Przepis różnicujący stawki za użytkowanie wieczyste ziemi z zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa jest zgodny z konstytucją.
Tak orzekł Trybunał Konstytucyjny, rozpoznając pytanie prawne Sądu Okręgowego w Warszawie dotyczące wprowadzenia różnych stawek za użytkowanie wieczyste nieruchomości rolnych przeznaczonych na cele mieszkaniowe.
– Ustawodawca ma prawo różnicować podmioty zwłaszcza w sferze gospodarczej. Ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi służy ochronie gruntów rolnych, a nie rozwijaniu budownictwa mieszkaniowego – podkreślił sędzia sprawozdawca Adam Jamróz.
Dzięki temu orzeczeniu ponad 300 spraw czekających na rozstrzygnięcie w sądach, jaką stawkę za użytkowanie wieczyste stosować, nareszcie znajdzie swój finał. Wstrzymanie wpływów do Skarbu Państwa z tego tytułu stanowi stratę kilkudziesięciu milionów złotych. Różne stawki za użytkowanie zostały wprowadzone nowelizacją ustawy o gospodarce nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Przepis art.17 b obowiązywał w latach 2004 – 2005. W tym czasie opłaty za użytkowanie wieczyste gruntów na terenie Wilanowa będące w posiadaniu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Polskiej Akademii Nauk i instytutów badawczych nie były pobierane.

Zarzuty sądu

W ocenie sądu pytającego nie sposób wskazać racjonalnych argumentów mających przemawiać za tym, żeby użytkownicy wieczyści nieruchomości należących do zasobów ANR i wykorzystywanych na cele mieszkaniowe musieli uiszczać opłatę w wysokości 3 proc. Podczas gdy użytkownicy pozostałych gruntów państwowych i gruntów komunalnych płacili jedynie 1 proc.
– Sąd nabrał wątpliwości, czy w okresie obowiązywania tej ustawy jej przepisy były zgodne z konstytucyjną zasadą równości – mówi sędzia Wojciech Małek, rzecznik prasowy Sądu Okręgowego w Warszawie.
Pogląd ten podzielił również przedstawiciel Sejmu poseł Eugeniusz Kłopotek i prokurator Grażyna Grodzińska.

Grunty dla deweloperów

– Użytkowanie wieczyste na spornych gruntach powstało ex lege, z mocy ustawy, i tereny weszły w ten sposób do zasobów agencji – tłumaczy Barbara Biernat-Skórka, radca prawny z Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa. – Były to grunty rolne wykorzystane na cele statutowe przez uczelnię i inne instytucje badawcze. Ustawodawca chronił te tereny specjalną ustawą. A więc opłaty za użytkowanie wieczyste były niższe niż w ustawie o gospodarce nieruchomościami.
Ziemia w Wilanowie została sprzedana przez SGGW spółce Procom, a ta ją odsprzedała deweloperowi, który wniósł do sądu warszawskiego wniosek o to, aby ustalić przed Trybunałem Konstytucyjnym, czy zróżnicowanie stawek pobieranych z tytułu użytkowania wieczystego na cele rolne i na cele mieszkaniowe jest zgodne z konstytucyjną zasadą równości. Na cele rolne stawka ta wynosi 1 proc., na inne cele – w tym mieszkaniowe – 3 proc.
Grunty, o których mowa, nadal należą do kategorii ziemi rolnej i zgodnie z intencją ustawodawcy powinny być przeznaczone na cele rolnicze.
– Deweloper, który zwrócił się do sądu, zbudował na 12 hektarach jeden budynek – tłumaczy radca prawny Agnieszka Sitarz. – Żądał więc zmiany stawki z 3 proc. na 1 proc., ale nie aby taniej sprzedać mieszkanie, lecz by zarobić na samym obrocie ziemią. W gruncie rzeczy chodziło o opóźnienie zapłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, która nie jest uiszczona przez dewelopera od 2008 roku, czyli od momentu zaskarżenia przepisu do trybunału.
SYGN. AKT P 44/08