Najemcy mieszkań komunalnych będą zobowiązani do składania deklaracji o dochodach i majątku - zakłada nowelizacja, którą w czwartek uchwalił Sejm. Jeżeli najemca nie złoży takiej deklaracji, jego czynsz za wynajem wzrośnie.

Nowela przewiduje ponadto, że gminy otrzymają 6 mld zł w latach 2019 - 2025 w ramach wsparcia dla tworzenia m.in. lokali socjalnych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych.

Za uchwaleniem noweli ustaw: o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń, o ochronie praw lokatorów, o mieszkaniowym zasobie gminy, a także zmiany Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw, głosowało w czwartek 421 posłów, przeciw było 8. Od głosu wstrzymało się dwóch posłów.

Jak podkreślał w Sejmie wiceminister infrastruktury Kazimierz Smoliński, nowelizacja ustawy jest elementem Narodowego Programu Mieszkaniowego przyjętego przez rząd we wrześniu 2016 r. Koncentruje się ona na wsparciu mieszkaniowym kierowanym do osób o niskich i przeciętnych dochodach, które dotychczas nie mogły znaleźć mieszkania o dostępnym dla nich czynszu.

Smoliński zaznaczył, że obowiązek składania deklaracji o dochodach i majątku wejdzie w życie najwcześniej po 2,5 roku od wejścia w życie ustawy. Zaznaczył, że jeżeli nie zostanie wprowadzony rygor składania takich deklaracji, to gmina nie otrzyma żadnych instrumentów na gospodarowanie lokalami komunalnymi.

W ocenie autorów nowelizacji nowe rozwiązania pozwolą prowadzić gminom rozważną politykę mieszkaniową, ułatwią wykorzystanie środków wspierających i tworzenie mieszkaniowego zasobu gminy, a także wprowadzają najem socjalny. Gminy będą mogły wynająć lub podnająć w ramach najmu socjalnego każdy lokal spełniający wymogi ustawowe, co powinno zmniejszyć niedobór lokali socjalnych.

Nowela wprowadza m.in. zmiany dotyczące zasad wsparcia samorządów w tworzeniu zasobu mieszkań na wynajem. Proponowane zmiany mają np. pozwolić gminom na ubieganie się o dofinansowanie bez dotychczasowego warunku wydzielenia z gminnego zasobu odpowiedniej liczby lokali socjalnych. Przewiduje też bezzwrotne finansowe wsparcie udzielane gminom i związkom międzygminnym na pokrycie części kosztów przedsięwzięcia, polegającego na udziale gminy i związku międzygminnego w kosztach tworzenia lokali przez innego inwestora.

Finansowym wsparciem objęte mają być także remonty lub przebudowy istniejących noclegowni i schronisk dla bezdomnych oraz przedsięwzięcia, w wyniku których powstaną ogrzewalnie. Umożliwiono jednoczesne finansowanie tych samych przedsięwzięć ze środków Unii Europejskiej oraz udzielanie im wsparcia na podstawie znowelizowanych przepisów ustawy. Jak wskazywał wcześniej rzecznik resortu infrastruktury i budownictwa Szymon Huptyś, "inwestor będzie mógł skorzystać z tego rozwiązania pod warunkiem, że wsparcie nie będzie obejmować tych samych kosztów przedsięwzięcia, które finansowane są już ze środków unijnych".

W uchwalonych przepisach zaproponowano także bezzwrotne wsparcie finansowe, udzielane na tworzenie lokali mieszkalnych na wynajem. Środki przeznaczone będą dla osób o niższych dochodach, tj. takich, które uzyskują dochody zbyt niskie, by zaspokajać potrzeby mieszkaniowe w warunkach komercyjnych, a zarazem zbyt wysokie, aby ubiegać się o lokal komunalny. "Chodzi o bezzwrotne finansowe wsparcie udzielane gminom i związkom międzygminnym na pokrycie części kosztów przedsięwzięcia, polegającego na udziale gminy i związku międzygminnego w kosztach tworzenia lokali przez innego inwestora" - powiedział Huptyś.

Nowe prawo powinno wejść w życie 1 marca 2018 r., z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach – zmiany dotyczące zasad gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy wejdą w życie po 12 miesiącach od daty ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.

Podczas dyskusji nad projektem przedstawiciel PiS Bogdan Rzońca podkreślił, że nowe przepisy poprawią dostępność mieszkań dla ludzi niezamożnych i wykluczonych. Projekt - podkreślił - eliminuje eksmisję na bruk. Aldona Młyńczak (PO) zwróciła z kolei uwagę, że w opinii niektórych organizacji jak np. Komitet Ochrony Lokatorów, część proponowanych przepisów jest niekorzystna dla najemców mieszkań z zasobów gmin - chodzi np. to, że w myśl proponowanych przepisów takie lokale będzie można wynajmować tylko na określony czas.

Teraz nowelizacja trafi do Senatu.