Firma windykacyjna nie jest organem egzekucyjnym i nie powinna wyręczać komornika w ściąganiu należności z majątku dłużnika. Nie może też straszyć dłużnika wpisem na czarną listę dłużników ani nękać go telefonicznie.
Konsument ma prawo bronić się przed agresywnymi metodami odzyskiwania długu przez firmę windykacyjną działającą w porozumieniu z wierzycielami. Windykator nie jest organem egzekucyjnym i nie ma takich uprawnień jak komornik. Dlatego nie powinien podejmować działań wymuszających spełnienie przez dłużnika świadczenia, które jest wyszczególnione w tytule wykonawczym.
Pracownik firmy windykacyjnej nie może przyjść do mieszkania dłużnika i zająć znajdujących się w nim ruchomości na poczet zadłużenia, a potem sprzedać ich na licytacji i uzyskanych pieniędzy po potrąceniu poniesionych kosztów przekazać wierzycielowi. Natomiast taką egzekucję z majątku dłużnika może przeprowadzić komornik. Windykatorowi nie wolno w liście do dłużnika zapowiadać wizyty pracownika biura, który oszacuje majątek dłużnika i sporządzi dokumentację fotograficzną. Takie działania prezes UOKiK w decyzji z 1 października 2009 r. (w sprawie RWA-61-5/08/DJ) uznał za niezgodne z prawem. Na firmy windykacyjne, które dopuszczają się podobnych uchybień, prezes UOKiK nakłada kary finansowe.
Windykator ma prawo jedynie prowadzić rozmowy z dłużnikiem na temat terminu i warunków zapłaty, a także negocjować dalszą procedurę regulowania długu, natomiast nie może nękać dłużnika telefonicznie i straszyć go, że automatycznie jego dane zostaną przekazane do biur informacji gospodarczej, co uniemożliwi mu zaciąganie dalszych pożyczek i zakupy na raty.
Jednakże dłużnik, który zalega z uregulowaniem zobowiązań, musi liczyć się w z tym, że na żądanie wierzyciela jego nazwisko znajdzie się w BIG. Przy wpisywaniu go nie jest nawet potrzebny oryginał tytułu wykonawczego. Natomiast konieczne jest wskazanie organu orzekającego, daty orzeczenia oraz sygnatury akt. W razie ewentualnego sporu o zasadność wpisu będzie konieczne okazanie dokumentu, który stanowi podstawę informacji o zadłużeniu.
Wierzyciel może przekazywać do biura informacje o dłużniku w dowolnej formie, np. pisma, oświadczenia. Natomiast sam decyduje o tym, czy przekaże oryginały dokumentów. Przyjmuje się domniemanie, że wierzyciel zgłaszający dłużnika jest uczciwy i to, co zgłasza, jest wiarygodne. Nie musi więc dostarczać pliku dokumentów ani wypisów z rejestrów potwierdzających, że jest wierzycielem. Zgłoszenie odbywa się w najprostszej formie, która pozwoli dostarczyć informacje. Biuro, jeśli ma jakieś wątpliwości co do wiarygodności zgłaszanej informacji, może zażądać, aby wierzyciel napisał oświadczenie dotyczące wymagalności należności. Osoba, która wówczas przekaże niewłaściwe dane, zostanie za to ukarana.
Ważne!
Gdy firma windykacyjna nie odzyska majątku dłużnika, to wówczas wierzyciel powinien uzyskać z sądu tytuł wykonawczy (czyli tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności) i dołączyć go do składanego do komornika wniosku o wszczęcie egzekucji z majątku dłużnika
Podstawa prawna
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).