Na podstawie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia pracodawca jest zobowiązany do płacenia na rzecz byłego pracownika odszkodowania za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej. Czy jeśli pracownik ten jest mu winien określoną kwotę, pracodawca może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności byłego pracownika bez jego zgody?
Wynagrodzenie za pracę podlega szczególnej ochronie przed potrąceniami. Z tego wynagrodzenia – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – bez zgody pracownika potrąceniu podlegają tylko należności wskazane w art. 87 k.p. Są to sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych, zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi oraz kary pieniężne przewidziane w art. 108 k.p. Potrącenia tych należności mogą być dokonywane w granicach wskazanych w kodeksie pracy. Inne należności mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego pisemną zgodą.
Ochronie przed potrąceniami podlega nie tylko wynagrodzenie za pracę. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego ochroną objęte są także inne świadczenia pieniężne ze stosunku pracy, takie jak m.in. odprawa z tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, odprawa emerytalna czy nagroda jubileuszowa.
Nie dotyczy to jednak odszkodowania należnego pracownikowi na podstawie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudniania. Jak wypowiedział się SN w wyroku z 29 czerwca 2005 r., II PK 345/04, odszkodowanie wynikające z umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie jest wynagrodzeniem za pracę i nie podlega ochronie przewidzianej dla tego wynagrodzenia. Umowa taka jest odrębną umową, a ustalone w niej odszkodowanie nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie pracy, ale za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej. Pracodawca może więc dokonać potrącenia swojej wierzytelności wobec byłego pracownika z wierzytelności tego pracownika o zapłatę odszkodowania wynikającego z umowy o zakazie działalności konkurencyjnej bez zgody pracownika. Potrącenia dokonuje się na zasadach określonych w art. 498–500 k.c. poprzez oświadczenie złożone drugiej stronie.