Projekt ustawy przyjętej 8 grudnia przez Radę Ministrów jest przełożeniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego na polskie prawodawstwo. Obecnie zagadnienia związane z informacja publiczną reguluje ustawa o dostępie do informacji publicznej z 2001 roku. Tam tez znajdują się przepisy dotyczące ponownego wykorzystywania informacji. Ustawodawca tłumaczy, że przeniesienie ich do odrębnej ustawy pozwoli rozróżnić „dostęp do informacji” od „ponownego wykorzystania” gwarantując jednocześnie przejrzystość prawa.
Dostęp do zbiorów muzeów i bibliotek
„Najważniejszą zmianą jest rozszerzenie zakresu dyrektywy na muzea, biblioteki oraz archiwa. Oznacza to, iż cyfrowe zasoby tych instytucji – dotychczas wyłączone – będą mogły podlegać ponownemu wykorzystywaniu”- czytamy w uzasadnieniu. Nowe przepisy mają umożliwić ponowne wykorzystanie i przetwarzanie zbiorów muzeów, archiwów i bibliotek i wpłynąć na rozwój gospodarki i nowych usług. Jednym z przykładów takiego wykorzystania informacji są wyszukiwarki połączeń komunikacyjnych.
Projekt ustawy kładzie nacisk na aspekt gospodarczy i społeczny. Dostęp do informacji publicznej jest realizacją konstytucyjnej zasady jawności. Ma on umożliwić przedsiębiorcom wykorzystywanie i przetwarzanie informacji w celach gospodarczych. Ustawodawca stawia także na rozwój cyfryzacji. Szerszy dostęp do informacji umożliwi tworzenie nowych aplikacji napędzając tym samym rozwój gospodarczy.
Projekt nowej ustawy zakłada przetwarzanie (także dla celów komercyjnych) zbiorów muzealnych, bibliotecznych i materiałów archiwalnych. Zatem od przyszłego roku do listy utworów, możliwych do wykorzystania na własny użytek i do ponownego udostępniania, zaliczać się będą także archiwalne dokumenty, mapy czy zdjęcia w postaci elektronicznej. Jak podaje ministerstwo, nowym rozwiązaniem będzie możliwość ponownego wykorzystywania w sposób stały i bezpośredni w czasie rzeczywistym. Oznacza to, że treści online, będą automatycznie udostępniane interesantom.
Ponowne wykorzystanie
W projekcie ustawy powołano się na kluczową zasadę, która obecnie funkcjonuje w ustawie o dostępie do informacji publicznej:
„Podmiot zobowiązany określa sposób korzystania z informacji publicznych zapewniający możliwość dowolnego wykorzystywania utworu lub bazy danych, do celów komercyjnych i niekomercyjnych, tworzenia i rozpowszechniania kopii utworu lub bazy danych, w całości lub we fragmentach, oraz wprowadzania zmian i rozpowszechniania utworów zależnych.”- czytamy w art. 23b ust. 3.
W myśl obowiązującej ustawy, zawarte w nazwie projektu „informacje sektora publicznego” oznaczają każdą treść lub jej część niezależnie od sposobu jej utrwalenia będąca w posiadaniu podmiotów, które przekazują ją do ponownego wykorzystania.
Zgodnie z ustawą o dostępie do informacji publicznej, wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej informacji publicznej w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż jej pierwotny publiczny cel wykorzystywania, dla którego informacja została wytworzona, stanowi ponowne wykorzystywanie informacji publicznej.
Ograniczenia
Bazując na regulacjach zawartych w obowiązującej ustawie, projekt zakłada także ograniczenie prawa do ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego ze względu m.in. na ochronę informacji niejawnych i innych tajemnic ustawowo chronionych, a także prywatność osoby fizycznej i tajemnicę przedsiębiorcy. Do takich informacji należy też ta część sektora publicznego, którego jawność ograniczona jest przez inne ustawy. Ustawa zakłada także ograniczony dostęp do utworów będących przedmiotem praw majątkowych lub autorskich.
Ustawa ma wejść w życie po trzech miesiącach od publikacji w Dzienniku Ustaw.