Kandydat, który został wybrany na wójta, nie złożył w terminie oświadczenia o swoim stanie majątkowym. W takiej sytuacji następuje wygaśnięcie mandatu wójta. Fakt ten musi zostać potwierdzony uchwałą rady gminy.
Prawo przewiduje, że mandat wójta wygasa z powodu: odmowy złożenia ślubowania, niezłożenia w terminie oświadczenia o swoim stanie majątkowym, pisemnego zrzeczenia się mandatu, utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów, naruszenia ustawowych zakazów łączenia funkcji wójta z wykonywaniem innych funkcji lub prowadzeniem działalności gospodarczej, orzeczenia trwałej niezdolności do pracy, śmierci oraz odwołania w drodze referendum.
Wygaśnięcie mandatu wójta stwierdza rada gminy. Musi w tym celu podjąć stosowną uchwałę, najpóźniej po upływie miesiąca od dnia wystąpienia przesłanek wygaśnięcia mandatu.

Uchwała rady gminy

Przed podjęciem uchwały o wygaśnięciu mandatu z powodu odmowy złożenia ślubowania, niezłożenia w terminie oświadczenia o swoim stanie majątkowym, pisemnego zrzeczenia się mandatu, utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów, naruszenia ustawowych zakazów łączenia funkcji wójta z wykonywaniem funkcji lub prowadzenia działalności gospodarczej, wójt powinien mieć możliwość złożenie wyjaśnień. Następnie przewodniczący rady gminy przesyła uchwałę o wygaśnięciu mandatu wójta wojewodzie i komisarzowi wyborczemu. Jeżeli wójt przed dniem wyboru wykonywał funkcję lub prowadził działalność gospodarczą, obowiązany jest do zrzeczenia się funkcji lub zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia ślubowania. Jeśli wójt nie zrzekanie się funkcji lub niezaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej w wyznaczonym terminie, rada gminy stwierdzi wygaśnięcie mandatu wójta w drodze uchwały, najpóźniej po upływie miesiąca od tego terminu.

Możliwość zaskarżenia

Jeżeli wygaśnięcie mandatu nastąpiło na skutek odmowy złożenia ślubowania, niezłożenia w terminie oświadczenia o swoim stanie majątkowym, utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów, naruszenia ustawowych zakazów łączenia funkcji wójta z wykonywaniem funkcji lub prowadzenia działalności gospodarczej, wójt ma prawo złożyć skargę do sądu administracyjnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia uchwały. Sąd administracyjny ma na rozpoznanie powyższej skargi 14 dni od dnia jej wniesienia. Od orzeczenia sądu apelacyjnego istnieje możliwość wniesienia kasacji w ciągu 14 dni. Mandat wójta wygasa z dniem uprawomocnienia się wyroku sądu administracyjnego oddalającego skargę wniesioną przez wójta.

Wygaśnięcie z mocy prawa

Wygaśnięcie mandatu następuje z mocy prawa na skutek zaistnienia jednej z powyższych przyczyn, natomiast uchwała rady stwierdzająca wygaśnięcie mandatu potwierdza jedynie ten fakt. Po wygaśnięciu mandatu wójt powinien powstrzymywać się od jakichkolwiek czynności urzędowych. Decyzje administracyjne powinny być wydawane przez pracowników, którzy mają stosowane upoważnienie udzielone jeszcze przed wygaśnięciem mandatu. Wszystkie decyzje, które zostały podpisane przez wójta po wygaśnięciu mandatu, będą nieważne.
PRZYKŁAD
Jakie są konsekwencje prawne wygaśnięcia mandatu wójta
● utrata urzędu z mocy prawa, jednakże wójt często działa w gminie do czasu podjęcia uchwały o wygaśnięciu mandatu przez radę gminy,
● stosunek pracy ulega rozwiązaniu,
● brak prawa do pobierania wynagrodzenia,
● wszystkie czynności z zakresu prawa pracy dokonywane przez wójta wobec pracowników urzędu nie są prawnie skuteczne, ponieważ wójt przestaje być kierownikiem urzędu gminy,
● brak możliwości zawierania umów cywilnoprawnych i składania oświadczeń woli w imieniu gminy, wszystkie działania podjęte przez wójta nie będą miały mocy prawnej,
● upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych udzielone pracownikom urzędu zachowują ważność,
● zastępcy wójta zostają odwołani.
Podstawa prawna
Ustawa z 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz.U. z 2002 r. nr 113, poz. 984 ze zm.).