Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Alimenty po rozwodzie – nie tylko na dzieci
Przed wstąpieniem w związek małżeński warto pochylić się nad konsekwencjami… rozwodu. Mało kto myśli o tym w dniu ślubu, ale polskie prawo jasno stanowi: alimenty po rozwodzie mogą dotyczyć nie tylko dzieci, lecz także byłej żony (i męża). Co więcej – nawet rozdzielność majątkowa (intercyza) nie uchroni w pełni przed takim obowiązkiem.
Ile spraw o alimenty na byłego małżonka trafia do sądów? Statystyki
Wbrew powszechnemu przekonaniu, alimenty dla byłej żony w Polsce nie są czymś wyjątkowym. W 2024 r. wydano 206 prawomocnych orzeczeń w sprawach cywilnych rodzinnych (poza alimentacjami orzeczonymi w trakcie rozwodu). W 2023 r. było ich 317. Średnia wysokość zasądzonych w 2024 r. alimentów wyniosła 1 225,9 zł. Rok wcześniej – 945 zł. Przy sprawach rozwodowych wydano w ubiegłym roku 887 prawomocnych orzeczeń w sprawach o alimenty. W 2023 r. ich liczba wyniosła 960. Średnia wysokość zasądzonych w minionym roku alimentów wyniosła 1 364,3 zł. Rok wcześniej - 1 337,7 zł.
Kiedy eksmąż płaci alimenty byłej małżonce?
Sąd może zasądzić alimenty dla byłej żony w Polsce w dwóch sytuacjach. W jakich? W pierwszym przypadku świadczenie zasądzane jest od męża wyłącznie winnego rozpadu pożycia małżeńskiego, gdy rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji życiowej byłej żony. Uprawniona do alimentów nie musi nawet pozostawać w całkowitym niedostatku – podkreśla adwokat Julia Jurczuk-Macek. Wystarczy, że wykaże, że rozwód doprowadził do pogorszenia standardu życia.
- Wysokość alimentów powinna w odpowiednim zakresie odpowiadać usprawiedliwionym potrzebom eksżony – niewinnej rozpadu pożycia. Musi również uwzględniać możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego – mówi Julia Jurczuk-Macek, adwokat prowadząca własną kancelarię.
W drugim przypadku, alimenty mogą zostać zasądzone od byłego męża, który nie został uznany wyłącznie winnym rozpadu pożycia – czyli gdy rozwód orzeczono bez wskazywania winy lub orzeczono go z winy obojga małżonków. Domagać się ich może eksżona, która znalazła się w niedostatku, który – jak podkreśla adwokat – nie musi mieć związku z rozwodem. W takim przypadku, alimenty odpowiadają jej usprawiedliwionym potrzebom oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego do alimentowania męża.
- Brak dochodów nie jest warunkiem koniecznym do otrzymania alimentów. W obu sytuacjach możliwe jest, że była żona miała własne dochody, jeśli mimo nich znajduje się w niedostatku lub pogorszyła się istotnie jej sytuacja życiowa na skutek rozwodu – mówi adwokat.
Jak długo trzeba płacić alimenty na byłą żonę?
Obowiązek alimentacyjny niekoniecznie jest dożywotni. Mimo to potrafi być długotrwały i skutecznie uprzykrzać życie byłemu mężowi. Kiedy się kończy?
Zgodnie z prawem obowiązek co do alimentów z tytułu istotnego pogorszenia sytuacji życiowej może trwać do chwili, gdy eksżona zawrze nowy związek małżeński. W drugim przypadku jest inaczej. Obowiązek alimentacyjny trwa do chwili, gdy była żona zawrze nowy związek małżeński lub do 5 lat od orzeczenia rozwodu. Adwokat podkreśla jednak, że termin ten może z uwagi na wyjątkowe okoliczności zostać przez sąd wydłużony, jeżeli uprawniona do alimentów wystąpi z takim powództwem.
- W przypadku polepszenia sytuacji finansowej czy majątkowej eksżony, były mąż może domagać się ich obniżenia lub uchylenia. Analogicznie, w przypadku pogorszenia sytuacji majątkowej, małżonek uprawniony do alimentów, może domagać się ich podwyższenia – informuje Julia Jurczuk-Macek.
Dlaczego wyłączna wina męża to zawsze potencjalny problem?
Uznanie za wyłącznie winnego w kwestii rozpadu pożycia jest dla eksmęża niekorzystne. W takiej sytuacji nie ma praktycznie znaczenia ani sytuacja zawodowa i wykształcenie eksżony, ani jej zdolność do pracy.
- Jeżeli bowiem przed rozwodem żona żyła na wysokim poziomie i nie musiała wykonywać do tego pracy zawodowej, do rozwodu doszło z wyłącznej winy męża, a po rozwodzie musi ona podjąć zatrudnienie, by móc się utrzymywać – chociażby nie znajdowała się w niedostatku – to jest to przejaw pogorszenia jej sytuacji życiowej. Natomiast w przypadku alimentów z tytułu niedostatku, płaconych przez męża, który nie był wyłącznie winny, sąd powinien zwrócić uwagę na to, czy była żona wykorzystuje swoją zdolność do pracy lub wyuczony zawód, a mimo to znajduje się w niedostatku – podsumowuje adwokat.
