Czynsz z najmu lub dzierżawy nieruchomości upadłej firmy, a obciążonej hipoteką należy się wierzycielowi hipotecznemu – orzekł Sąd Najwyższy.
W maju 2012 r. ogłoszono upadłość spółki E. Do jej majątku należały m.in. dwie nieruchomości. Obydwie zostały sprzedane przez syndyka masy upadłościowej za blisko 84 mln zł. Z tej kwoty w planie podziału wierzytelności dla banku W. zostało przeznaczone blisko 72 mln zł.
Bank zażądał jednak podniesienia kwoty o 13,8 mln zł z tytułu pobranych przez syndyka od sierpnia 2012 r. czynszów najmu i dzierżawy obydwu nieruchomości. Bank wskazywał, że obie były obciążone ustanowioną na jego rzecz hipoteką, zabezpieczającą udzielone spółce kredyty.
Syndyk wskazał jednak, że przedmiotem sprzedaży były zorganizowane części przedsiębiorstwa, w których skład wchodziły m.in. nieruchomości. Zatem wierzyciel może uzyskać wyłącznie sumy odpowiadające ich cenie, a nie wartości umów przejętych w ramach przedsiębiorstwa. Syndyk stwierdził ponadto, że zgodnie z art. 336 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego (Dz.U. z 2003 r. nr 60, poz. 535 ze zm.) sumy z likwidacji przedmiotu zabezpieczenia przeznacza się na zaspokojenie roszczeń wierzyciela zabezpieczonego. Tymczasem czynsze najmu i dzierżawy stanowią przychód z prowadzenia przedsiębiorstwa upadłego. Dlatego nie powinny trafiać bezpośrednio do wierzyciela hipotecznego.
Sędzia komisarz zarzuty częściowo uwzględnił i zmienił plan podziału wierzytelności, podwyższając należną bankowi W. kwotę o ponad 7,7 mln zł. Bank złożył jednak zażalenie, a sąd rejonowy uznał, że w sprawie istnieje problem prawny. Zadał więc Sądowi Najwyższemu pytanie prawne, czy można do kwoty uzyskanej po sprzedaży nieruchomości, a należnej wierzycielowi hipotecznemu zaliczyć także czynsz z najmu lub dzierżawy tej nieruchomości.
SN, obradując w składzie 3 sędziów, podjął uchwałę, zgodnie z którą czynsz najmu i dzierżawy nieruchomości obciążonej hipoteką pobrany po ogłoszeniu upadłości zalicza się do sumy uzyskanej z likwidacji tej nieruchomości, z której zaspokajane są wierzytelności zabezpieczone hipoteką.
ORZECZNICTWO
Uchwała SN z 14 maja 2014 r., sygn. akt III CZP 18/14
