Projekt ustawy o SN zmierza do podporządkowania Sądu Najwyższego władzy wykonawczej i uderza w "cały system ochrony praw człowieka" – powiedział Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar podczas debaty w Sejmie. W jego ocenie, główne przepisy projektu są niezgodne z konstytucją.

Bodnar, podczas pierwszego czytania projektu o SN powiedział, że "niezawisłość sędziów i niezależność sądów, mają fundamentalne znaczenie dla realizacji porządku konstytucyjnego oraz praw i wolności obywatelskich", w tym prawa do sądu. "Podkreślam do niezależnego sądu" – dodał.

Według RPO, projekt godzi także w sprawność postępowania przed SN, "czym narusza konstytucyjne prawo każdego do rozpatrzenia jego sprawy bez zwłoki przez niezależny sąd". "Sprawia, że SN staje się organem afiliowanym przy organach władzy wykonawczej" – powiedział. Za "w sposób oczywisty" niekonstytucyjny uznał, m.in. proponowany przepis, dotyczący możliwość przenoszenia w stan spoczynku sędziów SN.

Prof. Grabowska: Reformy w polskim sądownictwie są potrzebne
Prof. Grabowska: Reformy w polskim sądownictwie są potrzebne

Zobacz również

Dodał, że "niemożliwe w świetle konstytucji" jest też przerwanie kadencji I prezesa SN. Przypomniał, że kilka lat temu na Węgrzech przerwano, mocą zmiany ustawy i konstytucji, kadencję prezesa SN, który potem wygrał sprawę przeciw Węgrom w Europejskim Trybunale Praw Człowieka. "Twórcy tego projektu, niezależnie kim byli, doskonale znają orzecznictwo Trybunału" – dodał Bodnar. Za niekonstytucyjne uznał też przepisy projektu przewidujące "weryfikację pracowników SN".

RPO wskazał również na przepisy unijne. "Nie możemy zapominać o tym, że będąc państwem członkowskim UE każdy nasz sąd jest równocześnie sądem wspólnotowym. Ma także stosować, interpretować prawo europejskie. (…)Dlatego ma znaczenie to, czy sądy są niezależne od władzy wykonawczej" - powiedział. RPO krytykował też brak konsultacji ws. projektu.