PYTANIE

Czy pracodawca może skierować pracowników na prewencyjne, komercyjne badania na obecność koronawirusa z uwagi na duże ryzyko kontaktu z osobami, które potencjalnie mogą być zarażone?

ODPOWIEDŹ

‒ W tej sytuacji pierwszym działaniem jest wystąpienie do głównego inspektora sanitarnego o wyrażenie zgody na kierowanie pracowników na badania w kierunku COVID-19 w ramach prewencyjnego działania pracodawcy - uważa dr Jakub Murszewski, radca prawny. Jak dodaje, wynika to z art. 17 specustawy o COVID-19. Ale jeżeli pracodawca nie uzyska zgody głównego inspektora sanitarnego, to w polskim porządku prawnym nie znajdzie innej, wyraźnej podstawy prawnej, która pozwoliłaby mu na skierowanie pracowników na testy.
‒ Niemniej jednak mając na uwadze obowiązek pracodawcy dbania o życie i zdrowie pracowników, zasadne wydaje się podjęcie takich działań, jak kierowanie pracowników na testy, ale za ich zgodą - tłumaczy prawnik. Przestrzega przy tym, że pracodawca nie może wymagać ujawnienia wyniku testu z uwagi na to, że dane medyczne są danymi wrażliwymi. Według niego w praktyce pracownicy chętnie jednak dzielą się takimi informacjami, mając na uwadze zdrowie swoje, współpracowników i najbliższych.
Ponadto prawnik przypomina, że pracodawca w ocenie ryzyka zawodowego może i powinien wpisać również ryzyko związane z COVID-19, a w ramach jego minimalizowania określić zarówno zasady działania na wypadek podejrzenia zarażenia wśród pracowników, jak i kwestie związane z prewencyjnym zapobieganiem zarażeniom i rozprzestrzenianiu się wirusa. ‒ Jeżeli pracownicy zostaną zapoznani ze zaktualizowaną oceną, to kierowanie na testy dotyczące COVID-19 będzie bardziej uzasadnione z uwagi na realizację obowiązku pracodawcy, polegającego na zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Nadal jednak będzie to rekomendacja dla pracownika, a brak jego zgody nie będzie mógł negatywnie wpłynąć na uprawnienia pracownicze - dodaje mecenas Murszewski.
Warto tu przypomnieć, że w DGP już wcześniej pisaliśmy o tym, że pracodawca może zapewnić komercyjne testy dla pracowników, ale w praktyce nie ma prawa zapoznać się z ich wynikami, gdyż informacje o zdrowiu są szczególnie chronione, a zgoda zatrudnionego na ich przetwarzanie w tym przypadku może nie być dobrowolna (zob. m.in. „Pracodawcy w pułapce zabezpieczeń”, DGP nr 167 z 27 sierpnia 2020 r.). ©℗
Oprac. LJ