Sąd może ustanowić nowego likwidatora spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, gdy poprzedni likwidator zrezygnował, a wspólnicy nie podjęli uchwały o jego odwołaniu.
Dopóki nie wystąpią okoliczności powodujące rozwiązanie spółki, działa ona przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i oparty na umowie.
Uprawnienia do prowadzenia wszelkich spraw i do reprezentowania przedsiębiorstwa posiada głównie zarząd. Jest to organ wykonawczy podejmujący decyzje dotyczące bieżącej aktywności spółki, jej majątku oraz kierunków rozwoju. Natomiast w celu zakończenia działalności spółki i spieniężenia jej majątku niezbędne jest przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego w stosunku do niej.

Wybór likwidatora

W okresie likwidacji stosuje się zazwyczaj odpowiednio przepisy dotyczące organów spółki oraz praw i obowiązków wspólników. Jeżeli umowa spółki lub uchwała wspólników nie przewiduje innego rozwiązania, likwidatorami zostają dotychczasowi członkowie zarządu Możliwe jest również, by funkcję tę pełniła osoba trzecia.
Odwoływanie likwidatora następuje w drodze uchwały wspólników, jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej. Trzeba pamiętać, że może on także sam zrezygnować. W takiej sytuacji stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu umowy-zlecenia przez przyjmującego zlecenie. Likwidator może więc zrezygnować w każdym czasie.
W sprawie, która była przedmiotem uchwały Sądu Najwyższego, likwidator ustanowiony dla spółki złożył skutecznie rezygnację z tej funkcji. Nie było także organów, które mogłyby działać. Ponieważ majątek przedsiębiorstwa nie był przez nikogo zarządzany, sąd ustanowił dla spółki kuratora. Podjął on czynności zmierzające do powołania organów przedsiębiorstwa.
Niestety nie przyniosło to rezultatów, gdyż wspólnicy nie byli już zainteresowani dalszymi losami spółki. W związku z tym kurator wystąpił na podstawie art. 276 par. 4 k.s.h. o sądowe ustanowienie dla spółki nowego likwidatora, który by dokończył postępowanie.

Oddalenie wniosku

W I instancji sprawa zakończyła się oddaleniem wniosku. Sąd bowiem uznał, że nie można ustanowić nowych likwidatorów, w sytuacji gdy poprzedni sam zrezygnował, a wspólnicy nie podjęli uchwały o jego odwołaniu.
Sąd Okręgowy, rozpoznając zażalenie na to postanowienie, powziął wątpliwość, czy art. 276 par. 4 kodeksu spółek handlowych można zastosować także wtedy, gdy powołanie likwidatora nie wiąże się z odwołaniem poprzedniego, w sytuacji gdy ten likwidator złożył wcześniej skutecznie rezygnację.

Nie musi być uchwały

Pytanie to zostało skierowane do Sądu Najwyższego, który podjął uchwałę w tej kwestii. Zdecydowano, że na podstawie zasady słuszności możliwe jest powołanie likwidatora dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością także wtedy, gdy brakuje uchwały wspólników dotyczącej odwołania poprzedniego likwidatora.
Uchwała z 23 września 2010 r. (sygn. akt III CZP 54/10)