Z tegorocznego badania Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji „Społeczeństwo informacyjne w liczbach” wynika, że wszystkie urzędy w Polsce mają własną wizerunkowo-informacyjną witrynę internetową.
Kilkadziesiąt tysięcy placówek jest dodatkowo zobowiązanych ustawą o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2001 r. nr 112, poz. 1198 z późn. zm.) do prowadzenia Biuletynów Informacji Publicznej.
Publikowanie treści na WWW jest więc niewątpliwie jednym z obszarów działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.
Witryny te powinny być jednak przygotowywane zgodnie z pewnymi standardami – mówi ustawa o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2005 r. nr 64, poz. 565 ze zm.). 31 maja weszły w życie nowe, istotne przepisy wykonawcze do tego aktu prawnego.
Jednolite formaty
Rozporządzenie Rady Ministrów z 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 526) to ważny i długo oczekiwany akt prawny.
Przez ponad rok nie było bowiem przepisów regulujących – także od strony technicznej – stosowanie jednolitych formatów danych czy też zasad wymiany danych pomiędzy podmiotami publicznymi.
Rozporządzenie przede wszystkim:
● określa zasady interoperacyjności, czyli takiego tworzenia systemów teleinformatycznych, aby możliwa była lepsza wymiana informacji pomiędzy podmiotami i by powstały sprawniejsze e-usługi dla obywateli;
● stwarza zasady budowy rejestrów publicznych, w tym strukturę danych cech informacyjnych;
● wskazuje minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych, w tym formaty danych, które mają być stosowane np. do udostępniania zasobów informacji.
Organy administracji publicznej powinny ze sobą ściśle współpracować, a bariery techniczne to uniemożliwiają. Nie zbudujemy sprawnej e-administracji bez elektronicznej wymiany danych pomiędzy podmiotami.
Jeśli urząd, szkoła albo dowolny inny podmiot realizujący zadania publiczne decyduje się na udostępnienie w internecie witryny informacyjnej, to zgodnie z obowiązującymi od 2005 roku przepisami powinna być ona zgodna ze standardami organizacji W3C, takimi jak HTML, XHTML czy CSS. Do tej pory jednak przepisy nie wymagały spełniania standardów tzw. dostępności (accessibility).
Strona WWW dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych musi spełniać standardy techniczne dla kodu HTML. Są one określone w załączniku nr 2 do nowego rozporządzenia.
To jednak nie wystarczy, aby witryna była dostępna – trzeba stosować dodatkowe znaczniki i atrybuty w kodzie strony, które pozwolą np. osobom niewidomym „odczytać” treść i nawigować po niej.
Standardy dostępności
Jednym z najczęstszych grzechów twórców stron WWW jest błędne (niezgodne z przeznaczeniem) stosowanie znaczników kodu HTML. W większości urzędowych witryn brakuje np. alternatywnych opisów obrazków, które są istotnym elementem przekazu.
O stosowaniu norm Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0 mówi wprost art. 19 rozporządzenia o Krajowych Ramach Interoperacyjności.
Dodatkowo art. 22 tego aktu prawnego nakłada na podmioty realizujące zadania publiczne obowiązek dostosowania swoich stron internetowych do międzynarodowych standardów dostępności w ciągu 3 lat od wejścia w życie rozporządzenia.
Dzięki temu publiczne witryny będą dostępne dla osób wykluczonych cyfrowo: zarówno niepełnosprawnych, jak i korzystających z wolnych łączy.
Michał Kluska, prawnik, Kancelaria Olesiński & Wspólnicy
Jacek Orłowski, redaktor naczelny miesięcznika „IT w Administracji”