Członek spółdzielni mieszkaniowej ma prawo otrzymania między innymi odpisu statutu i regulaminów oraz kopii uchwał organów spółdzielni.
Chciałbym dotrzeć do wyroku sądowego w sprawie, w której stroną była spółdzielnia mieszkaniowa. Rzecz dotyczy kwestii własności gruntów, na których stoją nasze bloki. Czy jako członek spółdzielni mogę domagać się udostępnienia przez zarząd do wglądu odpisu wyroku? A może istnieje możliwość dostępu do akt sprawy bezpośrednio w sądzie, mimo że nie byłem stroną postępowania – pyta pan Bogusław.
Członek spółdzielni mieszkaniowej ma prawo otrzymania odpisu statutu i regulaminów oraz kopii uchwał organów spółdzielni, a także protokołów obrad organów spółdzielni, protokołów lustracji, rocznych sprawozdań finansowych oraz faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi. Przyjmuje się, że wspomniany katalog dokumentów, które spółdzielnia musi udostępnić swoim członkom, ma charakter zamknięty. Formułując go, ustawodawca nie posłużył się bowiem zwrotem „w szczególności”, charakterystycznym dla tworzenia katalogów otwartych. W praktyce oznacza to, że jeśli wyroki sądowe adresowane do spółdzielni nie mieszczą się w tym katalogu, pan Bogusław nie może żądać od jej zarządu udostępnienia do wglądu interesującego go dokumentu. Na marginesie warto zaznaczyć, że pełny wgląd do dokumentacji spółdzielni ma rada nadzorcza, która pełni funkcje kontrolne wobec zarządu.
Jednak nasz czytelnik może spróbować dotrzeć do akt sprawy bezpośrednio w sądzie. Postępowania cywilne są co do zasady jawne. Wyrazem tej reguły jest możliwość dostępu do nich również osób trzecich, które nie są lub nie były uczestnikami postępowania. O ile jednak przeglądanie akt przez strony sprawy jest bezwarunkowe, to osoby postronne muszą uzasadnić wniosek o przejrzenie akt. Dopiero wtedy przewodniczący wydziału wyda takiej osobie stosowne zezwolenie. W doktrynie wskazuje się, że usprawiedliwiona potrzeba będzie miała miejsce wówczas, gdy orzeczenie wywołuje skutki wobec szerszego grona aniżeli jedynie strony postępowania. Wydaje się, że sytuacja, w której wyrok dotyczył spraw własności gruntów, na których postawiony jest blok, w którym mieszka czytelnik, spełnia wspomniane kryterium. Adresatem orzeczenia jest co prawda spółdzielnia, ale jego treścią są zainteresowani również jej członkowie, którzy chcą wiedzieć jak kształtuje się sytuacja własnościowa zamieszkiwanych przez nich nieruchomości.
Aby uzyskać wgląd do akt sprawy cywilnej należy skierować do właściwego sądu pisemny wniosek, w którym należy podać sygnaturę sprawy oraz wskazać argumenty przemawiające za udostępnieniem dokumentów przez przewodniczącego wydziału. Jeśli ten ostatni przychyli się do prośby, wgląd odbywa się w siedzibie sądu w obecności pracownika tej instytucji. Skorzystanie z opisywanego prawa jest bezpłatne.
Podstawa prawna
Art. 8 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1222 ze zm.). Art. 9, 525 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1822 ze zm.). Par. 103 rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 23 grudnia 2015 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2316 ze zm.).
