Od 9 marca 2018 r. rady gmin mają więcej kompetencji w zakresie związanym ze sprzedażą alkoholu. Tego dnia weszła w życie ustawa z 10 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 310; dalej: nowelizacja).
Wskazana ustawa wprowadziła kluczowe zmiany w ustawie z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 487 ze zm.; dalej: u.w.t.p.a. lub ustawa antyalkoholowa), która stawia szczególne zadania przed jednostkami samorządu terytorialnego. Nie są to jednak jedyne zmiany. Kolejna nowelizacja wynika z ustawy z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2439). Weszła ona w życie 1 stycznia 2018 r.
Zmiany w u.w.t.p.a. wynikają także z ustawy z 6 marca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej. Ta z kolei regulacja czeka na publikację w Dzienniku Ustaw. Zacznie obowiązywać po 30 dniach od jej ogłoszenia. Wszystkie te nowelizacje omawiamy w niniejszym opracowaniu.
Najważniejsze zmiany w ustawie antyalkoholowej
Ustawa:
z 10 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz niektórych innych ustaw z 6 marca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej
n zwiększa uprawnienia rad gmin w zakresie określania maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż alkoholu odrębnie dla poszczególnych jego rodzajów, przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, jak i w miejscu sprzedaży (w tym dla piwa i alkoholu do 4,5 proc.);n przyznaje radom gmin uprawnienia do ustalania liczby zezwoleń osobno dla każdej jednostki pomocniczej gminy;n wprowadza zakaz spożywania napojów alkoholowych w miejscu publicznym, za wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych (dotychczas zakaz obejmował konkretne miejsca określone w ustawie);n przyznaje radom gmin uprawnienia do wprowadzania ograniczeń sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w godzinach nocnych, tj. pomiędzy 22.00 a 6.00;n określa kryteria decydujące o wydaniu zezwolenia, w przypadku gdy liczba wniosków o zezwolenie przekroczy maksymalny limit. n wprowadza zakaz spożywania alkoholu na stadionach i innych obiektach sportowych;n upoważnia gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych do występowania do innych instytucji o informacje niezbędne dla udokumentowania wniosku w sprawie zobowiązania do leczenia odwykowego. n określa, że wydawanie zezwoleń na obrót hurtowy w kraju napojami o zawartości do 18 proc. alkoholu, wydawanie decyzji wprowadzających zmiany w tych zezwoleniach oraz duplikatów tych zezwoleń należy do zadań własnych województw;n ustala, że wydawanie zezwoleń na sprzedaż alkoholu (w tym zezwoleń jednorazowych) należy do zadań własnych gminy.
Przy czym nie sposób nie wskazać, że według WHO alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji, a ponad 200 rodzajów chorób i urazów wiąże się z jego spożywaniem. Nie ma się co dziwić, że projektowi nowelizacji ustawy antyalkoholowej przyklasnął minister zdrowia. Ale i samorządowcy zgodnie twierdzili, że przewidziane obostrzenia w sprzedaży napojów wyskokowych są potrzebne. [OPINIA, S. D3] Zgodnie z art. 1 ust. 1 u.w.t.p.a. organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego są zobowiązane do podejmowania działań zmierzających do ograniczania spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości w miejscu pracy, przeciwdziałania powstawaniu i usuwania następstw nadużywania alkoholu, a także wspierania w tym zakresie działalności organizacji społecznych i zakładów pracy.