Nowe stawki i zryczałtowane taryfy wynagrodzenia biegłych w sprawach cywilnych oraz sposób dokumentowania wydatków niezbędnych do wydania opinii zawiera projekt rozporządzenia ministra sprawiedliwości, który został przekazany do uzgodnień międzyresortowych.
Nie uległ w nim zmianie dotychczasowy model określania wysokości wynagrodzenia biegłego w stawkach godzinowych w oparciu o kwotę bazową określoną w ustawie budżetowej. Wyliczając zarobek biegłego, bierze się więc pod uwagę czynności przygotowawcze, badawcze, czas poświęcony na zapoznanie się z aktami sprawy oraz opracowanie opinii wraz z uzasadnieniem, a także czas koniecznej opinii biegłego w sądzie.
Natomiast zaproponowano, aby poniesione wydatki były dokumentowane za pomocą rachunków i faktur, a gdy nie będzie to możliwe – biegły wykaże je w stosownym oświadczeniu.
Projekt przewiduje, że w sprawie bardziej złożonej stawka za wydanie opinii (wynosząca od 1,28 proc. do 1,81 proc. kwoty bazowej) może zostać podwyższona nawet do 50 proc., gdy ekspert ukończył studia wyższe albo ma dyplom mistrzowski, a biegłym jest nie krócej niż jedną kadencję lub rzeczoznawcą co najmniej od pięciu lat.
Z kolei biegli z zakresu medycyny, a także geodezji i kartografii będą mogli dostawać wynagrodzenie na podstawie taryfy zryczałtowanej. Bez względu na poświęcony czas procent kwoty bazowej brany pod uwagę będzie miał ustaloną nieprzekraczalną górną i dolną granicę.
– W praktyce wyłącza to możliwość uzyskania przez biegłego wynagrodzenia, które uwzględniałoby liczbę godzin rzeczywiście poświęconych na wykonanie zlecenia. Dlatego autorzy projektu zaproponowali, że to biegły wybierze metodę obliczania swojego wynagrodzenia – tłumaczy Andrzej Rynk, wicedyrektor departamentu prawa cywilnego w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Wyjaśnia, że gdy ekspert złoży wniosek, że chce otrzymać wynagrodzenie według taryfy, to sąd będzie nim związany. Zaś w razie braku wniosku sąd przyzna wynagrodzenie na zasadach ogólnych, jako iloczyn liczby godzin pracy i stawki procentowej. Na takich samych zasadach będą mogły wnioskować o przyznanie wynagrodzenia instytuty naukowe i naukowo-badawcze.
Analogiczne propozycje zostały uwzględnione w projekcie rozporządzenia dotyczącym biegłych w sprawach karnych.
Etap legislacyjny
Projekt rozporządzenia w uzgodnieniach