Nowe przepisy o wycince drzew stwarzają pewną furtkę dla gmin, dającą im możliwość zmiany sytuacji właścicieli nieruchomości w konkretnych przypadkach.
Prowadzę działalność gospodarczą, wykorzystując na ten cel prywatną posesję. Chciałabym wyciąć część drzew, które przeszkadzają w ogrodzie. Czy ostatnia nowelizacja ustawy o ochronie przyrody liberalizująca wymogi ścinania drzew odnosi się również do tego typu nieruchomości, należących do osób fizycznych, ale wykorzystywanych na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej?
Obowiązujące od 1 stycznia br. zmiany w zasadach wycinki drzew wprowadzone przez ustawę z 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach (Dz.U. z 2016 r. poz. 2249 ze zm.) w zasadniczym zakresie nie odnoszą się do tego rodzaju nieruchomości. Niemniej brzmienie wprowadzonych przepisów stwarza pewną furtkę dla gmin, dającą im możliwość zmiany sytuacji konkretnych właścicieli nieruchomości w tym zakresie.
Niejednoznaczne brzmienie
Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody zawiera odstępstwa od obowiązku uzyskiwania zezwoleń (odpowiednio od wójta, burmistrza, prezydenta miasta) na usunięcie drzew lub krzewów. Grudniowa nowelizacja ustawy o ochronie przyrody rozszerzyła katalog tych wyjątków. Zezwoliła m.in. na usuwanie drzew lub krzewów, które rosną „na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej”.
Analizując brzmienie przepisu, można więc wskazać, że:
● po pierwsze, wprost zastosowano w nim kryterium własnościowe: dotyczy ono wyłącznie osób fizycznych. Tak więc nawet jeżeli np. jakaś osoba prawna wykorzystuje daną nieruchomość na cele inne niż gospodarcze – nie jest z tego powodu zwolniona z obowiązku uzyskania zezwolenia.
Warto tutaj zaznaczyć, że już zgodnie z wcześniejszym brzmieniem ustawy analogiczne zasady dotyczyły (i dotyczą) firm przesyłowych. W przypadku jeżeli na nieruchomości są już posadowione urządzenia przesyłowe (urządzenia służące do przesyłania pary, gazu, energii elektrycznej), to wniosek o usunięcie drzewa lub krzewu musi złożyć przedsiębiorca przesyłowy będący właścicielem tych urządzeń (musi jednak wówczas być spełniony warunek, że dane drzewo lub krzew zagrażają funkcjonowaniu urządzeń przesyłowych);
● po drugie, wskazano, że drzewa i krzewy mają być usuwane „na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej”. W tym kontekście można się zastanawiać, kiedy usunięcie drzewa jest, a kiedy nie jest „związane z prowadzeniem działalności gospodarczej”. Niewątpliwie ewentualne wykorzystanie ściętego drzewa byłoby z takim celem powiązane. Niemniej należy się opowiedzieć za szerszą wykładnią. Zgodnie z nią, jeżeli dana osoba fizyczna jest jednocześnie przedsiębiorcą i wykorzystuje nieruchomość na cele gospodarcze, to również każdorazowe usunięcie drzewa lub krzewu z tej nieruchomości będzie miało związek z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Gmina może zliberalizować bardziej
Warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną możliwość, jaką przyniosły obowiązujące od początku br. przepisy. Zgodnie z art. 83f ust. 1a ustawy o ochronie przyrody rada gminy może w drodze uchwały (stanowiącej akt prawa miejscowego) określić, że wymogu uzyskiwania zezwoleń na ścinanie drzew lub krzewów nie stosuje się również do innych drzew lub krzewów. Jednym z kryteriów może być tutaj cel usunięcia drzewa (ustawodawca wyróżnia zarówno związany, jak i niezwiązany z prowadzeniem działalności gospodarczej), a także cechy danej nieruchomości (do których można zaliczyć przeznaczenie terenu wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu). Rady gmin dostały więc w ten sposób narzędzie, dzięki któremu w konkretnych przypadkach mogą jeszcze bardziej poluzować wymogi dotyczące uzyskiwania zezwoleń na usuwanie drzew lub krzewów. W wielu przypadkach lokalne zmiany mogą objąć również przedsiębiorców.
Rady gmin dostały od 1 stycznia 2017 r. możliwość uchwalenia lokalnych przepisów, dzięki którym w konkretnych przypadkach mogą jeszcze bardziej poluzować wymogi dotyczące uzyskiwania zezwoleń na usuwanie drzew lub krzewów.
Podstawa prawna
Art. 83f ust. 1 pkt 3a, art. 83f ust. 1a ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2134 ze zm.).