Sąd Najwyższy rozpoznał wczoraj kolejny spór archidiecezji poznańskiej ze Skarbem Państwa o działki zabrane kurii przez PRL-owskie władze. Kościół żąda wielomilionowych odszkodowań.
Archidiecezja wniosła o rekompensatę za bezprawne przejęcie nieruchomości przy ul. Głogowskiej w Poznaniu, które stanowiły działki zajęte pod drogi.
W 1956 roku grunty zostały odebrane kurii przez komunistyczne władze mocą decyzji wywłaszczeniowej na cele użyteczności publicznej.
W 2006 roku stwierdzono nieważność tej decyzji. Zgodnie z przepisami stało się to rok po upływie terminu na zgłaszanie roszczeń. Kościół złożył pozew i zażądał od państwa zapłaty za wyrządzoną szkodę i poniesione straty.
Sąd I instancji zasądził 23 mln zł na rzecz kurii, a Sąd Apelacyjny w Poznaniu przyznał archidiecezji 4 mln zł.
Skarb Państwa wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Jego przedstawiciel przekonywał, że wywłaszczenie tych gruntów było nieuchronne, ponieważ i tak mocą prawa wszystkie nieruchomości znajdujące się w posiadaniu Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego przeszły za odszkodowaniem na własność państwa w 1999 roku.
– Obliczanie odszkodowania na zasadach ogólnych jest zatem błędne – przekonywał radca Mikołaj Wild z Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.
Pełnomocnik archidiecezji argumentował, że Kościół od lat 90. XX wieku prowadził wiele postępowań administracyjnych i sądowych, by tę nieruchomość odzyskać, więc gdyby mógł wcześniej wystąpić o odszkodowanie, toby to zrobił.
Sąd Najwyższy uchylił wyrok sądu drugiej instancji i przekazał mu sprawę do ponownego rozpoznania.
– Zasadnie zakwestionowano wysokość odszkodowania – stwierdziła sędzia Maria Szulc.
Sąd Najwyższy wskazał, że sąd apelacyjny, który ponownie pochyli się nad sprawą, powinien obliczyć wysokość odszkodowania, badając, jakie straty poniósł Kościół na skutek wydania przez państwo decyzji, która naruszała prawo.
To już kolejna sprawa archidiecezji poznańskiej o odszkodowanie za wywłaszczenie.
W czerwcu br. kuria wygrała walkę z miastem o budynek przy ul. Głogowskiej przejęty w latach 50. przez ówczesne władze. Za bezumowne korzystanie z kamienicy, w której obecnie jest liceum, Kościół dostanie 4,5 mln zł.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 19 lipca 2012 r., sygn. akt II CSK 714/11
