Odbycie posiedzenia niejawnego stanowi wyjątek, który musi mieć podstawę w przepisach ustawy – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Czym jest interes
Wojewoda ustalił wysokości kosztów egzekucyjnych, które obciążyły zobowiązanego. Rozpoznając odwołanie od tej decyzji, minister środowiska podtrzymał stanowisko wojewody. Wobec tego zobowiązany złożył skargę, do której załączył zgłoszenie przystąpienia do sprawy stowarzyszenia, którego celami statutowymi organizacji jest m.in. wspieranie społecznej aktywności obywateli, walka z bezprawiem, korupcją i innymi patologiami życia publicznego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na posiedzeniu niejawnym podjął decyzję odmowną.
Stwierdził, że dopuszczenie organizacji do udziału w postępowaniu uzależnione jest od tego, czy sprawa dotyczy jej statutowej działalności i czy wynik postępowania dotyczy jej interesu prawnego.
Aby taki interes mógł być zaspokojony przez administrację, musi być osobisty, własny, indywidualny, znajdujący swoją podstawę w przepisach prawa materialnego oraz potwierdzenie w okolicznościach faktycznych.
Błąd co do składu
Wnioskodawca złożył zażalenie. Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznając odwołanie na posiedzeniu niejawnym, uchylił zaskarżone postanowienie.
Podkreślił, że WSA niezgodnie z prawem podjął decyzję o niedopuszczeniu stowarzyszenia, rozpoznając sprawę na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego.
W wypadku bowiem wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu sądowoadministracyjnym uczestnika przepisy nie przewidują możliwości orzekania na posiedzeniu niejawnym.
W związku z tym rozstrzygnięcie odmawiające dopuszczenia udziału w postępowaniu następuje na posiedzeniu jawnym w składzie trzyosobowym. Taki błąd dotyczący niewłaściwego składu sądu stanowi zaś przesłankę nieważności postępowania.
Sąd wyjaśnił, że termin „posiedzenie sądowe” jest określeniem o najszerszym znaczeniu, obejmującym zarówno rozprawę, posiedzenie jawne, jak i posiedzenie niejawne. Kierując się konstytucyjną zasadą jawności postępowania sądowego, należy przyjąć, że posiedzenia sądowe są co do zasady jawne.
Oznacza to możliwość zarówno dla osób zainteresowanych, jak i dla wszystkich innych, bezpośredniego śledzenia przebiegu „rozpatrywania” sprawy, a także informowania o nim w środkach społecznego przekazu.
W konsekwencji stwierdzić trzeba, iż rozpoznanie określonej sprawy na posiedzeniu niejawnym jest możliwe tylko wówczas, gdy tak stanowi przepis szczególny.
Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 maja 2012 r., sygn. akt II GZ 176/12.
