Świadczenie pielęgnacyjne jest jedną z najważniejszych form wsparcia niepełnosprawnego dziecka. Dlaczego w orzeczeniu o niepełnosprawności ważne są punkty 7 i 8? Ile wynosi świadczenie pielęgnacyjne w 2024 r. i czy zostanie podwyższone w 2025? Z jakimi problemami aktualnie mogą spotkać się rodzice? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.
Dlaczego w orzeczeniu o niepełnosprawności ważne są punkty 7 i 8?
Na początku 2024 r. znacznie zmieniły się przepisy dotyczące przyznawania świadczeń pielęgnacyjnych. Aktualnie takie wsparcie przysługuje określonym osobom, które sprawują opiekę dzieckiem (do ukończenia przez nie 18. roku życia), legitymującą się odpowiednim orzeczeniem. O świadczenie pielęgnacyjne mogą wystąpić m.in. rodzice dziecka czy jego faktyczni opiekunowie.
Ważne
Przepisy szczegółowo określają rodzaj orzeczenia, jakie uprawnia do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego. Chodzi tu o orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (orzeczenie powinno zawierać informację w punktach 7 i 8 o treści: „wymaga").
Co oznaczają takie punkty? Otóż w orzeczeniu ustala się niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole przyczyn niepełnosprawności oraz właśnie wskazania. Punkt 7 oznacza konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Z kolei punkt 8 wskazuje na konieczność stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Warto pamiętać, iż w niektórych sytuacjach możliwe jest dalsze pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego na „starych” zasadach zgodnie z ochroną praw nabytych.
Świadczenie pielęgnacyjne nie jest uzależnione od dochodu.
Ile wynosi świadczenie pielęgnacyjne w 2024 r. i co z podwyżką w 2025?
W 2024 r. świadczenie pielęgnacyjne wynosi 2988 zł miesięcznie. Dla rodziców więcej niż jednego dziecka z niepełnosprawnością ważny jest też nowy przepis, zgodnie z którym wysokość świadczenia pielęgnacyjnego podwyższa się o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka.
Kolejna ważna zmiana, która obowiązuje od 2024 r. dotyczy możliwości podjęcia zatrudnienia przez opiekuna pobierającego świadczenie pielęgnacyjne. Obecnie praca na etat, działalność gospodarcza czy rolnicza nie są przeszkodą w otrzymaniu świadczenia.
Ostateczną kwotę świadczenia pielęgnacyjnego w 2025 r. poznamy prawdopodobnie w listopadzie. Zgodnie z przepisami powinno to nastąpić w formie obwieszczenia w Monitorze Polskim do 15 listopada 2024 r
Warto jednak pamiętać, iż kwota świadczenia pielęgnacyjnego związana jest płacą minimalną, Na podstawie wzrostu minimalnego wynagrodzenia rok do roku można określić prawdopodobną podwyżkę świadczenia w kolejnym roku. Zgodnie z art. 17 ust. 3a ustawy o świadczeniach rodzinnych, kwota świadczenia pielęgnacyjnego podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia.
Waloryzacja polega na zwiększeniu kwoty świadczenia pielęgnacyjnego o wskaźnik waloryzacji. Wskaźnikiem tym wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego na dzień 1 stycznia roku, w którym jest przeprowadzana waloryzacja, w stosunku do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującej w dniu 1 stycznia roku poprzedzającego rok, w którym jest przeprowadzana waloryzacja.
Ważne
W 2025 r. minimalne wynagrodzenie za pracę zostało ustalone w wysokości 4666 zł. W związku z tym 1 stycznia 2025 r. świadczenie pielęgnacyjne wyniesie 3287 zł miesięcznie.
Przedłużenie świadczenia pielęgnacyjnego w 2024 i 2025 r.
3 października 2024 r. Senat przyjął bez poprawek nowelizację ustawy o o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowelizacja trafi teraz do podpisu prezydenta.
Przepisy te umożliwiają zachowanie ważności dotychczasowych orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności, do czasu wydania kolejnego orzeczenia – o ile wniosek o ich wydanie został złożony w okresie ważności aktualnego orzeczenia. Ustawa wprowadza regulację, na mocy której orzeczenia o niepełnosprawności zachowają ważność po ukończeniu przez osobę niepełnosprawną 16. roku życia.
To ważny problem tych rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, których orzeczenia były wydłużone w związku z epidemią covid. Ostatnia nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych umożliwiła zachowaniedotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności do czasu wydania kolejnego, jeżeli wniosek o wydanie nowego orzeczenia został złożony w okresie ważności poprzedniego. Co istotne, zachowanie ważności możliwe jest do czasu wydania ostatecznego nowego orzeczenia, jednak nie dłużej niż 6 miesięcy od daty ważności.
Na początku września Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wydało specjalny komunikat dla osób zainteresowanych otrzymaniem po 30 września 2024 r. uzależnionych od niepełnosprawności świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego czy zasiłku dla opiekuna. Jak przypomina MRPiPS taka osoba powinna złożyć wniosek o dane świadczenie po uzyskaniu nowego orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności albo, nie mając nowego orzeczenia - z zaświadczeniem, wydanym przez przewodniczącego powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności (PZON).
Jednocześnie resort rodziny podkreśla w komunikacie, iż są to przepisy docelowe a nie obowiązujące czasowo jak to miało miejsce w przypadku poprzednich rozwiązań „ covidowych”. Aktualnie jednak orzeczenia o niepełnosprawności wydawane dzieciom zachowałyby ważność nie dłużej niż do dnia ukończenia przez takie dziecko 16 roku życia. I właśnie tę lukę ma naprawić ustawa przyjęta przez Senat.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 323)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 września 2024 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. (Dz. U. z 2024 r., poz. 1362)
Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 13 listopada 2023 r. w sprawie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego w roku 2024 (M. P. z 2024 r., poz. 1224) .
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druk 667).