebie grupy właściwym organom izby lub komisjom stałym. Do dziś do warszawskiej izby nie wpłynęły żadne propozycje ani postulaty od wnioskujących o utworzenie komisji w Płocku – dodaje.
Lokal na sprzedaż
W 2016 r. nie przedłużono umowy z najemcą lokalu w Płocku, powołując się na nieterminowe regulowanie czynszu, którego wysokość została rok wcześniej podwyższona do kwoty, z której zapłatą najemca miał problemy (5,6 tys. zł). Do końca października 2016 r. spowodowało to powstanie zaległości na kwotę 9,4 tys. zł.
– Podniesienie czynszu miało na celu jego dostosowanie do stawek rynkowych – wyjaśnia Anna Sękowska.
Gdy umowa wygasła, a OIRP zaczęła szukać nowego najemcy. Klub Prawnika zaoferował pomoc w jego znalezieniu oraz w dalszej organizacji szkoleń.
W pierwszym kwartale 2017 r. lokal w Płocku został sprzedany tej samej osobie, która go wynajmowała od OIRP w Warszawie w latach 2005–2016.
– Nie są mi znane przyczyny tej decyzji ani szczegóły transakcji – mówi Andrzej Krysiuk. – Rada OIRP w Warszawie decyzji tej nie konsultowała ze środowiskiem radców prawnych z Płocka, dla których lokal ten został zakupiony i miał im służyć, ani też nie poinformowała swoich wyborców z Płocka o powodach jej podjęcia.
Sprzedany lokal jest w pełni wyposażony, z kuchnią, meblami, środkami audiowizualnymi. Ma powierzchnię 206 mkw.
– Był przedmiotem naszej dumy i stanowił o wizerunku środowiska radców prawnych z terenu byłego województwa płockiego oraz OIRP w Warszawie. Wizerunku, który został sprzedany, z brakiem poszanowania dla członków samorządu radców prawnych z terenu subregionu płockiego OIRP w Warszawie – uważa Andrzej Krysiuk.
Jak wyliczają członkowie Klubu Prawnika, przez 10 lat wynajmu warszawska OIRP osiągnęła z tego tytułu ponad 300 tys. zł przychodu, a doliczając oszczędności na kosztach organizacji spotkań i szkoleń, kwotę tę należy według nich zwiększyć do 400 tys.
Sprawa dla rzecznika
Grupa płockich radców w maju 2017 r. złożyła więc do głównego rzecznika dyscyplinarnego wniosek o wszczęcie postępowania przeciw dziekanowi Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie Włodzimierzowi Chróścikowi oraz członkom okręgowej rady, którzy podjęli uchwałę o sprzedaży lokalu. Zarzucano im sprzeniewierzenie się obowiązkom i nierzetelne realizowanie zadań samorządu, w szczególności w zakresie zarządzania mieniem. Skarżący sugerowali również, że sprzedaż lokalu może być formą szykany za to, że w ostatnich wyborach do Rady OIRP poparli oni kandydatów, którzy finalnie przegrali. Rzecznik odmówił wszczęcia postępowania, uznając, że decyzja była podjęta zgodnie z ustawowymi uprawnieniami i jako taka nie może stanowić deliktu dyscyplinarnego. Ponadto, zdaniem rzecznika, w skardze nie określono jednoznacznie, wobec kogo (poza dziekanem) kierowane były zarzuty oraz jakich konkretnie zachowań dotyczyły. Na tę decyzję skarżący złożył zażalenie, wskazując w nim na podstawie protokołu i listy obecności z posiedzenia rady listę tych osób oraz podnosząc, że zarzuty zostały jednoznacznie wskazane, wobec czego nie ma podstaw do odmowy wszczęcia postępowania.
16 marca Wyższy Sąd Dyscyplinarny nakazał wszczęcie postępowania. Podzielił on argumenty skarżących, że zarzuty i ich adresatów wskazano wystarczająco wyraźnie, a postępowanie dowodowe nie zostało należycie przeprowadzone. Jak wynika z informacji DGP, rzecznik czeka z podjęciem działań na otrzymanie odpisu tego orzeczenia.
Włodzimierz Chróścik twierdzi, że o postępowaniu dyscyplinarnym nie wie. Przyznaje jednak, że lokal został sprzedany po cenie z operatu szacunkowego. Podkreśla jednocześnie, że gospodarowanie majątkiem mieści się w zakresie kompetencji okręgowej rady. Lokal nie był zaś potrzebny do realizacji celów izby.
Autonomia izby okręgowej
Radcy prawni z Płocka zgłosili się też do Krajowej Rady Radców Prawnych z prośbą o mediację. Pierwsze pismo w tej sprawie skierowano w sierpniu 2016 r.
– Moim zdaniem część postulatów kolegów z Płocka było uzasadnionych – mówi Dariusz Sałajewski, ówczesny prezes Krajowej Rady Radców Prawnych. – To była jedna z nielicznych delegatur, na dodatek działająca, jak pamiętam, niemal od początku istnienia izby i uznałem, że warto ją wspierać. Zwróciłem się w tej sprawie do dziekana izby warszawskiej, ale że były to ostatnie tygodnie mojej kadencji, to nie znam dalszego ciągu sprawy – dodaje.
Wskazuje też, że izby regionalne działają autonomicznie, a zatem krajowa rada mogłaby jedynie nieformalnie mediować między stronami sporu, nie ma jednak narzędzi, by wpływać na decyzję OIRP w Warszawie.
Kolejne pismo wpłynęło w grudniu 2016 r., już po rozpoczęciu kadencji nowych władz. Zostało ono bez odpowiedzi.
– Każda okręgowa izba radców prawnych posiada osobowość prawną i zarządza samodzielnie swoim majątkiem – tłumaczy Elwira Szurmińska-Kamińska, sekretarz Krajowej Rady Radców Prawnych. – Decyzje w tym zakresie podejmują rady okręgowych izb. Ich działalność jest kontrolowana przez okręgowe komisje rewizyjne – dodaje.
Zgodnie z art. 53 ustawy o radcach prawnych to do zakresu działania okręgowych komisji rewizyjnych należy kontrola działalności finansowej rady okręgowych izb radców prawnych, a ocena działalności rad na podstawie art. 50 ust. 4 jest uprawnieniem zgromadzenia okręgowej izby radców prawnych.
– KRRP nie może więc ingerować w decyzje samorządnych izb radców prawnych dotyczących zarządzania ich majątkiem – podsumowuje Elwira Szurmińska-Kamińska.

Cena za klub

Nieruchomość OIRP w Warszawie w Płocku została sprzedana za 637 tys. zł brutto – zgodnie z wyceną z operatu szacunkowego. Czynsz najmu wynosił miesięcznie:

● od 28 czerwca 2003 r. do 30 listopada 2005 r.: 1470 zł netto,

● od 2 grudnia 2005 r. do 31 października 2015 r.: 1700 zł netto,

● od 1 listopada 2015 r. do 31 października 2016 r.: 4563 zł netto.