Subskrybuj nas na Youtube
Nowelizacja została podpisana przez poprzedniego prezydenta Bronisława Komorowskiego w końcu kwietnia. Wcześniej - przez mniej więcej dwa lata - trwały dyskusje dotyczące reformy KSSiP i zmiany modelu kształcenia sędziego i prokuratora.
Celem ustawy jest wprowadzenie zmian w zasadach przeprowadzania aplikacji sędziowskiej i prokuratorskiej oraz likwidacja prowadzonej obecnie w KSSiP aplikacji ogólnej, która stanie się bezcelowa po przywróceniu instytucji asesora sędziowskiego.
KSSiP rozpoczęła działalność w 2009 r., a jednym z powodów jej utworzenia było orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, który w październiku 2007 r. uchylił przepisy o asesorach sędziowskich. Stwierdził wówczas niezgodność z trójpodziałem władzy reguły, zgodnie z którą asesorów powołuje minister sprawiedliwości - reprezentant władzy wykonawczej. W związku z tym wówczas zlikwidowano asesurę, a sędziami i prokuratorami od tego czasu zostają absolwenci KSSiP. Najpierw muszą oni odbyć wspólną dla obu tych zawodów - roczną - aplikację ogólną.
Okazało się jednak, że asesura jest najlepszym sposobem weryfikacji, czy kandydat na sędziego sprawdza się w tej roli. Dlatego uchwalono - mające wejść w życie od początku 2016 r. - zmiany w ustroju sądów, które przywracają asesorów, których - aby pozostać w zgodzie z wyrokiem TK - będzie powoływał nie minister, lecz prezydent - na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.
Zgodnie jednak z przepisami przejściowymi do nowelizacji ustawy o KSSiP, prowadzone w tej szkole aplikacje rozpoczynające się w 2016 r. - w tym aplikacja ogólna, sędziowska i prokuratorska - będą się odbywać na podstawie przepisów dotychczasowych, podobnie jak tegoroczny konkurs na aplikacje oraz tegoroczne egzaminy sędziowski i prokuratorski.
"Ustawodawca przyjął założenie, że dotychczasowe aplikacje do ich zakończenia będą prowadzone na dotychczasowych zasadach, zaś przepis szczególny pozwala przeprowadzić po raz ostatni nabór na aplikację ogólną i ten nabór jest w toku" - zaznaczył sędzia. Dodał, że pierwszy nabór na nowe aplikacje odbędzie się w 2016 r., a szkolenia aplikantów według nowych zasad rozpoczną się w 2017 r. Ukończą oni te aplikacje w 2020 r.
Jak dodał, finalnie po ukończeniu aplikacji nie będzie się już można ubiegać bezpośrednio o stanowisko sędziego, tylko trzeba będzie przejść przez etap asesury. "Od tej zasady też są na razie wyjątki, gdyż nowelizacja ustawy o KSSiP zakłada, że jeszcze przez kilka lat nasi absolwenci będą mogli wybrać, czy będą startować bezpośrednio na stanowisko sędziego, czy też zdecydują się na pośredni etap asesury. Bardzo dużo pokaże praktyka" - ocenił sędzia Dzyr.
Nowelizacja ustawy o KSSiP wprowadza też zmiany w przepisach dotyczących powoływania i odwoływania Dyrektora Krajowej Szkoły (ma on prawo do najwyżej dwóch 5-letnich kadencji), jego zastępców oraz rozszerza skład Rady Programowej, zwiększając udział w niej przedstawicieli Prokuratury Generalnej. Dodatkowo, wprowadzone zostały zmiany w zasadach wyboru wykładowców KSSiP.
Niektóre zmiany krytykowała Krajowa Rada Sądownictwa i Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia". Chodziło m.in. o dodane do ustawy przez nowelizację artykuły: 53a, 53b, 53c, które dają prokuratorowi generalnemu (w wypadku prokuratorów i prokuratorów w stanie spoczynku) i ministrowi sprawiedliwości (w wypadku wszystkich pozostałych, w tym sędziów i sędziów w stanie spoczynku) prawo zgłoszenia sprzeciwu wobec kandydatów na wykładowców. Niewykluczone, że KRS - jak powiedział PAP jej rzecznik sędzia Waldemar Żurek - będzie jeszcze rozważać kwestię zaskarżenia do TK tych najbardziej kontrowersyjnych z jej punktu widzenia przepisów.
Trwają prace nad rozporządzeniami, które mają dostosować szczegółowe zasady naborów, szkoleń i egzaminów do nowych przepisów. Gotowe jest już np. rozporządzenie, które nadaje statut KSSiP.