Należy przesunąć termin ogłoszenia w Dzienniku Ustaw rozporządzenia ministra sprawiedliwości, które od 1 stycznia 2015 r. obcina sędziom z 60 do 30 gr zwrot za dojazdy do pracy. Taka sugestia pojawiła się w opinii Rządowego Centrum Legislacji.
Dlaczego RCL domaga się przesunięcia w czasie promulgacji tego aktu prawnego? Jednym z powodów jest to, że przed 1 stycznia 2015 r. centrum musi ogłosić dużą liczbę innych aktów prawnych. Ponadto RCL zwraca uwagę na to, że rozporządzenie ma być wykonaniem uchwalonej przez Sejm 5 grudnia br. ustawy zmieniającej niektóre ustawy w związku z realizacją ustawy budżetowej. Problem w tym, że nie została ona jeszcze nawet podpisana przez prezydenta.
Z tych też powodów RCL proponuje resortowi sprawiedliwości rozwiązanie, dzięki któremu i wilk będzie syty, i owca cała. Twierdzi bowiem, że przesunięcie w czasie ogłoszenia aktu prawnego nie musiałoby oznaczać, że kilometrówki dla sędziów nie zostaną obniżone z 1 stycznia 2015 r. Wystarczy, że minister zamieści w rozporządzeniu przepis, zgodnie z którym obniżone stawki będą miały zastosowanie od początku nowego roku. Centrum twierdzi bowiem, że „w przypadku aktów normatywnych przyznających świadczenia określonym podmiotom mogą one zawierać przepis przejściowy z normą o retrospektywnym działaniu prawa”.
Jednak zdaniem ekspertów takie rozwiązanie byłoby niezgodne z wywodzoną z art. 2 konstytucji zasadą niedziałania prawa wstecz (lex retro non agit). – Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie podkreślał, że co prawda można odejść od tej zasady, ale tylko w przypadkach szczególnie uzasadnionych i wówczas, gdy zmiany poprawiają sytuację prawną adresatów danej normy prawnej. W tym przypadku mamy jednak do czynienia z dokładnie odwrotnym przypadkiem – zauważa prof. Marek Chmaj, konstytucjonalista ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.
Niefortunny jest również podany w opinii przykład aktu, który zawiera proponowane przez RCL rozwiązanie. Otóż wskazano na nowelizację rozporządzenia prezesa Rady Ministrów w sprawie zasad wynagradzania pracowników regionalnych izb obrachunkowych (Dz.U. z 2009 r. nr 57, poz. 467). To prawda – akt ten datowany jest na 2 kwietnia 2009 r., a jego par. 2 stanowi, że stawki wynagrodzenia mają zastosowanie do wynagrodzeń pracowników od 1 stycznia 2009 r. Tyle że skutkiem przywołanego rozporządzenia był wzrost płac, a nie ich obniżenie.
– Źle się dzieje, gdy takie rozwiązanie proponuje organ mający przecież stać na straży poprawnej legislacji. To tworzy na przyszłość bardzo niebezpieczny precedens – twierdzi Waldemar Żurek, rzecznik prasowy Krajowej Rady Sądownictwa.
Etap legislacyjny
Projekt w uzgodnieniach międzyresortowych
