Dodatkowa praca w innej jednostce budżetowej a konieczność służby przygotowawczej [PORADNIA PRAWA PRACY]

Pracownica ma długi staż pracy w jednostkach samorządowych. Najpierw przez siedem lat pracowała w szkole na stanowisku starszy referent. Następnie zatrudniła się jako główna księgowa w placówce oświatowej. Na tym stanowisku pracuje już 10 lat. Zamierza na część etatu podjąć dodatkową pracę jako główna księgowa w innej jednostce budżetowej. Dotychczas w swojej długiej karierze nigdy nie przechodziła służby przygotowawczej ani nie zdawała egzaminu. Czy obecnie, jeśli wygra konkurs, będzie podlegała służbie przygotowawczej?

Pracownica przynajmniej będzie musiała zdać egzamin ze służby przygotowawczej, ponieważ pomimo wieloletniego doświadczenia na stanowisku starszy referent i główny księgowy dotychczas go nie zdawała. Należy zwrócić uwagę, że może być ona zatrudniona na stanowisku głównego księgowego u kolejnego pracodawcy na czas określony sześć miesięcy oraz co do zasady powinna w tym czasie odbyć służbę przygotowawczą i zdać egzamin, o którym mowa w art. 19 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej: u.p.s.). Wyjątkowo, na podstawie art. 19 ust. 5 u.p.s., na umotywowany wniosek osoby kierującej komórką organizacyjną, w której pracownica zostanie zatrudniona, kierownik jednostki może ją zwolnić z obowiązku odbywania służby przygotowawczej, jeżeli jej wiedza lub umiejętności umożliwiają należyte wykonywanie obowiązków służbowych na stanowisku głównego księgowego. Zwolnienie to nie uchyla natomiast obowiązku zdania egzaminu ze służby przygotowawczej. W związku z tym, jeśli nowy bezpośredni przełożony głównej księgowej, w razie wygrania konkursu, zwolni ją z obowiązku odbywania służby przygotowawczej, to i tak pracownica ta nadal będzie musiała przystąpić do egzaminu ze służby przygotowawczej i zdać go. To zaś będzie warunkiem zawarcia kolejnej umowy o pracę (kontynuacji zatrudnienia) po upływie sześciu miesięcy.

Przepisy oświatowe nie wskazują na możliwość nagrywania przebiegu zebrania rady pedagogicznej. Również tego nie zabraniają. Stanowią natomiast w art. 73 ust. 2 prawa oświatowego (dalej: u.p.o.), że zebrania rady pedagogicznej są protokołowane. Ponadto przepis ten mówi, że rada pedagogiczna ustala regulamin swojej działalności. Zatem nie można wykluczyć, że w akcie tym rada przewidzi utrwalanie przebiegu zebrań.

Nauczycielka nie jest uprawniona do skorzystania w 2021 r. z urlopu dla poratowania zdrowia, gdyż nie spełnia wymogu stażu siedmiu lat w samorządowej oświacie bezpośrednio przed urlopem zdrowotnym. Zgodnie z art. 73 ust. 1 Karty nauczyciela (dalej: KN) nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu nieprzerwanie co najmniej siedmiu lat w szkole w wymiarze nie niższym niż połowa obowiązkowego wymiaru zajęć, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia. Przy czym w myśl art. 73 ust. 1a i 4 KN okres siedmioletniej pracy w szkole, uzasadniający prawo do urlopu, powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu oraz uważa się go za nieprzerwany, jeżeli nauczyciel podjął zatrudnienie w szkole nie później niż w ciągu trzech miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy w tej samej lub innej szkole. Ale uwaga, zgodnie z art. 3 pkt 2 KN, ilekroć w ustawie jest mowa o szkołach bez bliższego określenia, to rozumie się przez to przedszkola, szkoły i placówki oraz inne jednostki organizacyjne wymienione w art. 1 ust. 1 KN, a także odpowiednio ich zespoły. Z kolei ten ostatni przepis wymienia jednostki oświatowe, w tym szkoły, prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego. Szkoły prowadzone przez fundacje wymienione są w art. 1 ust. 2 pkt 2 KN. Oznacza to zatem, że pojęcie szkoły użyte w art. 73 ust. 1 KN nie obejmuje szkoły niesamorządowej. Do stażu uprawniającego do urlopu dla poratowania zdrowia nie wlicza się więc okresu pracy w tej placówce. Nauczycielce nie można też wliczyć dziesięcioletniego okresu pracy w szkole samorządowej z uwagi na wieloletnią przerwę w pracy w tej szkole. Sumowanie okresu możliwe jest, gdy przerwa nie trwa dłużej niż trzy miesiące. Wskazać należy, że przedstawiona interpretacja jest ważna z tego powodu, że spełnienie wymogu stażu uprawniającego do urlopu dla poratowania zdrowia weryfikuje dyrektor szkoły, a nie lekarz medycyny pracy.

Dodatek przysługujący pracownikowi socjalnemu za pracę w terenie należy do grupy stałych składników wynagrodzenia. Tym samym powinien zostać włączony do podstawy obliczenia nagrody jubileuszowej w kwocie należnej w miesiącu nabycia do niej prawa lub w dniu jej wypłaty, o ile jest to dla zatrudnionego korzystniejsze. Zgodnie z art. 121 ust. 3a ustawy o pomocy społecznej, w brzmieniu z 30 maja 2021 r., pracownikowi socjalnemu zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, do którego podstawowych obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej lub przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, przysługuje wypłacany co miesiąc dodatek do wynagrodzenia w wysokości 400 zł. W przypadku zatrudnienia w mniejszym wymiarze czasu pracy dodatek przysługuje w wysokości proporcjonalnej do czasu pracy. Prawa i obowiązki pracowników zatrudnionych w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej regulują przepisy o pracownikach samorządowych. Dlatego do nagrody jubileuszowej należy stosować par. 8 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Przepis ten mówi, że podstawę obliczenia nagrody jubileuszowej stanowi wynagrodzenie przysługujące pracownikowi samorządowemu w dniu nabycia prawa do nagrody, a jeżeli dla pracownika samorządowego jest to korzystniejsze – wynagrodzenie przysługujące mu w dniu jej wypłaty. Z kolei art. 38 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych stanowi, że nagrody jubileuszowe oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. W rezultacie ustalając wysokość gratyfikacji, należy uwzględnić zarówno stałe, jak i zmienne składniki wynagrodzenia. Stosownie zatem do par. 15 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu. Z kolei sposób uwzględniania zmiennych elementów płacy zależy od tego, za jaki okres one przysługują. I tak, zmienne składniki wynagrodzenia włącza się do podstawy wymiaru nagrody jubileuszowej w średniej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie:

• 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do nagrody – jeżeli przysługują one za okresy nie dłuższe niż miesiąc,
• 12 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do nagrody – jeżeli przysługują one za okresy dłuższe niż miesiąc.