Kilka dni temu byłam świadkiem, jak sprzedawca w osiedlowym sklepie sprzedał nieletniemu alkohol. Nie wylegitymował go, a ja akurat znam tego młodego człowieka i wiem, ile ma lat. Zastanawiałam się, co zrobić, ale ostatecznie nie zareagowałam. Latem o wiele więcej młodych ludzi próbuje kupić alkohol, a sprzedawcy nie zawsze reagują, również na tych pijących w okolicy sklepu – pisze pani Martyna. – Co im grozi za sprzedaż alkoholu nieletniemu – pyta czytelniczka.
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przyznaje sprzedawcy prawo do wylegitymowania nabywcy alkoholu. I to od niego zależy, czy z tego uprawnienia skorzysta. Jeśli zatem ma wątpliwości co do wieku kupującego, może zażądać przedstawienia dowodu osobistego lub innego dokumentu, który potwierdzi pełnoletniość klienta. A gdy ten na to się nie zgodzi – powinien odmówić.
Konsekwencją sprzedania alkoholu osobom, które nie ukończyły 18. roku życia, jest cofnięcie zezwolenia na sprzedaż takich wyrobów. Dodatkowo każdy, kto handluje napojami alkoholowymi lub podaje je w sytuacjach, kiedy jest to zabronione albo bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom, podlega grzywnie. Polskie przepisy zabraniają sprzedaży i podawania napojów alkoholowych nie tylko osobom niepełnoletnim, lecz także tym, których zachowanie wskazuje, że są nietrzeźwe.
Mieszkańcy mają prawo, np. na dzielnicowych spotkaniach, zgłaszać wszelkie niedogodności związane ze sprzedażą alkoholu oraz ewentualne zakłócanie spokoju publicznego. Mogą w ten sposób wpłynąć na cofnięcie zezwolenia na sprzedaż trunków. Jest ono bowiem możliwe w przypadku powtarzającego się co najmniej dwukrotnie w ciągu sześciu miesięcy w miejscu sprzedaży (lub najbliższej okolicy) zakłócania porządku publicznego, a prowadzący punkt sprzedaży nie powiadamia o tym policji.
Sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży (restauracja, bar, itp.) lub w sklepie może być prowadzona wyłącznie na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży. Takie zezwolenie wydawane jest po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.
Również gmina (rada gminy) podejmuje uchwałę odnośnie do liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz piwa. Do niej też należy określenie szczegółowych warunków handlu. Zazwyczaj jest to ustalenie konkretnej odległości sklepów oraz lokali gastronomicznych (np. 50 bądź 100 m) od obiektów chronionych, czyli przedszkoli i szkół, a bywa że i żłobków, klubów dziecięcych, placówek psychologiczno-pedagogicznych, wychowawczych i opiekuńczych, młodzieżowych domów kultury, świetlic środowiskowych dla dzieci i młodzieży, a także kościołów. Jeśli uchwała nie przewiduje szczegółów dotyczących odległości, oznacza to, że za każdym razem ustala się je indywidualnie.
Podstawa prawna
Art. 15 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 487).
Dziennik Gazeta Prawna