Jak zatem wygląda procedura apostazji? W świetle obecnej instrukcji wydanej przez Kościół rzymskokatolicki, akt apostazji można składać jedynie w parafii miejsca zamieszkania. Proboszcz potwierdza dokument swoim podpisem i pieczęcią parafialną, umieszczając datę. Uwierzytelnioną kopię tego dokumentu proboszcz przesyła do kurii swojej diecezji. Kuria diecezjalna, jeśli nie stwierdzi nowych okoliczności, poleca proboszczowi parafii chrztu dokonanie stosownego wpisu do parafialnej księgi ochrzczonych. Jeżeli odstępca przyjął chrzest w parafii, która należy do innej diecezji, wówczas kuria diecezjalna przesyła informację o wystąpieniu z Kościoła do kurii diecezji chrztu odstępcy. Proboszcz parafii zamieszkania odstępcy ma obowiązek także dokonać odpowiedniego wpisu w kartotece parafialnej.
Skutki apostazji
- Apostazja jest równoznaczna z ekskomuniką (kanon 751 i kan. 1364 § 1 kodeksu prawa kanonicznego)
- Po śmierci mało prawdopodobny będzie udział przedstawiciela Kościoła rzymskokatolickiego na pogrzebie apostaty
- Brak możliwości pochowania na katolickim cmentarzu (kan. 1184 § 1, Kan. 1185 kodeksu prawa kanonicznego)
- pozbawienie tzw. sakramentów i wszystkich korzyści wynikających z bycia członkiem Kościoła (kan. 1331, § 1)
- Brak możliwości zawarcia ślubu kościelnego (kan. 1124 kodeksu prawa kanonicznego)
- Powrót do Kościoła rzymskokatolickiego może być utrudniony