Zgodnie z artykułem 364 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014r., poz. 121 z zm. – dalej kc) „ilekroć ustawa przewiduje obowiązek zabezpieczenia, zabezpieczenie powinno nastąpić przez złożenie pieniędzy do depozytu sądowego”. Jedynie z ważnych powodów zabezpieczenie może przyjąć inną formę. Ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia i zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów złożenia.
Ustawodawca określa szereg przypadków, w których możliwe jest dokonanie tej czynności. Zostały one podzielone na dwie grupy. Pierwszą z nich, zgodnie z artykułem 467 kc są wymienione w przepisach przypadki zaistnienia określonych okoliczności leżących po stronie wierzyciela. Należą do nich:
1. niewiedza, kto jest wierzycielem
2. nieznajomość miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela
3. brak pełnej zdolności do czynności prawnych po stronie wierzyciela oraz niewskazanie przedstawiciela ustawowego
4. istnienie sporu, co do tego kto jest wierzycielem
5. niemożność spełnienia świadczenia z powodów leżących po stronie wierzyciela.
Dodatkowo przepisy szczegółowe wskazują sytuacje, gdy zainteresowany podmiot, dbając o swoje interesy może zwolnić się z negatywnych konsekwencji poprzez skorzystanie z omawianego rozwiązania. Są to:
1. obawa zastawcy, że rzecz obciążona zastawem zostanie narażona na utratę lub uszkodzenie (art. 321 kc)
2. brak zgody zastawcy na żądanie nabywcy wierzytelności zabezpieczonej zastawem o wydanie rzeczy (art. 324 kc)
3. spełnienie wierzytelności obciążonej zastawem przed okresem wymagalności (art. 334 kc)
4. przypadki, gdy wierzyciele uprawnieni są do świadczeni niepodzielnego, a chociażby jeden z nich nie zgadza się z żądaniem spełnienie a świadczenia (art. 381 kc)
5. sytuacja, gdy wierzyciel odmawia pokwitowania przyjęcia świadczenia (art. 463 kc)
6. odmowa wierzyciela do zwrócenia dokumentu stwierdzającego zobowiązanie lub dokonania adnotacji na temat częściowego spełnienia świadczenia (art. 465 kc)
7. zwłoka wierzyciela (art. 486 kc)
8. sytuacja gdy dłużnik ma wątpliwości co do zasadności żądania okaziciela papierów wartościowych jako wierzyciela (art. 92111 kc).
Dłużnik, który zdecyduje się złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego powinien powiadomić o tym wierzyciela w formie pisemnej i to niezwłocznie. W każdej chwili dłużnik może zrezygnować z omawianej formy zabezpieczenia, o ile świadczenie zostało odebrane przez wierzyciela.