Negocjatorzy Parlamentu Europejskiego (PE) zawarli dzisiaj tymczasowe porozumienie z przedstawicielami Rady Europejskiej (RE), zakładające że kraje UE, które nie przestrzegają praworządności, będą narażone na ryzyko utraty dostępu do funduszy unijnych, poinformował PE.

"Dzisiejsze porozumienie to kamień milowy w ochronie wartości UE. Po raz pierwszy stworzyliśmy mechanizm, który umożliwia UE zaprzestanie finansowania rządów, które nie szanują naszych wartości, takich jak praworządność" - powiedział współsprawozdawca Petri Sarvamaa (PPE, Finlandia), cytowany w komunikacie Parlamentu Europejskiego.

Nowe prawo - jak podano - ma mieć zastosowanie nie tylko do przypadków bezpośredniego niewłaściwego wykorzystania funduszy UE, tj. korupcji lub oszustwa, ale również odnosić się do aspektów systemowych związanych z wartościami, do których przestrzegania są zobowiązane państwa unijne, tj. wolności, demokracji, równości i poszanowania praw człowieka, w tym praw mniejszości.

"Negocjatorzy Parlamentu nalegali również, aby oszustwa podatkowe i uchylanie się od opodatkowania były uznawane za możliwe naruszenia, uwzględniając zarówno indywidualne przypadki, jak i szeroko rozpowszechnione i powracające zagadnienia. Ponadto udało im się uzyskać konkretny zapis, który określa możliwy zakres naruszeń, wymieniając przykłady przypadków, takich jak zagrożenie niezawisłością wymiaru sprawiedliwości, brak korekty arbitralnych / niezgodnych z prawem decyzji oraz ograniczenie środków odwoławczych" - czytamy w komunikacie.

Nowy mechanizm będzie można uruchomić nie tylko wówczas, gdy okaże się, że naruszenie ma bezpośredni wpływ na budżet, ale także wówczas, że istnieje poważne ryzyko, że może mieć taki wpływ. Tym samym ma zapobiegać możliwym sytuacjom, w których fundusze UE mogłyby finansować działania sprzeczne z wartościami UE.

Aby zapewnić, że beneficjenci końcowi, którzy są zależni od wsparcia UE - tacy jak studenci, rolnicy lub organizacje pozarządowe - nie zostaną ukarani za działania ich rządów, posłowie nalegali, aby mogli złożyć skargę do Komisji za pośrednictwem platformy internetowej, która będzie pomagać im w zapewnieniu, że otrzymają należne kwoty. Komisja będzie miała również możliwość dokonania korekty finansowej poprzez zmniejszenie kolejnej raty wsparcia UE dla danego kraju, podano także.

W przypadku stwierdzenia ryzyka naruszenia praworządności, instytucje UE będą miały na przyjęcie środków przeciwko państwu członkowskiemu maksymalnie 7-9 miesięcy (Rada wnioskowała o 12-13 miesięcy).

Komisja, po stwierdzeniu naruszenia, ma zaproponować uruchomienie mechanizmu warunkowości wobec rządu UE. Następnie Rada będzie miała miesiąc na przyjęcie proponowanych środków (lub trzy miesiące w wyjątkowych przypadkach), przyjmowanych kwalifikowaną większością głosów.

Komisja będzie mogła wykorzystać prawo do zwołania Rady Europejskiej, aby upewnić się, że termin zostanie dotrzymany.

Uzgodniony kompromis będzie teraz przedmiotem głosowania w Parlamencie i decyzji Rady.