Powódź może zaskoczyć rodziny w różnych momentach. Sytuacja, gdy małżonkowie się rozwodzą rodzi szereg pytań. Kto wówczas może otrzymać pomoc? Do jakiego majątku wejdą świadczenia i czy podlegają one rozliczeniom podczas późniejszego podziału majątku? O najważniejszych kwestiach mówi adwokat Aneta Sołtysik z Kancelarii Kupilas&Krupa w Bielsku-Białej.
Wioleta Matela-Marszałek: Jakie wątpliwości najczęściej mają osoby poszkodowane w wyniku powodzi?
Adwokat Aneta Sołtysik: Wydaje się, że do najczęstszych problemów, z którymi borykają się osoby poszkodowane skutkami powodzi należą brak wiedzy o przysługujących świadczeniach oraz formalnościach, które należy dopełnić w celu ich pozyskania.
W jakim terminie trzeba to zrobić?
Termin na dopełnienie formalności zależy od rodzaju świadczenia, o które się ubiegamy. Na złożenie wniosku o 8 tysięcy złotych pomocy z tytułu pomocy społecznej mamy 30 dni od dnia wystąpienia zdarzenia. Na złożenie wniosku o 2 tysiące złotych zasiłku powodziowego mamy czas do 15 marca 2025. W celu uzyskania środków na odbudowę i naprawę szkód po powodzi mamy 30 dni od dnia wystąpienia zdarzenia. Wniosek o zasiłek losowy w wysokości 1000 zł, dofinansowanie do wyjazdu terapeutycznego w wysokości 1540 zł, wsparcie na organizację zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w wysokości 500 zł należy złożyć w terminie ustalonym przez urząd gminy.
Kto w rodzinie: mąż czy żona, powinien zawnioskować o pomoc społeczną? Jaki to może mieć później wpływ na rozliczenia przy ewentualnym rozwodzie?
Odpowiedź na przedmiotowe pytanie zależy od rodzaju pomocy, o którą się ubiegamy.
Zasiłek powodziowy w kwocie do 2.000 zł jest przyznawany na wniosek rodziny lub osoby samotnie gospodarującej, w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Ustawa o pomocy społecznej wskazuje, że przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące. Sporządzony wzór wniosku, dostępny na stronie www.gov.pl, wskazuje, że wystarczy, aby jeden członek rodziny podpisał się pod takim wnioskiem.
Zasiłek losowy jest przyznawany na wniosek rodziców dziecka lub ucznia.
Zasiłek celowy na odbudowę budynku mieszkalnego może być przyznany osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej. Pomoc jest przyznawana rodzinom lub osobom samotnie gospodarującym prowadzącym w dniu wystąpienia zdarzenia klęskowego gospodarstwo domowe w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnym zniszczonym lub uszkodzonym w wyniku tego zdarzenia. Z wnioskiem powinien wystąpić właściciel budynku mieszkalnego/ lokalu mieszkalnego.
Zasadniczo środki pieniężne pozyskane jako wsparcie dla osób poszkodowanych przez powódź należą do majątku wspólnego małżonków. Środki takie podlegają podziałowi po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej w wyniku rozwodu, czy umownego wyłączenia takiej wspólności. Należy pamiętać, że uzyskana pomoc finansowa powinna być przeznaczona na cel, na jaki została pozyskana.
A co w sytuacji, gdy zniszczenie domu przez powódź nastąpiło podczas toczącej się sprawy rozwodowej?
Jeśli małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej małżeńskiej, a nieruchomość, na której wzniesiono budynek, należy do wspólności, to dopóki związek małżeński nie zostanie prawomocnie rozwiązany przez rozwód, wspólność taka nadal istnieje. Zniszczony dom należy zatem do majątku małżeńskiego. Tocząca się sprawa rozwodowa zasadniczo w takiej sytuacji nie ma znaczenia dla dochodzenia roszczeń. Należy jednak pamiętać, że pomoc jest przyznawana rodzinom lub osobom samotnie gospodarującym prowadzącym w dniu wystąpienia zdarzenia klęskowego gospodarstwo domowe w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnym zniszczonym lub uszkodzonym w wyniku tego zdarzenia.
Czy sprawa o rozwód ma wpływ na świadczenia powodziowe np. w sytuacji, gdy jedno z małżonków wyprowadziło się z domu?
Należy podkreślić, że pomoc społeczna na remont, czy odbudowę budynku mieszkalnego może być przyznawana pod warunkiem prowadzenia w tym budynku gospodarstwa domowego w dniu wystąpienia zdarzenia klęskowego. Kluczowe znaczenie będzie mieć moment, w którym małżonek wyprowadził się z domu.
Jeśli małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej małżeńskiej, to dopóki związek małżeński nie zostanie prawomocnie rozwiązany przez rozwód, wspólność majątkowa nadal istnieje. Tocząca się sprawa rozwodowa w takiej sytuacji nie ma znaczenia dla dochodzenia roszczeń.
Jak uzyskana od państwa pomoc wpłynie na późniejszy podział majątku?
Jeśli na chwilę ustania wspólności majątkowej małżeńskiej, najczęściej na chwilę uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, środki pieniężne pozyskane jako pomoc od państwa nie zostały wydatkowane, podlegają one podziałowi między małżonkami. Zasadniczo oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku i wynoszą one po ½. Należy pamiętać, że uzyskana pomoc finansowa powinna być przeznaczona na cel, na jaki została pozyskana.
Bardzo dziękuję za rozmowę.
